ردپای دوره ناسیونال سوسیالیسم در جشنواره واگنر
۱۳۹۱ مرداد ۴, چهارشنبه
اپرای "هلندی پرنده" ساخته‌ی ریشارد واگنر قرار بود روز ۲۵ ژوئیه در جشنواره‌ی موزیک بایروت به اجرا درآید. ولی اوگنی نیکیتین (Evgeny Nikitin)، خواننده‌ی باریتون این اپرا، هنگام تمرین با تیم فیلم‌برداری برنامه‌ی دوم تلویزیون آلمان برای پخش زنده این اجرا، روی صحنه حاضر نشد.
از سوی دیگر، مدیریت فستیوال بایروت که امسال نیز بر عهده نتیجه‌های این آهنگساز مورد علاقه‌ی هیتلر است، اجرای بخش‌های مربوط به نیکیتین را از برنامه حذف کرد. دلیل این امر،کشف خالکوبی "صلیب شکسته" روی سینه این خواننده روسی است که نماد ناسیونال سوسیالیست‌ها است.
کارشناسان بر این باورند که نیکیتین، زیر فشار مدیریت جشنواره قرارداد خود را یک سویه فسخ کرده است. سخن‌گوی رسانه‌ای این فستیوال در این باره اعلام کرد: «تصمیم اوگنی نیکیتین مبنی بر چشم‌پوشی از شرکت در اجرای اپرای "هلندی پرنده"، با موضع‌گیری مدیریت جشنواره هم‌خوان است که تائید و نمایش هرگونه تبلیغات ناسیونال سوسیالیستی را رد می‌کند.»
پیشینه‌ی سنگین
ناسیونال سوسیالیست‌ها، اغلب قهرمانان آثار ریشارد واگنر را به‌عنوان نمادهای برتری نژاد آریایی ارزیابی می‌کردند و آنان را در جهت ترویج و تبلیغ جهان‌بینی انسان‌ستیزانه خود مورد سوء‌استفاده قرار می‌دادند. تاریخ نگار اتریشی بریگیته هامان (Brigitte Hamann)، در باره‌ی رابطه‌ی هیتلر با واگنر و موسیقی او در کتابی با عنوان "بایروت هیتلر" که در سال ۲۰۰۲ منتشر شد، می‌نویسد: «هیتلر در دوران جوانی، شیفته‌ی کارهای واگنر بود و همیشه برای دیدن اجراهای آثار او به خانه‌های اپرا می‌رفت.»
هرچند واگنر سال‌ها پیش از قدرت‌یابی ناسیونال سوسیالیست‌ها زندگی می‌کرد (۱۸۱۳ ـ ۱۸۸۳)، ولی با این‌حال گرایش‌های یهودی‌ستیزانه او با جهان بینی هیتلری هم‌خوانی داشت. او در جزوه‌ای که در میانه قرن نوزده با عنوان "موزیک و یهودیت" منتشر کرد، این قوم را فاقد استعداد موسیقیایی خواند. در این جزوه هم‌چنین از عباراتی مانند «تاثیر ویرانگر یهودی‌ها بر فرهنگ آلمانی» و «راه نجات از طریق (خود) نابودی یهودیان» سخن رفته است.
رابطه‌ی هیتلر با خانواده واگنر
هیتلر در نخستین سال‌های دهه ۲۰ میلادی و پیش از آن که به "پیشوا" بدل شود، با پسر واگنر، زیگفرید و همسرش وینیفرد (Winifred) ارتباط برقرار کرد. بریگیته هامان در این باره می‌نویسد: «واگنرها هیتلر را به خانه‌ی خود دعوت کردند و از این طریق رابطه‌ی دوستانه‌ی تنگاتنگی بین آنان برقرار شد.»
هم‌خوانی مواضع سیاسی واگنرها و رهبر ناسوسیال سوسیالیست‌ها در استحکام این رابطه، نقش تعیین‌کننده‌ای بازی کرده است. بنا بر پژوهش‌های بریگیته هامان «سنت ملی‌گرایی آلمانی که ریشارد واگنر از آن هواداری می‌کرد، در خانواده‌ی زیگفرید و وینیفرد همواره رعایت می‌شد. از این رو، هنگامی که هیتلر در سال ۱۹۲۳ به دیدن آنان به بایروت رفت، هر دو به عضویت حزب درآمدند. این دو از نخستین طرفداران نازی‌ها بودند.»
نازی‌ها، حامیان برپایی جشنواره بایروت
ارتباط خانواده واگنر با سران رایش سوم، حتی پس از مرگ زیگفرید در سال ۱۹۳۰ نیز ادامه داشت. در این هنگام همسر او که از پشتیبانی رهبری حزب ناسیونال سوسیالیسم برخوردار بود، هر ساله جشنواره‌ی بایروت را بر پا می‌ساخت. پس از قدرت‌یابی این حزب در سال ۱۹۳۳، هر ساله سران نازی در مراسم برگزاری مراسم فستیوال فعالانه شرکت داشتند. خود هیتلر که در جوانی سودای نقاش شدن در سر می‌پروراند، اغلب در تهیه و تنظیم برنامه‌ها، کارگردانی اپراها و طراحی صحنه با هنرمندان وقت همکاری می‌کرد.
پس از جنگ جهانی دوم، خانواده‌ی واگنر با پیشینه‌ی ننگ‌بار رابطه با هیتلر با دشواری روبرو شد: وینیفرد واگنر در سال ۱۹۴۹، مدیریت برپایی جشنواره را به پسران خود ویلاند و ولفگانگ واگذار کرد. این دو پس از پایان جنگ در سال ۱۹۵۱ نخستین فستیوال از این دست را برگزارساختند. ولی سرانجام، نتیجه‌های این موسیقی‌دان بزرگ آلمان، اوا واگنر پاسکیور (Eva Wagner-Pasquier) و خواهر ناتنی او، کاترینا واگنر بودند که در سال ۲۰۰۹، با برپایی نمایشگاهی بر فراز "تپه‌ی سبز" محل برگزاری جشنواره‌ی بایروت، زوایای تاریک گذشته این خانواده را طرح کردند و یاد خوانندگان اپرا، رهبران ارکستر و کارگردانان یهودی مورد تعقیب و آزار در زمان هیتلر را گرامی داشتند.