دولت افغانستان و بررسی امکان مذاکره با طالبان

نیروهای طالبان به دولت افغانستان پیشنهاد گفتگو کرده‌اند. دولت حامد کرزای،،‌ رییس جمهور این کشور، در حال بررسی این پیشنهاد است و البته اعلام کرده است که به طور اساسی برای انجام مذاکره آماده است. در عین حال کرزای تاکید کرد که نمایندگان جامعه بین‌الملل تا هنگامی که افغانستان به آنان نیاز دارد در این کشور خواهند ماند. طالبان تا کنون گفته‌اند تا زمانی که نیروهای نظامی خراجی در افغانستان باشند حاضر به مذاکره نخواهد بود.

گفتگوهایی نه چندان تازه

مدتهاست که گفتگو با برخی از فرماندهان و رزمندگان طالبان در جریان است، البته پشت درهای بسته و نه در بالاترین سطح. اما هم اکنون مذاکرات میان دولت افغانستان و سردمداران طالبان به موضوع بحث عموم تبدیل شده است. و برای نخستین بار دو طرف آمادگی خود را برای مذاکره با یکدیگر نشان می‌دهند. سه شنبه شب (۱۱ سپتامبر) واکنش حامد کرزای، رییس جمهور افغانستان، در برابر گفته سخنگوی طالبان در این رابطه بدین گونه بود: “ما برای آنکه به افغانستان امنیت و ثبات ببخشیم و آن را از دست تروریسم نجات دهیم، حاضر به هر گونه مذاکره هستیم. چون هدف اصلی ما صلح است. من تا کنون بارها از نیروهای افغان طالبان درخواست کرده‌ام، به نزد ما بازگردند. ما می‌خواهیم مذاکره کنیم، چون این به نفع افغانستان است.“

ابراز شک و تردید

احمدی، سخنگوی طالبان، در روز دوشنبه گذشته (۱۰ سپتامبر) تصریح کرده بود که طالبان آماده مذاکره با دولت افغانستان است تا جلوی خونریزیهای دیگر گرفته شود. احمدی گفت که اگر دولت دعوت رسمی به عمل آورد، طالبان در باره شرایط و مطالبات خود برای گفتگو تصمیم خواهد گرفت. در برابر همایون حمیدزاده، سخنگوی رییس جمهور، قول داد که دولت افرادی از طالبان را که برای رسیدن به راه حل صلح‌آمیز تلاش کنند، دستگیر نخواهد کرد.

همایون حمیدزاده گفت: “پیامی که رسیده، واقعا پیام از جانب طالبان است. اگر آنها واقعا صادق هستند در موضوعی که اعلام کرده‌اند، درهای مصالحه به رویشان باز خواهد بود.“

همچنین تام کونیگز، نماینده سازمان ملل متحد در افغانستان، هنوز تردید دارد که آیا گفتگویی صورت خواهد گرفت یا نه. اما به هر حال کونیگز از چنین گفتگویی استقبال می‌کند و در این مورد می‌گوید: “هر پیشنهادی برای انجام مذاکره خوب است.“

"وجود دسته‌جات متفاوت در در طالبان"

تام کونیگز که آلمانی است در مصاحبه با رادیوی آلمان در کابل گفت که همان‌گونه که رهبران نیروهای شبه نظامی در مجلس افغانستان نماینده دارند، طالبان هم می‌توانند به عنوان جنبشی تندرو در سیاست افغانستان جای خود را داشته باشند.

کونیگز گفت: “ طبیعتا درست نیست که بخواهیم همه افراد طالبان را تروریست بدانیم. طالبان از گروههای مختلفی تشکیل شده است. چیزهایی که باعث می‌شود آنها دست به خشونت بزنند، نارضایتی‌ها و شکوه‌های متفاوتی است که می‌توان در باره آنها صحبت کرد.“

کونیگز میان طالبان بنیادگرا که تنها به خشونت می‌اندیشد و طالبانی که می‌خواهند کار سیاسی کنند تفاوت قائل می‌شود. رهبران پیشین طالبان معتقدند که تنها گفتگو با سرکردگان طالبان می‌تواند باعث موفقیت شود، کسانی مثل عبدالسلام روکتی، فرمانده پیشین طالبان که در حال حاضر نماینده ولایت ناآرام زابل در جنوب افغانستان است. روکتی مشاور کرزای هم هست و به تازگی در گفتگو با طالبان در باره آزاد کردن گروگانهای کره‌ای شرکت داشت.

دولت افغانستان تاکید می‌کند بر اینکه همه گفتگوها باید بر پایه قانون اساسی افغانستان انجام گیرد. به نظر کونیگز، فرستاده سازمان ملل متحد، این تاکید می‌تواند مثبت باشد، چون قانون اساسی افغانستان همخوان با ارزشهای غرب و نیز اصول شریعت اسلام تنظیم یافته است. به گفته کونیگز از طالبان نیز انتظار می‌رود که هم دست از خشونت بردارد، هم در جهت برقراری عدالت بکوشد. و دولت و قانون اساسی افغانستان هم می‌خواهد در جهت تحقق این دو هدف تلاش کند.