حضور کمرنگ ایران در نمایشگاه کتاب فرانکفورت

امسال نیز ایران همچون سال‌های گذشته در نمایشگاه کتاب فرانکفورت حضوری کمرنگ دارد. ناشرانی چون چشمه، ثالث، نگاه، پارسه و هرمس نمایندگان بخش خصوصی ناشران کتاب در نمایشگاه امسال هستند. کتاب‌های حاضر در نمایشگاه بیشتر در حوزه ادبیات، تاریخ و هنر هستند.

ناشران بخش خصوصی با هزینه شخصی خود در این نمایشگاه شرکت می‌کنند و هیچ حمایت مالی از دولت برای انجام کارهای مقدماتی سفر، حمل کتاب، اجاره غرفه و غیره از دولت دریافت نکرده‌اند.

بیشتر بخوانید: سياسی‌ترين نمايشگاه، نگاهی از درون به نمايشگاه جهانی كتاب فرانکفورت

ایران هنوز با پیکره اصلی نشر در جهان ارتباط درستی ندارد زیرا در ایران قانون کپی‌رایت رعایت نمی‌شود. در واقع نوعی بی‌اعتمادی از طرف پیکره اصلی نشر در دنیا نسبت به ایران وجود دارد. به همین علت ناشران ایرانی هرگز نتوانستند ارتباطی با نشر جهانی برقرار کنند تا اگر ایران در آینده به سازمان جهانی کپی رایت پیوست بتوانند اعتماد آنها را جلب کنند.

برای مثال اگر ناشری ایرانی با ناشری اروپایی مذاکره کند و حق کپی رایت را برای ترجمه و نشر یک کتاب بگیرد ممکن است وقتی به ایران بازگردد متوجه شود شخص دیگری کتاب را ترجمه کرده و به چاپ رسانده است. به این ترتیب وضعیتی پادرهوا و همراه با حس بی‌اعتمادی در حوزه نشر ایران برقرار است.

بخش خصوصی ناشران ایرانی از دوره اصلاحات به بعد تلاش کردند در نمایشگاه کتاب فرانکفورت نه به عنوان ناشر فعال ایرانی بلکه به عنوان بازدید‌کننده حضور داشته باشد.

تا زمان دولت دوم محمد خاتمی زمینه‌ای فراهم شده بود که بخش خصوصی ناشران از طریق اتحادیه در نمایشگاه فرانکفورت غرفه بگیرند و تصویری از حوزه نشر خصوصی به ‌ویژه حوزه علوم انسانی به معرض نمایش بگذارند.

بیشتر بخوانید: موفقیت بی‌سابقه‌ نمایشگاه جهانی کتاب فرانکفورت

در زمان محمود احمدی نژاد دولت تصمیم گرفت هر سال راسا در نمایشگاه کتاب فرانکفورت شرکت کند و کتاب‌های مورد نظر خودش را به تعداد محدود به نمایش بگذارد. مشکلی که پیش می‌آمد این بود که وقتی بخش دولتی به نمایشگاه فرانکفورت می‌رفت برخوردها و تنش‌هایی بین ساکنان مخالف سانسور کتاب در اروپا و غرفه‌های ایرانی پیش ‌می‌آمد. حتی این تنش‌ها یک سال منجر به درگیری فیزیکی شد به‌طوری که دولت آلمان به آقای عباس سلیمی‌امین، نماینده انتشارات ایرانی در نمایشگاه اعلام کرد که ایران از سال بعد حق شرکت در نمایشگاه فرانکفورت را ندارد.

از پس از روی کار آمدن دولت روحانی تصمیم گرفته شد که تعدادی از ناشران خصوصی دوباره در نمایشگاه شرکت کنند و ویترین کوچکی از کتاب‌های چاپ شده در ایران را به نمایش بگذارند.

 

تصاویری از نمایشگاه بین‌المللی کتاب فرانکفورت آلمان در سال ۲۰۱۳