رئیس بانک مرکزی: سفر خارجی ایرانیان بیش از حد معمول است
۱۳۹۷ اردیبهشت ۱۰, دوشنبه
ولی‌الله سیف، رئیس کل بانک مرکزی حدود سه هفته پس از تک‌نرخی اعلام شدن قیمت دلار، بار دیگر خرید و فروش دلار بیش از بهای تعیین شده را غیرقانونی و قاچاق خواند.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، سیف روز گذشته (یکشنبه ۹ اردیهشت/ ۲۹ آوریل) در یک گفت‌وگوی تلویزیونی در این باره گفت: «مصارف کوچکی وجود دارد از جمله اینکه برخی مسافران ممکن است بخواهند بیشتر از هزار یورو که سهمیه ارزی مسافران است و با قیمت بیشتری تهیه کنند.»
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
این سخنان تائید گزارش‌هایی است که نشان می‌دهد به رغم تعیین قیمت ۴۲۰۰ تومانی برای هر دلار آمریکا، در روزهای گذشته خرید و فروش دلار با قیمت‌های بالاتر و حدود ۵۵۰۰ تومان ادامه داشته است.
ساماندهی ارز با محدودیت و ممنوعیت؟
یکی از تدبیرهای ستاد اقتصادی دولت دوازدهم برای سامان دادن به بازار ارز، کاهش سفرهای خارجی ایرانیان از طریق افزایش عوارض خروج از کشور و محدود کردن ارز مسافرتی به یک بار در سال و حداکثر هزار یورو است.
رئیس کل بانک مرکزی در توجیه این سیاست گفته است: «مسافرت مسافران به خارج از کشور در کشورمان بیش از حد معمول است و باید متعادل شود.»
مطابق آماری رسمی در سال گذشته نزدیک به ۹ میلیون و ۲۰۰ هزار ایرانی به خارج سفر کرده‌اند و مقصد دو و نیم میلیون نفر آنها شهرهای مختلف ترکیه بوده است.
بیشتر بخوانید: بیش از ۹ میلیون ایرانی سال گذشته به خارج سفر کردند
اظهارات سیف درباره مسافرت‌های خارجی ایرانیان در رسانه‌ها و فضای مجازی بازتاب گسترده‌ای داشته و با انتقاد شماری از کارشناسان روبرو شده است.
جمشید پژویان، اقتصاددان به سایت خبری فرارو گفت: «باید از آقای سیف پرسید منظورشان از تعادل چیست. شرایط توریسم کشور به کشور فرق می‌کند. در هر کشوری عواملی برای توریسم وجود دارد که در کشور‌های دیگر مشابه و یکسان نیست. ما انواع مختلف توریست تاریخی، تفریحی، مذهبی و ... داریم.»
محدودیت، عامل اصلی عدم تعادل
او می‌گوید محدودیت‌های اجتماعی در ایران یکی از علت‌های اصلی تمایل ایرانیان به سفرهای خارجی است و همین محدودیت‌ها مانع جذب گردشگر خارجی شده است. پژویان تاکید کرده که به همین دلیل در این وضعیت نمی‌توان از "متعادل" بودن یا نبودن سفرهای خارجی سخن گفت.
رضی آقامیری، کارشناس اقتصادی نیز از منظر دیگری به سخنان سیف انتقاد کرده و روز دوشنبه، دهم اردیبهشت به فرارو گفته است: «صحبت آقای سیف جای تامل دارد. با این حرف ما آزادی مردم حتی آزادی مسافرت رفتن آنها با هزینه شخصی را نیز محدود و برای مردم تعیین و تکلیف می‌کنیم. اصلا چه کسی می‌تواند درباره اموال شخصی افراد این چنین اظهار نظر کند؟»
بیشتر بخوانید: "کارشناسان بانک مرکزی هم با دلار ۴۲۰۰ تومانی موافق نیستند"
این کارشناس اقتصادی موانع ایجاد شده برای گردشگران ایرانی در سیاست‌های ارزی دولت را نقض صریح آزادی و حقوق شهروندی خوانده و تصریح می‌کند که اگر دولت قادر به تامین همه نیازهای ارزی شهروندان نیست باید این را به طور شفاف اعلام کند و به مردم امکان دهد ارز مورد نیاز خود را از بازار آزاد تهیه کنند.
سیف: مازاد ارزی داریم
رئیس کل بانک مرکزی کمبود منابع ارزی را تکذیب می‌کند: «منابع و مصارف ارزی کشورمان از تعادل خوبی برخوردار است و ورودی ارزی کشورمان اعم از نفتی و غیر نفتی بالغ بر ۹۰ میلیارد دلار است در حالی که حجم واردات ما برای کالاهای اساسی، مواد اولیه و کالاهای ضروری کشور حدود ۷۰ تا ۷۵ میلیارد دلار است یعنی مازاد ارزی داریم.»
ولی‌الله سیف می‌گوید از نظر بانک مرکزی علت اصلی جهش کم‌سابقه بهای ارز در ماه‌های گذشته "غیر اقتصادی و روانی است که با التهاب آفرینی‌ها و فضاسازی‌ها به ویژه از خارج از کشور ایجاد شد". برخی مسئولان تلاطم در بازار ارز را به فعالیت کسانی در داخل نسبت داده‌اند که به گفته آنها هدفشان تخریب دولت است.
بیشتر بخوانید: جاده یک‌طرفه؛ تبادل گردشگر میان ایران و روسیه
با این همه تجربه هفته‌های اخیر نشان می‌دهد که تک‌نرخی کردن دستوری دلار و اقدام‌های پلیسی و امنیتی معضل سقوط ارزش پول ملی را حل نمی‌کند.
افزون بر این اگر هدف متعادل کردن تعداد گردشگران ورودی و خروجی باشد راه منطقی‌تر اجرای سیاست‌ها و برنامه‌هایی است که زمینه و شرایط جذب گردشگران خارجی را فراهم می‌سازد. به گفته آقامیری، سیف به نوعی به مردم می‌گوید مسافرت نروید، اما نمی‌تواند به خارجی‌ها دستور بدهد که به ایران مسافرت کنند.
در سال گذشته حدود ۶ میلیون خارجی وارد ایران شده‌اند که هدف سفر بسیاری از آنها زیارت بوده است. گرچه به نظر نمی‌رسد ممنوعیت خرید و فروش آزاد ارز مانع سفر ایرانیان به خارج شود، این سیاست در همین چند هفته نیز شماری از گردشگران خارجی را سرگردان کرده است.