دیدار تاریخی اوباما و کاسترو؛ گامی برای حل اختلافات دیرینه
۱۳۹۵ فروردین ۳, سه‌شنبه
هاوانا این روزها میزبان رویدادی تاریخی در دنیای دیپلماسی است که شاید تا چند ماه پیش حتی خوش‌بین‌ترین تحلیل‌گران روابط بین‌الملل هم وقوعش را ناممکن می‌دانستند: دیدار باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا با رائول کاسترو، رئیس‌جمهور کوبا؛ اولین سفر یک رئیس‌جمهور ایالات متحده به این جزیره کمونیستی در دریای کارائیب پس از ۸۸ سال روابط خصمانه و تحریم‌های کمرشکن.
به گزارش خبرگزاری رویترز، باراک اوباما روز دوشنبه (۲ فروردین، ۲۱ مارس) پس از دیدار با رائول کاسترو، در کنفرانسی خبری گفت که در جریان گفت‌وگوها با رهبر کوبا، از او خواسته تا برای بهبود وضعیت حقوق بشر در این کشور بیشتر تلاش کند. تاکید اوباما بر پابرجا بودن اختلاف‌های اساسی واشنگتن و هاوانا، واکنش کاسترو را در پی داشت: او هم "استانداردهای دوگانه" آمریکا در قبال حقوق بشر در جهان را به باد انتقاد گرفت.
باراک اوباما تمایل رائول کاسترو برای بحث آزادانه پیرامون اختلافات موجود میان دو کشور را ستود، اما به تاکید گفت که "شکوفایی کامل" روابط دو کشور تنها در صورتی رخ خواهد داد که پیشرفت‌های ملموسی در زمینه بهبود وضعیت حقوق بشر در کوبا حاصل شود. رئیس‌جمهور آمریکا گفت: «آمریکا به دموکراسی معتقد است و به جهان‌شمول بودن ارزش‌هایی نظیر آزادی بیان و آزادی تجمعات و آزادی مذاهب باور دارد.»
بیشتر بخوانید: دستگیری ۲۰۰ منتقد کوبایی در آستانه سفر اوباما به هاوانا
کنفرانس خبری رهبران آمریکا و کوبا در "کاخ انقلاب" هاوانا، به طور مستقیم از تلویزیون دولتی این کشور پخش می‌شد. رائول کاسترو در واکنش به سخنان اوباما گفت: «هیچ کشوری همه حقوق بین‌المللی را رعایت نمی‌کند» و در ادامه مداخله‌جویی‌ها و سیاست‌های دوگانه آمریکا را زیر سوال برد.
رئیس‌جمهور آمریکا برای پایان دادن به تخاصمی که از زمان جنگ سرد میان دو کشور در جریان بود، سال ۲۰۱۴ تصمیم به عادی‌سازی روابط گرفت و حالا پس از اولین دیدار رسمی اعلام کرد که گفت‌وگوها پیرامون مساله حقوق بشر تا پایان سال جاری میلادی، بار دیگر در هاوانا برگزار خواهد شد.
تن دادن به سنت پاسخ‌گویی به رسانه‌ها به احترام مهمان
رائول کاسترو، ژنرال پیشین ارتش کوبا که از سال ۲۰۰۸ و در پی ازکارافتادگی برادرش، فیدل کاسترو، رئیس‌جمهور این کشور شد، پیش از کنفرانس خبری با اوباما هرگز حاضر به پذیرش سوالات روزنامه‌نگاران و پاسخ‌گویی به آنها نشده بود. رسانه‌ها در کوبا در انحصار دولت‌اند و دولت خود را موظف به پاسخ‌گویی در برابر سوالات اصحاب رسانه نمی‌داند.
کاسترو در پاسخ به سوالی پیرامون "زندانیان سیاسی" در کوبا، به وضوح برآشفته شد و از خبرنگاری که سوال را پرسیده بود خواست که لیستی از زندانیان سیاسی در این کشور تهیه کند و نام‌ها را در اختیار او بگذارد و وعده داد که «اگر زندانی سیاسی در این کشور وجود داشته باشد تا پایان شب آزاد خواهد شد.»
دولت کوبا همچون دیگر دولت‌های اقتدارگرا، وجود زندانیان سیاسی در این کشور را از اساس انکار می‌کند.به گفته رئیس‌جمهور کوبا، کارنامه این کشور در حوزه‌هایی نظیر بهداشت و آموزش و برابری زنان، مستحکم و مثال‌زدنی است. او در مقابل دولت آمریکا را به نژادپرستی، بهره‌گیری از خشونت‌های پلیسی و شکنجه در زندان گوانتانامو در این کشور متهم کرد.
سال ۲۰۱۴ به عنوان بخشی از توافق ضمنی دو کشور برای عادی‌سازی روابط، کوبا ۵۳ زندانی سیاسی را آزاد کرد. با این حال، کمیسیون حقوق بشر و آشتی ملی کوبا می‌گوید همچنان ۷۹ زندانی سیاسی دیگر در این کشور محبوس‌اند.
رائول کاسترو، رئیس‌جمهور ۸۴ ساله کوبا، همچنین خواستار پایان دادن به تحریم‌های ۵۴ ساله آمریکا علیه این کشور شد و از آمریکا خواست که زندان گوانتانامو را که در یک پایگاه دریایی در این کشور مستقر است، تعطیل کند. رئیس‌جمهور آمریکا گفت که «تحریم‌ها علیه کوبا پایان خواهد یافت، اما اکنون نمی‌توانم با اطمینان بگویم که دقیقا چه زمانی این اتفاق رخ خواهد داد.»
هم‌زمان با دیدار رهبران دو کشور، کمپانی‌های فعال در حوزه گردشگری اعلام کرده‌اند که به زودی با رفع محدودیت‌ها حضور توریست‌های آمریکایی در کوبا پررنگ‌تر خواهد شد. قرار است برای نخستین بار در ۵۰ سال گذشته، یک کشتی مسافربری از آمریکا عازم کوبا شود. گوگل هم اعلام کرده است که برای بهبود وضعیت اینترنت در کوبا که در کنار کره شمالی پایین‌ترین ضریب نفوذ اینترنت در جهان را دارد، آماده است تا اینترنت وایرلس پرسرعت را به این جزیره بیاورد.