دانشگاههای آلمان و ویرایش تبعیض جنسیتی در فرمهای اداری
۱۳۹۲ تیر ۱۵, شنبه
بعد از دانشگاه لایپزیک، دانشگاه پتسدام آلمان نیز تصمیم گرفت تا در همهی فرمهای رسمی و اداری دانشگاه، شکل مونث عناوین دانشگاهی مثل پرفسور یا دستیار تحقیق را به عنوان شکل استاندارد، انتخاب کند. این اقدام دانشگاهها به عنوان گامی در راستای مبارزه با تبعیض و پیشداوریهای جنسیتی در آکادمی آلمان، توصیف شده است.
اقدام تازهی دانشگاههای لایپزیک و پتسدام، بار دیگر بحث قدیمی نابرابری و پیشداوریهای جنسیتی در نظام آموزش عالی آلمان را دامن زده است.
بنا به گزارش اشپیگل تنها ۱۹ درصد اعضای هیئتهای علمی دانشگاهی در آلمان زناند و تعداد دانشجویان زن دورهی دکترا در آلمان ۲۵ درصد یا یک چهارم مجموع دانشجویان مقطع دکتراست.
این در حالی است که در رشتههای تحصیلیای مثل ریاضیات یا مهندسی که به شکل سنتی "مردانه" تلقی میشود، تعداد مجموع دانشجویان زن دورهی دکترا کمتر از ۱۰ درصد است.
بیشتر دانشگاههای آلمان دفتری با عنوان "برابری زن و مرد" دارند و تصویب این قانون در دانشگاههای لایپزیک و پتسدام مرهون تلاشهای این نهاد دانشگاهی نیز است.
مخالفت با قانون تازه
استفاده از شکل مونث عناوین دانشگاهی به جای مذکر در فرمهای اداری دانشگاه، واکنشهای مختلفی را میان دانشگاهیان در پی داشت.
برخی از مخالفان میگویند که از نظر زبانشناسی این تغییر نادرست و نتیجه "خندهدار" خواهد شد. آنها میگویند با این تغییر بنا به قواعد زبان آلمانی، ازا ین پس در فرمهای دانشگاهی آلمان به جای پرفسوری با جنسیت مذکر، عنوان " "Herr Professorin" نوشته خواهد شد که ترجمهی لفظی آن "آقای خانم پرفسور" میشود.
هیئت مدیرهی دانشگاه پتسدام در پاسخ به این انتقاد با انتشار بیانیهای در وبسایت دانشگاه اعلام کرد که دانشگاه قصد ندارد برای هر فرد دانشگاهی این شیوه را اتخاذ کند و تاکید کرد که عناوین درست دانشگاهی برای هر عضو هیئتعلمی استفاده یا بر تابلوی اتاقش نصب خواهد شد. با اینحال فرمهای اداری و رسمی دانشگاه تغییر خواهد کرد.
ماتیاس یاروک، سخنگوی "انجمن دانشگاههای آلمان" نیز در گفتوگو با "اشپیگل" با انتقاد از تصمیم این ۲ دانشگاه، استفاده از شکل مونث عناوین دانشگاهی به عنوان استاندارد را "عجیب" خواند. او گفت: « گمان نمیکنم کسی با این تغییر خو گیرد یا این شیوه در حذف تبعیض موثر باشد.»
با اینحال موافقان این تصمیم میگویند سالها است که شکل مذکر عناوین دانشگاهی به عنوان شکل استاندارد در فرمها استفاده شده و تعجب کسی را هم برنمیانگیزد و همین مخالفت و تعجب، نشانهی بارزی از وجود تبعیض در نظام دانشگاهی است.
"برای تغییر واقعیت، زبان را هم باید تغییر داد"
اقدام دو دانشگاه لایپزیک و پتسدام، با استقبال برخی دانشگاهیان و فمینیستها روبرو شده است.
لوئیز پوش، فمینیست مشهور آلمانی که در زمینهی زبانشناسی فمینیستی تخصص دارد با استقبال از این تغییر گفت: «برای تغییر واقعیت جامعه، زبان را هم باید تغییر داد.»
این زبانشناس فمینیست با تاکید بر اینکه بسیاری از باورهای نادرست جنسیتی ریشه در فرهنگ و زبان مردسالار دارد، گفت:« زبان چیزی نیست که از عمل و واقعیت دور باشد.»
فردریک مایر، استاد دانشگاه اقتصاد و حقوق برلین نیز با استقبال از این تصمیم به "اشپیگل" گفت: « بسیاری از مردم برای صحبت از عناوین زنان هم از شکل مذکر واژهها استفاده میکنند و به نظرشان عجیب هم نیست. خب اگر این عجیب نیست، برعکسش هم نباید عجیب باشد. به نظرم ایرادی ندارد که ورق برگردد و از واژههای مونث برای صحبت از عناوین استفاده شود.»
نتیجهی یک تحقیق در سال ۱۹۹۹ در آلمان نشان داد که وقتی از گروهی از دانشجویان خواستند تا هنرپیشهها و نویسندههای محبوب خود را نام ببرند و در فرمها از شکل مذکر نویسنده و هنرپیشه استفاده شد، اکثر گروه تحقیق نویسندهها و هنرپیشههای مرد را نام بردند. این تحقیق نتیجه گرفت که فرم کلمات در شکلدهی به ذهنیت جنسیتزده نقشی غیرقابل انکار دارد.