روایت علی اکبر صالحی از سفر به عربستان سعودی
۱۳۹۱ شهریور ۳, جمعه
سفر محمود احمدینژاد و پنج وزیر و سه معاونش به عربستان سعودی، که هفتهی گذشته انجام شد و کنفرانس سران کشورهای غیرمتعهد که هفتهی آینده در تهران برگزار میشود محورهای اصلی گفتگوی تلویزیونی علی اکبر صالحی را تشکیل میدهند.
وزیر خارجه جمهوری اسلامی شامگاه پنجشنبه، دوم شهریور با حضور در برنامهی "دیروز، امروز، فردا" به برخی پرسشها در مورد سفر عربستان و اجلاس تهران پاسخ گفت و متن اظهاراتش بامداد جمعه در رسانههای داخلی ایران منعکس شده است.
گلایههای "بسیار عالی" ایران و عربستان
در روزهای ۲۳ و ۲۴ مرداد نشست فوقالعادهی سازمان همکاریهای اسلامی به دعوت عربستان سعودی در مکه برگزار شد. یک روز پیش وزیران خارجه کشورهای عضو این سازمان در جده دیدار کردند. موضوع محوری این نشست بحران سوریه بود.
در روز پایانی نشست مکه اکثریت غالب کشورهای شرکتکننده، به جز ایران و یکی دو کشور دیگر رای به تعلیق عضویت سوریه در این سازمان دادند. سفر محمود احمدینژاد و همراهانش به عربستان در حالی انجام شد که روابط میان دو کشور یکی از تیرهترین دورههای تاریخ خود را میگذراند.
صالحی میگوید احمدینژاد و پادشاه عربستان "در یک جلسه سحری ۲۰ دقیقهای" با یکدیگر "مذاکرات نسبتا مفصلی" داشتند که در آن "دو طرف گلهمندیهای صریحی از یکدیگر مطرح کردند."او این گلایهمندیها را "در مجموع بسیار عالی" توصیف میکند.
رد دعوت ایران از سوی پادشاه عربستان
سفر رئیس دولت و همراهانش به عربستان از سوی برخی منابع داخلی با انتقادهای تندی روبرو شده است. به گزارش خبرگزاری مهر صالحی میگوید «عدم حضور ایران در اجلاس مکه به معنای انزواگری بود و با توجه به اینکه جمهوری اسلامی ایران در تعاملات بینالمللی به عنوان یک کشور فعال ظاهر شده است هیچگاه خود را کنار نمیکشد»
وزیر خارجه گفتوگوهای مکه را بسیار خوب و "با نیت رفع مشکل و نزدیک شدن به یکدیگر" توصیف میکند و میافزاید "ما نتیجه آن را در حال حاضر هم مشاهده میکنیم." اشارهی صالحی به حضور نمایندهای از عربستان در اجلاس تهران است.
آنچه وزیر خارجه مثبت ارزیابی میکند در نظر منتقدان ناکامی دستگاه دیپلماسی ایران خوانده میشود. احمدینژاد پادشاه عربستان را رسما برای حضور در اجلاس غیرمتعهدها به ایران دعوت کرده اما این کشور حتا از فرستادن وزیر خارجهی خود خودداری کرده است.
تماس گسترده ایران با مخالفان اسد
نمایندهی عربستان در اجلاس تهران معاون وزیر خارجه این کشور خواهد بود. صالحی بدون اشاره به رد دعوت ایران از سوی ملک عبدالله تاکید میکند که رئیس هیات عربستان از اعضای خانوادهی سلطنتی این کشور است.
وزیر خارجه در گفتوگوی تلویزیونی خود بار دیگر بر دلایل ادامهی حمایت ایران از حکومت اسد اشاره میکند و میگوید «سوریه به عنوان یکی از حلقههای عمده مقاومت در مقابل اسرائیل است و سیاست اصولی جمهوری اسلامی ایران حمایت از کشورهایی است که حلقههای عمده مقاومت هستند.»
به رغم ادامهی حمایت ایران از سوریه، علی اکبر صالحی برای نخستین بار از تماس گستردهی تهران با مخالفان بشار اسد خبر داده است. او میگوید «در طی یکسالی که از بحران سوریه میگذرد در رایزنی مداوم با بسیاری از کشورها و همچنین در تماس با معارضان دولت سوریه بودیم.»
به گفتهی صالحی ایران میکوشد نقش میانجی را میان حکومت اسد و مخالفانش بازی کند: «امیدواریم بعد از نشست سران عدم تعهد در تهران و نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک میزبان معارضان و دولت سوریه باشیم.»
وزیر خارجه جمهوری اسلامی بدون اشاره به هویت مخالفانی که قرار است با حکومت اسد به گفتوگو بپردازند میگوید، هر دو طرف آمادگی خود را برای سفر به تهران اعلام کردهاند. مهمترین گروههای اپوزیسیون شرط هر گونه مذاکره با دولت سوریه را کنارهگیری بشار اسد از قدرت عنوان میکنند که ایران با آن موافق نیست.