دیده‌بان حقوق بشر: ممنوعیت حجاب اسلامی نقض حقوق بشر است
۱۳۸۷ اسفند ۹, جمعه
دیده‌بان حقوق بشر روز پنج‌شنبه (۲۶ فوریه / ۸ اسفند) گزارشی در مورد ممنوعیت حجاب اسلامی در برخی مدارس ایالت‌های آلمان منتشر کرد. این گزارش ۷۳ صفحه‌ای بر پایه‌ی بررسی‌های ۸ ماهه درباره‌ی تأثیر این قانون بر زندگی زنان معلم مسلمان تنظیم شده است.
برخی از این زن‌ها با وجود اینکه سال‌ها سابقه‌ی کار دارند و متولد آلمان هستند، مجبور به ترک این کشور شده‌اند.
«یا عقیده یا شغل»
هاله‌ی شاهرخ، محقق بخش اروپا و آسیای مرکزی دیده‌بان حقوق بشر می‌گوید، پیامی که این قانون برای زنان معلم مسلمان در بردارد این است که «میان شغل و عقیده یکی را انتخاب کن». او معتقد است که ممنوعیت پوشش روسری تنها «تبعیضی دینی نیست، بلکه تبعیضی جنسیتی است و به همین دلیل ناقض حقوق بشر است.»
ممنوعیت پوشش حجاب اسلامی معلمان در مدارس دولتی در نیمی از ایالت‌های آلمان رعایت می‌شود. در برخی ایالت‌ها کارکنان مدارس نیز ملزم به رعایت این قانون هستند. این مقررات در طول پنج سال گذشته اجرایی شده است. در هشت ایالت دیگر آلمان این محدودیت وجود ندارد.
«ممنوعیت و اجبار در حجاب اسلامی هر دو ناقض حقوق بشرند»
دیده‌بان حقوق بشر بارها کشورهایی مانند ایران، عربستان سعودی و افغانستان که زن‌ها را وادار به پوشش حجاب اسلامی می‌کنند را به باد انتقاد گرفته است. اما قانون حاکم در برخی از ایالت‌های آلمان که زنان باحجاب از ورود به برخی عرصه‌های بازار کار محروم می‌شوند نیز به همان اندازه استانداردهای جهانی حقوق بشر را نقض می‌کند.
حقوق اساسی زنان نیز در اینجا خدشه‌‌دار می‌شود، حقوقی مانند آزادی انتخاب دین، حق تعیین پوشش شخصی، احترام به حریم خصوصی و انتخاب نوع زندگی.
پیش از نوشتن گزارش دیده‌بان حقوق بشر تحقیقاتی به عمل آمد تا تأثیر این قانون بر زندگی معلمان زن باحجابی که حاضر به قبول مقررات جدید نشدند، سنجیده شود.
معلمان نافرمان با برخورد انضباطی روبرو شده و باید با ابزار قانون پاسخی موجه برای عدم رعایت قوانین جدید ارائه می‌‌دادند. کسی که در توجیه نافرمانی‌اش شکست بخورد با خطر از دست دادن شغل و رتبه‌ی اداری‌اش مواجه می‌شود.
کارآموزان زن باحجاب پس از اتمام موفقیت‌آمیز دوره‌های تربیت معلم هیچ شانسی برای پیدا کردن شغل در مدارس دولتی ندارند، مگر اینکه روسری را کنار بگذارند.
«کردار انسان است که باید معیار پیش‌داوری قرار گیرد، نه ظاهر او»
نمایندگان مجلس‌های ایالت‌های مورد نظر در توجیه قانون ممنوعیت حجاب اسلامی معلمان بر ضرورت حفظ بیطرفی در دین و جهان‌بینی معلمان در مدارس تأکید می‌کنند. این در حالی است که در رفتار معلمان مسلمان این مدارس هیچ نشانه‌ای مبنی بر نقض این ضرورت از سوی آنان دیده نمی‌شد.
هاله‌ی شاهرخ می‌گوید: «انسان‌ها باید بر اساس رفتارشان مورد قضاوت قرار بگیرند نه بر پایه‌ی پیش‌داوری‌هایی که به خاطر پوشش نماد‌های مذهبی شکل می‌گیرند.»
این فعال حقوق بشر می‌افزاید: «در صورتی که در مورد فردی خاص تردید‌هایی عینی وجود دارد، باید همان مورد خاص را از نظر انضباطی بررسی کرد و در موردش تصمیم گرفت.»
برخی از معلمان زن مسلمان می‌گویند، حاضر شده‌اند به جای روسری، پوششی مشابه مانند کلاه یا امثال آن انتخاب کنند، اما پیشنهادشان رد شده است. برخی از آنها مجبور به ترک آن ایالت یا آلمان شده‌اند و برخی نیز مجبور شده‌اند برخلاف میل خود دست از حجاب اسلامی بکشند. اینها خود را بیگانه و طردشده حس می‌کنند، اگر چه که در آلمان متولد شده‌اند.
حامیان ممنوعیت حجاب اسلامی تصور می‌کنند با این کار به این زن‌ها آزادی بیشتری داده و در برابر سرکوب از آنها حمایت کرده‌اند. در حالی که معلمان مسلمان می‌گویند، با میل خود پوشش اسلامی را انتخاب کرده‌اند.
برخی از آنان می‌گویند، قانون جدید به آنها آزادی بیشتری اعطاء نکرده و تنها موقعیت اجتماعی‌شان را بدتر کرده است. یکی از این معلمان اظهار داشت: «تا زمانی که ما در مدارس به عنوان نظافت‌چی کار می‌کردیم، کسی با روسری ما مشکلی نداشت.»
دیده‌بان حقوق بشر از قانونگذاران ایالت‌های آلمان خواسته، قوانین منع استفاده از لباس‌ها و سمبل‌های مذهبی در مدارس را مورد تجدید نظر قرار داده و به طور کامل با استانداردهای جهانی حقوق بشر تطبیق دهند. ایالت‌ها باید مراقب این امر باشند که قوانین‌‌‌شان از تبعیض دینی و جنسیتی به دور بوده و به آزادی دین و عقیده احترام بگذارد.