جامعه مدنی افغانستان: کمک‌های بین‌المللی باید ادامه یابند
۱۳۹۳ آذر ۱۳, پنجشنبه
حسینه صافی، مدیر شبکه زنان افغان که یکی از۵۰ نماینده جامعه مدنی در کنفرانس لندن است، با تاکید می گوید: «ما می خواهیم که به ما کمک کنند تا بتوانیم به خود کمک کنیم.» او که با گروهی از نمایندگان جامعه مدنی برای جلب توجه جهان به افغانستان به لندن رفته است، ادامه می‌دهد: «در جریان ۱۴ سال گذشته، از زمان سقوط رژیم طالبان، افغان ها ثابت کرده‌اند که اگر به آنها فرصت داده شود، می‌توانند وضعیت‌شان را بهبود بخشند.»
پیام جامعه مدنی افغانستان به جامعه بین المللی روشن است: «ما را فراموش نکنید!» پس از خروج تقریباً کامل نیروهای رزمی بین المللی از افغانستان، در میان شمار زیادی از افغان‌ها این احساس به‌وجود آمده که تنها گذاشته می‌شوند. وضعیت امنیتی باز هم خراب شده است. در هفته‌های اخیر حملات متعددی این کشور را تکان داده است. برای مهار جنگ، حکومت افغانستان در نظر دارد مذاکرات جدید صلح با طالبان را آغاز کند. اما به چه قیمتی؟ به ویژه فعالان حقوق زن در افغانستان نگران‌اند که زنان از روند مذاکرات صلح با طالبان محروم نگهداشته می‌شوند. اگرچه حسینه صافی باور ندارد که دوباره یک حکومت زن ستیز مانند زمان طالبان حاکم گردد، اما او نگران است مبادا حکومت با طالبان به شکلی به توافق برسد که دست آوردهای زنان قربانی شوند. خانم صافی می گوید: «زنان نیمی از جامعه افغانستان هستند. اگر ما آنها را نادیده بگیریم، پس تاثیرات منفی گسترده بر توسعه کشور خواهد داشت.»
دست آوردهای فعلی در معرض خطر قرار دارند
در چارچوب کنفرانس لندن برای حمایت از بازسازی افغانستان، روز پنجشنبه دیوید کامرون، نخست وزیر بریتانیا، اشرف غنی، رئیس جمهور جدید افغانستان و نمایندگان دیگر حکومت ها از چندین کشور در مورد همکاری‌های آینده با هم مذاکره می‌کنند. روز چهارشنبه نمایندگان سازمان‌های بین المللی کمک‌کننده دور هم جمع شدند. در کنفرانس موسوم به "آینده"، طرح‌ها و پیشنهادها جمع آوری شد که بعداً به نمایندگان حکومت‌ها تسلیم می‌گردد. موضوعات کلیدی کنفرانس "آینده" نمایندگان جامعه مدنی، حقوق زنان، صحت، آموزش و پرورش بود.
جاوید نادر، مدیر گروه سازمان‌های بریتانیایی و ایرلندی که در افغانستان فعالیت می‌کنند و میزبان کنفرانس "آینده"، بر این نظر است که از سال ۲۰۰۱ افغانستان پیشرفت های بزرگی داشته است: «ما این پیشرفت ها را به عنوان مثال، در بخش های بهداشتی، آموزش و پرورش و زیرساخت‌ها می‌توانیم مشاهده کنیم. متوسط عمر بالا رفته است، دختران دوباره به مدرسه می روند و برای اولین بار مردم در بسیاری از روستاها کلینک دارند.» آقای نادر همزمان هشدار می‌دهد که اگر جامعه بین‌المللی از افغانستان فاصله بگیرد و حمایت‌هایش را ادامه ندهد، این پیشرفت‌ها می‌توانند به سادگی از بین بروند.
قوانین غالباً تنها در روی کاغذ باقی مانده و در عمل اجرا نمی‌شود: نظاهرات علیه تجاوزات جنسی در بامیان.
حقوق زنان تنها در روی کاغذ قرار دارد
خطر بیشتر متوجه حقوق زنان است. اگر چه بر اساس قانون اساسی افغانستان زنان و مردان در این کشور حقوق برابر دارند، اما واقعیت جامعه چیزی دیگر را بیان می کند. بر اساس گزارش سازمان ملل متحد هنوز هم حدود ۹۰درصد از دختران و زنان افغانستان سواد خواندن و نوشتن ندارند. حدود ۸۰ درصد از زنان حداقل یک بار در زندگی شان خشونت را تجربه کرده اند. سه چهارم ازدواج‌ها در افغانستان اجباری هستند. وزارت زنان در سال گذشته بیش از ۴ هزار مورد خشونت علیه زنان را ثبت کرده است. آمار غیررسمی بالاتر از این حدس زده می‌شود.
نجیبه احمدی، مدیر "خانه امن" زنان در ولایت بامیان که منطقه آرام کشور است، چنین موارد زیادی را شناسایی کرده است. او هر روز تهدید به مرگ می‌شود. یکی از این موارد را خودش چنین تعریف می‌کند: «چند وقت پیش ما به یک زن جوان که عاشق شده بود و بدون رضایت پدر و مادرش ازدواج کرده بود، در خانه امن پناه دادیم. خانواده این دختر نه تنها دخترشان را بلکه من را نیز مسئول خوانده و تحت تعقیب قرار داده بودند. من مجبور شدم اطفالم را به پایتخت روان کنم و خودم هم تا زمانی که خطر رفع شد، در خانه امن به سر می‌بردم.»
برای زنانی مانند نجیبه این وضعیت بخشی از کارشان شده است. او در ادامه با شجاعت می‌گوید که "من نمی‌ترسم". او می‌گوید برای زنان مهم است که تنها گذاشته نشوند. خانم احمدی اضافه می‌کند: «زنان قربانیان جنگ هستند. آنها باید مستقل شوند و از خود دفاع کرده بتوانند و در نهایت اعضای برابر جامعه گردند.»
در مقایسه با حکومت ترور و وحشت طالبان که زنان را در خانه زندانی کرده و حتی اجازه کار و مدرسه رفتن نداده بود، زنان از سال ۲۰۰۱ به این طرف دست آوردهای زیادی داشته اند. امروز حدود یک چهارم کرسی‌ها در پارلمان افغانستان به زنان تعلق دارد. در شوراهای ولایتی ۲۰ درصد از کرسی ها برای نمایندگان زن تخصیص داده شده است. قانون منع خشونت علیه زنان توسط فرمان حامد کرزی رئیس جمهور پیشین افغانستان امکان اجرا پیدا کرد. این قانون یکی از بزرگترین دست آوردهای زنان در افغانستان به شمار می‌رود که بدون فشارهای فعالان محلی و جامعه بین‌المللی امکان‌پذیر نبود. با این حال، این گونه قوانین غالباً تنها در روی کاغذ باقی مانده و در عمل اجرا نمی‌شود. حسینه صافی می‌گوید: «در طول ده سال گذشته ما دست‌آوردهایی داشتیم. اما این دست آوردها برای جبران آنچه قبلاً از بین برده شده است، کافی نیست.»