جهان مسحورکننده زنان کارگردان در جشنواره‌ی فیلم زنان آلمان
۱۳۹۲ فروردین ۱۰, شنبه
جشنواره‌ی جهانی فیلم زنان دورتموند - کلن که امسال (۲۰۱۳) از روز ۹ آوریل (۲۰ فروردین) در شهر دورتموند برگزار می‌شود، با نمایش تازه‌ترین فیلم سالی پوتر، کارگردان بریتانیایی، با عنوان "جینجر و روزا" آغاز می‌شود. در این معتبرترین جشنواره‌ی فیلم زنان اروپا، بیش از ۱۰۰ فیلم بلند و کوتاه از کارگردانان زن ۵۰ کشور جهان در ۶ بخش اصلی و بیش از ۲۰ زیربخش تکمیل‌کننده به نمایش درمی‌آید.
فیلم "جینجر و روزا"، ساخته سالی پوتر، اقتباسی آزاد از رمان "اورلاندو"، اثر ویرجینیا وولف، نویسنده‌ی کلاسیک انگلیسی است. کارگردان فیلم‌های برجسته‌ی "خشم" و"یس" در این فیلم به دوستی دو دختر جوان، جینجر و روزا، در لندن سال‌های دهه‌ی ۱۹۶۰ می‌پردازد؛ دهه‌ای پرتلاطم که نشانه‌های تاثیرگذار اعتراضات دانشجویی، انقلاب جنسی و جنسیتی، گسستگی روابط سنتی، دگرگونی‌های اجتماعی و جنگ سرد بین "ابرقدرت‌‌های وقت" را برخود دارد. همین نشانه‌ها بر دوستی ژرف و رابطه‌ی عاطفی میان این دو دوست نیز که دیدگاه‌های سیاسی و رفتارهای جنسی متفاوتی دارند، تاثیر می‌گذارد و آن را به خطر می‌اندازد. در این فیلم هنرپیشگان پرآوازه‌ی آمریکایی چون کریستینا هندریکس،اله فانینگ و بازیگر نام‌آشنای استرالیایی، آلیس انگلرت، هنرنمایی می‌کنند.
بخش مسابقه
در بخش مسابقه‌ی بین‌المللی این جشنواره ۸ سینماگر زن برای دریافت جایزه‌ی ۲۵ هزار یورویی آن با یکدیگر به رقابت میپردازند. شخصیتهای اصلی این فیلم‌ها که اغلب افرادی تکرو و بیگانه با موازین و عرف‌های اجتماعی هستند، در رویارویی با نابسامانی‌های جامعه به جستجوی واقعیت، هویت، زادگاه خود و معنای اعتماد و مسئولیت میپردازند. اغلب شخصیتهای این فیلم‌ها در آرزوی ساختن زندگی‌ای نوین، به مبارزه با ساختارهای سنتی برمی‌خیزند و به باید و نبایدهای قراردادهای اجتماعی تن در نمی‌دهند.
"جون"، ضد قهرمان فیلم "پلوتو" از سو وون شین، کارگردان کره‌ای، نمونه‌ی بارز این‌گونه شخصیت‌هاست. او سودای عضویت در "کلوب مخفی برترین‌های مدرسه" را که تنها ۱۰ عضو می‌پذیرد، در سر می‌پروراند و برای دستیابی به این هدف، از انجام کارهای غیراخلاقی و غیرقانونی نیز ابایی ندارد. متهم‌شدن به قتل همکلاسی خود، "جون" را ولی از رسیدن به هدف خود باز می‌دارد. او ناگزیر در صدد یافتن قاتل برمی‌آید... سو وون شین در این فیلم دلهره‌آور پرکشش، روابط و مناسبات کنونی حاکم بر جامعه‌ی کره را به نقد می‌کشد.
شرایط سیاسی ـ اجتماعی کنونی ویتنام نیز در فیلم "روح مادر" پیش‌زمینه‌ی بازگویی داستان اصلی آن است؛ هو گیانگ پام، سینماگر برجسته‌ی این کشور، در این فیلم گذار از جامعه‌ی کمونیستی ویتنام به یک کشور کاپیتالیستی را در قالب رابطه‌ی بین یک مادر و دختر به تصویر می‌کشد: در حالی که مادر "تهو" برای گذران زندگی در خیابان انبه می‌فروشد و وقت خود را با عشق تازه‌یافته‌اش، یک راننده‌ی کامیون، می‌گذراند، تهو می‌کوشد مثل یک مادر از همکلاسی بی‌سرپرستش، دانگ، مراقبت کند.
"رحیما"، قهرمان خردسال فیلم آیدا بگیچ از بوسنی ـ هرزگوین با عنوان "بچه‌های سارایوو"، ناگزیر است از برادر کوچک خود مواظبت کند: "رحیما" و "ندیم" در شهر جنگ‌زده و بی‌‌رحم سارایوو که در آن دیگر ارزشی برای کودکان قایل نیستند، بی‌سرپرست و بی‌پناه زندگی می‌کنند. رحیما، تسلای خود را در دین اسلام و به‌جا آوردن آیین‌های مذهبی یافته است و می‌کوشد ندیم را هم به این راه جلب کند، ولی ندیم در دام کانگسترها افتاده است.
آنتوانت بویمر، کارگردان هلندی، در فیلم خود "جکی"، به رابطه‌ی دو خواهر دوقلو با منش‌ها و کنش‌های بسیار متفاوت، و مادر هیپی‌مسلک آنان که در آمریکا زندگی می‌کند، می‌پردازد: "صوفی" و "دن" که با پدر هم‌جنس‌گرای خود در آمستردام زندگی می‌کنند، روزی از وجود این مادر با خبر می‌شوند و برای آشنایی با او بار سفر می‌ببندد.
"سیتا"، دانشجوی ۲۵ ساله‌ی فیلم "زنده‌ها" از کارگردان اتریشی، باربارا آلبرت، سفری به تاریخ معاصر آلمان دارد. او که در رشته‌ی تاریخ و ادبیات آلمانی در برلین تحصیل می‌کند، با کنکاش در زندگی پدربزرگ مهربان و دوست‌داشتنی خود، به رازهای پیشینه‌ی تاریک او پی می‌برد: "سیتا" در وین، ورشو و رومانی به اسنادی دست می‌یابد که پدربزرگ محبوبش را جلادی سنگدل با جهان‌بینی ناسیونال سوسیالیستی معرفی می‌کنند.
فیلم "به نام..." به کارگردانی ماتاگوسکا ژومووسکا، سینماگر ۴۰ ساله‌ی لهستانی، به نبرد یک کشیش جوان به نام آدام با جهان‌بینی کاتولیکی و گرایش‌های جنسی به هم‌جنس خود می‌پردازد. آدام که در روستایی دوردست مسئولیت تربیت چند جوان بزهکار را به عهده دارد، می‌کوشد بر احساسات عاشقانه‌ی خود نسبت به یکی از این نوجوانان پیروز شود.
بخش‌ها و جوایز ویژه
یکی از بخش‌های ویژه‌ی جشنواره‌ی جهانی فیلم زنان دورتموند - کلن امسال، به موضوع "افراط و تفریط" و بازتاب آن در سینما اختصاص داده شده است. در این بخش بیش از ۲۵ فیلم با زیرعنوان‌های "اتلاف، زیاده‌خواهی، مرزشکنی، شور و شهوت، خلسه" از کارگردانان زن مطرح جهان به نمایش درمی‌آید. مجموعه‌ی این فیلم‌ها برداشت سینمایی این فیلمسازان را در باره‌ی جایگاه و تن زن در روند جهانی‌شدن با پی‌آمدهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی آن نشان می‌دهد.
فیلم مستند "۷۲۷ روز بدون کارامو"، اثر آنیا سالومونویچ، کارگردان اتریشی، از جمله‌ی این فیلم‌هاست که "مرزشکنی ملیتی" را مطرح می‌کند. تنظیم‌کنندگان برنامه‌ی این بخش در باره‌ی این فیلم می‌نویسند: «زمانی که اتریشی‌ها با افغان‌ها، چینی‌ها با نیجریه‌‌ای‌ها ازدواج می‌کنند، دولت اتریش تمامی زرادخانه‌ی اداری و پلیسی خود را به‌کار می‌اندازد تا از این "مرزشکنی ملیتی" جلوگیری کند.»
"جایزه‌ی افتخاری" امسال این جشنواره به هدی هونیگمن، کارگردان ۶۲ ساله‌ی هلندی با تبار پرویی که یکی از مشهورترین چهره‌های جهانی ژانر مستندسازی است، تعلق گرفته است. از جمله کارهای او "فلز و مالیخولیا"، "شوهر خوب، پسر عزیز"، "دیوانه"، "برای همیشه" و فیلم سینمایی "تسین‌های مرده" است. اغلب کارهای هدی هونیگمن، به صورت مجموعه‌ای در جشنواره‌های بین‌المللی فیلم تورنتو، پاریس، برلین، شیکاگو، مادرید... به نمایش درآمده‌اند.
نمایش ویژه
نمایش فیلم‌های نخستین زن فیلمساز جهان، آلیس گای بلاش، یکی از رویدادهای مهم جشنواره‌ی امسال است. گای که در ۱۸۷۳ در شیلی، "میهن دوم" پدر و مادر فرانسوی خود، به‌دنیا آمده است، یکی از پیشگامان صنعت فیلم‌سازی است. با این که گای بلاش، فیلم‌سازی را هم‌زمان با برادران لومیه آغاز کرد، ولی دست‌اندرکاران به ارزش فیلم‌ها و ابتکارات فنی او در فیلم‌سازی پی نبردند. فیلم‌های آلیس گای بلاش اغلب با حادثه‌ای مضحک آغاز‌می‌شود و با نماهایی شلوغ و پرآشوب پایان می‌گیرند.
این زن سینماگر که ۹۵ سال عمر کرد، بین سال‌های ۱۸۹۶ و ۱۹۲۰ بیش از ۱۰۰۰ فیلم کوتاه و بلند ساخت. عنوان مشهورترین کار آلیس گای بلاش، MADAME A DES ENVIES است که به زندگی روزمره‌ی یک زن باردار غیرسنتی می‌پردازد؛ زنی که به موازین اخلاقی چندان پایبند نیست. در این جشنواره ۱۳ فیلم از آلیس گای بلاش نشان داده می‌شوند که بین سال‌های ۱۹۰۰ تا ۱۹۰۷ ساخته شده‌اند.
جشنواره‌ی جهانی فیلم زنان دورتموند - کلن که بخشی از فیلم‌های آن در "موزه‌ی لودویگ" شهر کلن نیز به نمایش درمی‌آید، روز ۱۴ آوریل (۲۵ فروردین) در دورتموند به پایان می‌رسد.