تهدید "معاندان نظام در دانشگاه‌ها" توسط وزیر علوم ایران
۱۳۹۰ مهر ۲۶, سه‌شنبه
کامران دانشجو، در جمع روسای دانشگاه‌های ایران گفت "مسوولان دانشگاه‌ها موظف‌اند شرایط را برای کرسی‌های آزاد اندیشی فراهم کنند ولی اگر کسی مطابق آیین‌نامه رفتار نکرد باید با او برخورد شود."
طرح تشکیل کرسی‌های آزاداندیشی و کرسی‌های نظریه‌پردازی در دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه، پیش‌تر توسط رهبر جمهوری اسلامی مطرح شد. طرحی که به گفته‌ی آیت‌الله خامنه‌ای قرار بود به "جنبش نرم‌افزاری، نهضت تولید علم، فراخوانی تاریخی و نقطه‌عطفی در حیات انقلاب" تبدیل شود.
وزیر علوم ایران می‌گوید اگر صد در صد کرسی‌های آزاد اندیشی درباره مارکسیست صحبت کند اشکالی ندارد. اما به نظر می‌رسد محتوای مطالبی که باید ارائه شود اهمیت دارد.
او شاید به همین دلیل اضافه می‌کند: «در کرسی‌های آزاداندیشی، افراد تفکر خودشان را می‌توانند عرضه کنند، اما عناد خودشان را نباید عرضه کنند.» کامران دانشجو تصریح می‌کند: «ما اجازه نمی‌دهیم معاند با نظام، در کرسی‌های آزاد اندیشی سخن بگوید.»
به نظر می‌رسد وزارت علوم ایران در پی اجرای کرسی‌های "آزاداندیشی" بر طبق نظرات رهبر جمهوری اسلامی است. بر این اساس این جلسات گرچه "راه آزاداندیشی و نوآوری و تحول را باز می‌گذارد منتها آن را مدیریت می‌کند تا به ساختارشکنی و شالوده‌شکنی نینجامد."
«تغییر علوم انسانی سیاسی است»
وزیرعلوم ایران در بخش دیگری از سخنانش به دفاع از تغییر محتوا و سرفصل‌های دروس علوم انسانی در دانشگاه‌های ایران پرداخت. کامران دانشجو در پاسخ به منتقدانی که این تغییرات را "سیاسی" ارزیابی می‌کنند گفت: «این همه سال، سرفصل‌های آن ور آبی را اینجا آوردند، سیاسی نبود؟ حالا که می خواهیم علوم را اسلامی کنیم، سیاسی است؟»
وی افزود: «حتما ما باید اشراف کامل به نظریات آنور آبی داشته باشیم و بتوانیم نظراتی را بر مبنا و اصول و پایه‌های اسلامی اعمال کنیم. این را می‌گویند سیاسی است. واهمه‌ای هم نداریم، چه اشکالی دارد؟ سیاست ما عین دیانت ماست».
اسلامی کردن دانشگاه‌ها از سال‌های اولیه انقلاب اسلامی در ایران مورد توجه حکومت بوده است. در سال ۱۳۵۹با انجام «انقلاب فرهنگی» طرح اسلامی کردن دانشگاه‌ها پیگیری شد. هدف از این طرح پاکسازی استادان و دانشجویانی عنوان شد که از دید حکومت، «غرب‌زده و لیبرال» به‌شمار می‌رفتند.
این اقدامات به عنوان بخشی از برنامه‌ی حکومت برای مبارزه با فرهنگ غرب در ایران محسوب می‌شد. در این زمان محتوای کتاب‌های درسی توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی، مورد بازبینی قرارگرفت. همچنین از نظر ظاهری نیز دانشجویان دانشگاه‌ها مقید به رعایت برخی مقررات سخت‌گیرانه شدند.
آقای دانشجو با اشاره به اینکه وزارتخانه مطبوع‌اش در راستای سیاست‌های شورای تحول در علوم انسانی حرکت می‌کند می‌افزاید:«اصلی‌ترین مباحث اسلامی کردن دانشگاه‌ها، تغییرات در سرفصل‌ها و متون دروس و اسلامی کردن آنها است. بدون این تغییر، امکان ندارد دانشگاه‌ها اسلامی شوند، ولی نباید از ظواهر نیز غافل بود.»
آیت‌الله خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی، ریشه مشکلات دانشگاه‌ها را در محتوای علوم انسانی که در دانشگاه‌های ایران تدریس می‌شود، می‌داند. این نظرات پس از آن ابراز شد که بسیاری از دانشجویان و اساتید دانشگاه‌ها در جریان اعتراضات پس از انتخابات جنجالی سال ۸۸ حضور فعالی داشتند. رهبر ایران علوم انسانی را یکی از ابزارهای غرب برای تهاجم به انقلاب اسلامی قلمداد کرد.
آیت‌الله خامنه‌ای مدعی شد: «مبنای علوم انسانی غرب که در دانشگاه‌های کشور به صورت ترجمه‌ای تدریس می‌شود، جهان‌بینی مادی و متعارض با مبانی قرآنی و دینی است، در حالی که پایه و اساس علوم انسانی را باید در قرآن جستجو کرد.»
تداوم بازنشستگی اساتید با سابقه
دانشگاه شریف تهران بازنشستگی ۲۵ استاد این دانشگاه را تایید کرد. پیش از این روابط عمومی دانشگاه شریف این خبر را تکذیب کرده بود. روستا آزاد، رییس دانشگاه شریف به خبرگزاری مهر گفته است که این اساتید با ۳۰ سال خدمت و داشتن ۶۵ سال سن بازنشسته شده‌اند.
در همین حال علی عباسپور، رییس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس ایران از این اقدام دانشگاه شریف انتقاد کرده است. این نماینده مجلس با اعلام نارضایتی اساتید بازنشسته شده از این حکم دسته‌جمعی به خبرآنلاین گفت: «بازنشستگی بیش از ۲۵ استاد باسابقه دانشگاه شریف به یکباره لطماتی را قطعا به آموزش وارد می‌کند.»
در سال‌های اخیر تعداد زیادی از استادان دانشگاه به بهانه‌های مختلف اجبارا بازنشسته یا اخراج شده‌اند. «پاکسازی» استادان به ویژه از سال ۸۵ و در رشته‌های علوم انسانی شدت گرفت.
محمود احمدی نژاد در اولین دوره ریاست جمهوری‌اش در سال ۱۳۸۵ در نطقی جنجالی در "جمع دانشجویان برگزیده کشور" گفت: «دانشجو باید امروز در دانشگاه بر سر رییس‌جمهوری فریاد بزند که چرا استاد لیبرال و سکولار در دانشگاه‌ها حضور دارد».
سخنان احمدی نژاد مقدمه‌ای بود برای اخراج و بازنشستگی بسیاری از اساتید برجسته کشور. در چند سال اخیر و همزمان با تاکید آیت‌الله خامنه‌ای بر بازنگری در "علوم انسانی" تصفیه‌ی استادان منتقد به شکل متناوب انجام شده است.
نویسنده: مهدی محسنی
تحریریه: عباس کوشک جلالی