توافق روسیه و اوکراین بر سر بهای گاز

پس از حدود دو هفته مناقشه بین اوکراین و روسیه بر سر بهای گاز، نخست‌وزیران دو کشور در مسکو به توافق رسیدند. بر اساس این توافق‌نامه قرار است صادرات گاز روسیه به اروپا از مسیر اوکراین، دوباره از سر گرفته شود. مسکو در شامگاه ۱۷ ژانویه (۲۸ دیماه) اعلام کرد که ارسال گاز بلافاصله پس از امضای قرارداد آغاز خواهد شد.

افزایش بهای گاز

یکی از سخنگویان دولت روسیه اظهار داشت که یولیا تیموشنکو، نخست‌وزیر اوکراین، و همتای روس او، ولادیمیر پوتین، به توافق رسیده‌اند که بهای گاز به سطح نرخ معمول بازار اروپا افزایش یابد. در این توافق‌نامه همچنین آمده است که اوکراین تغییری در بهای انتقال گاز روسیه به اروپا نخواهد داد. کمک مالی و فنی به کیف از سوی شرکت‌های انرژی غربی نیز یکی دیگر از مفاد این توافق‌نامه را تشکیل می‌دهد. اکنون شرکت‌های انرژی دو کشور، گازپروم و نفتوگاز، در حال تنظیم قراردادهای مناسب هستند.

پیامدهای منفی

مناقشه‌ی اوکراین و روسیه بر سر افزایش بهای گاز، در هفته‌های اخیر تأثیرات منفی شدیدی بر کشورهای اروپایی‌ای گذاشته است که با گاز روسیه تأمین می‌شوند. روسیه یک چهارم گاز کشورهای اتحادیه‌ی اروپا را تأمین می‌کند. ۸۰ درصد این میزان، از طریق اوکراین صادر می‌شود. آلمان به خاطر ظرفیت ذخیره‌سازی خود و نیز منابع دیگر تامین انرژی، در شرایط دشواری قرار ندارد.

آغاز مناقشه

مناقشه بین اوکراین و روسیه، در روزهای نخست ماه ژانویه‌ی سال ۲۰۰۹ آغاز شد. در این زمان دولت روسیه گاز صادراتی خود به اوکراین را قطع کرد. مسکو دلیل قطع گاز را عدم پرداخت بدهی‌های کیف و نیز عدم توافق بر سر نرخ‌های جدید گاز اعلام کرد.

پس از قطع گاز صادراتی به اوکراین، روسیه کیف را متهم ساخت که از لوله‌های انتقال گاز روسیه به اروپا، دزدی می‌کند.

موضع اتحادیه‌ی اروپا و آلمان

اتحادیه‌ی اروپا در این مناقشه موضعی بی‌طرفانه اتخاذ کرد. به دلیل اهمیت مسئله‌ی قطع گاز صادراتی روسیه، این موضوع در نشست وزیران خارجه‌ی اتحادیه‌ی اروپا که روز ۸ ژانویه در پراگ، پایتخت جمهوری چک، برگزار شد، مورد بحث قرار گرفت. بتینا فرو- والدنر، کمیسر خارجی اتحادیه‌ی اروپا در این جلسه گفت: «ما معتقدیم که روسیه و اوکراین هر دو شریک‌های قابل اعتمادی هستند، یکی برای صدور گاز و دیگری برای انتقال آن.» وزیران خارجه‌ی اروپا در این نشست قاطعانه از هر دو طرف خواستند، به مناقشه‌ی خود پایان دهند.

دیدار روز شنبه ( ۱۷ژانویه) نخست‌وزیران اوکراین و روسیه در مسکو پس از گفت‌وگوی پوتین با آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان، در روز جمعه صورت گرفت. این دو پس از مذاکره با یکدیگر در کنفرانسی مطبوعاتی اعلام کردند که مسکو به زودی برای انتقال گاز به اروپا با اوکراین به توافق خواهد رسید.