درخواست روحانی از شورای نگهبان برای "تسهیل راه انتخابات"
۱۳۹۶ بهمن ۲۲, یکشنبه
حسن روحانی بخش‌هایی از سخنرانی مفصل خود به مناسبت سی و نهمین سالروز ۲۲ بهمن را به ضرورت مشارکت همه جناح‌های حکومت در انتخابات و فراهم کردن امکان این کار اختصاص داد.
رئیس جمهور قانون اساسی را "بزرگترین ثمره انقلاب و میراث امام" خواند و افزود همه اصول‌گرایان، اصلاح‌طلبان و اعتدال‌گرایان و تمام معتقدان به مذاهب و ادیان به رسمیت شناخته شده در قانون اساسی اگر به این قانون اعتقاد داشته باشند "انقلابی" هستند.
روحانی گفت: «وقتی انقلاب ما پیروزی شد که همه ما با هم بودیم و در قطار انقلاب مسافران فراوانی وجود داشت، به طور طبیعی برخی خود خواستند که از این قطار پیاده شوند و برخی را هم ما پیاده کردیم که می‌توانستیم پیاده نکنیم. امروز باید همه را مجددا دعوت به سوار شدن کنیم.»
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
قطار انقلاب و دگراندیشان
رئیس دولت دوازدهم به فرد خاصی اشاره نکرد اما ظاهرا منظور او بسیاری از چهره‌های شاخص جناح اصلاح‌طلب حکومت است که در سال‌های گذشته حذف شده‌اند. روحانی همچنین به حقوق دگراندیشانی که به هیچ یک از جناح‌های رسمی حکومتی تعلق ندارند اشاره‌ای نکرد.
به گزارش خبرگزاری ایرنا حسن روحانی برگزاری انتخابات را عامل ادامه حیات جمهوری اسلامی در ۳۹ سال گذشته عنوان کرد و گفت: «از شورای نگهبان و سایر درست‌‌اندرکاران و نهادها می‌خواهم راه انتخابات را سهل کنند.»
شورای نگهبان، به خصوص از انتخابات دوره هفتم مجلس شورای اسلامی به این سو با رد صلاحیت گسترده داوطلبان نامزدی در انتخابات که اغلب از جناح اصلاح‌طلبان بوده‌اند، حتی مشارکت همه "جناح‌های خودی" حکومت در انتخابات را نیز با محدودیت مواجهه کرده است.
بیشتر بخوانید: روحانی: مردم به مسائل سیاسی هم اعتراض دارند
حسن روحانی خطاب به شورای نگهبان و دیگر نهادها موثر گفت: «احراز صحت و سلامت و شایستگی‌ها را سهل کنیم. مردم را در این احرازها مشارکت دهیم و اگر کمبود قانون داریم، قانون را اصلاح کنیم و راه را باز کنیم، با مردم مدارا کنیم. بگذارید همه سلیقه‌ها و جناح‌ها در انتخابات حضور پیدا کنند و در انتخابات مجلس، شوراها، مجلس خبرگان رهبری و ریاست جمهوری همه بیایند و شرکت کنند.»
انتخابات و فیلتر منصوبان ولی فقیه
مطابق قانون اساسی کنونی، رقابت در انتخابات مجلس و ریاست جمهوری، به عنوان بالاترین نهادهای قانون‌گذاری و اجرایی کشور میان افرادی انجام می‌شود که شورای نگهبان صلاحیت آنها را تائید کرده باشد. نیمی از اعضای این شورا منصوبان رهبر هستند و نیمی دیگر را رئیس منصوب شده از سوی او در قوه قضائیه به مجلس معرفی می‌کند.
رئیس جمهور در بخش دیگری از سخنرانی ۲۲ بهمن ماه خود با بیان این که قانون اساسی ظرفیت‌های زیادی دارد خاطر نشان کرد که بسیاری از مشکلاتی که جامعه "در حوزه آزادی‌ها، روابط اجتماعی و سرمایه‌گذاری‌ها" با آن روبروست به خاطر بی‌توجهی به این ظرفیت‌هاست.
بیشتر بخوانید: روحانی: حکومت‌ها باید صدای اعتراض مردم را به‌خوبی بشنوند
روحانی به اشاره به پیش‌بینی برگزاری همهپرسی در قانون اساسی گفت: «اگر در دو مسئله اختلاف نظر داریم، دعوا و شعار ندارد، صندوق آراء را بیاوریم و طبق اصل ۵۹ قانون اساسی هر چه مردم گفتند، به آن عمل کنیم، این ظرفیت قانون اساسی ما است و باید به ظرفیت‌های قانون اساسی عمل کنیم.»
همهپرسی، تجربه‌ی غایب و مبهم
اصل ۵۹ مقرر کرده: «در مسائل بسیار مهم اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ممكن است اعمال قوه مقننه از راه همهپرسی و مراجعه مستقیم به آرا مردم صورت گیرد. درخواست مراجعه به آرا عمومی باید به تصویب دو سوم مجموع نمایندگان مجلس برسد.»
آنچه رئیس دولت به آن اشاره نکرده این واقعیت است که در اصل ۹۹ همین قانون اساسی نظارت بر "مراجعه به آراء عمومی و همهپرسی" نیز بر عهده شورای نگهبان گذاشته شده است.
در جمهوری اسلامی تا کنون فقط سه بار همهپرسی برگزار شده که هیچ یک از آنها با مسائل مورد نظر رئیس دولت دوازدهم ارتباطی نداشته است. نخستین همهپرسی در سال ۵۸ برگزار شد که شهروندان در آن می‌توانستند به جمهوری اسلامی آری یا نه بگویند.
دو همهپرسی بعدی یکی در همان سال ۵۸ برای قانون اساسی و دیگری یک دهه بعد برای متن بازنگری شده آن برگزار شده است.
نظرسنجی، هشدار فاجعه
در کنار همهپرسی، نظرسنجی نیز یکی از راه‌های آگاهی از آرا و نظرات شهروندان است. چند روز پیش نتایج یک نظرسنجی که به سفارش مرکز بررسی‌های استراتژیک نهاد ریاست جمهوری انجام شده منتشر شد که نشان می‌دهد نزدیک به ۷۵ درصد مردم ایران از اوضاع کنونی ناراضی هستند.
این نظر سنجی را مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا)، زیر مجموعه خبرگزاری ایسنا انجام داده و دست‌کم ۳۱ درصد از پرسش‌شوندگان در آن گفته‌اند که به اطلاح نظام جمهوری اسلامی اعتقاد و امیدی ندارند.
بیشتر بخوانید: ۹۴ درصد مساحت ایران درگیر خشکسالی درازمدت است
حسام‌الدین آشنا، رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری، در نشستی خبری تشریح نتایج این نظرسنجی اعتراض‌های اخیر را یک هشدار جدی به کارگزاران حکومت خوانده و گفته است: «معلوم نیست که چه تعداد از این هشدارهای جدی دیگر خواهیم داشت اما آنچه که معلوم است این است که اگر این هشدارها را جدی نگیریم با فاجعه مواجه خواهیم شد.»
با این همه حسن روحانی وعده داده سال آینده "سال نشاط و امید" برای همه ایرانیان باشد. او در عین حال اعتراف کرد که در حوزه اشتغال‌زایی که یکی از معضلات مهم ایران است "عقب هستیم" و هشدار داد که خشکسالی و کمبود آب به عنوان یکی از معضلات مهم زیست‌محیطی سال آینده شدیدتر خواهد شد.