تهدید بروز بحران در روابط آمریکا و چین

در آستانه‌ برگزاری اجلاس مشورتی سالانه میان دولت‌های آمریکا و چین، مناسبات تاکنون عادی دو کشور مورد تهدید قرار گرفته است.

فرار چن گوانگ چنگ، ناراضی نابینای چینی به سفارت آمریکا در پکن به منظور حفاظت از جان خود و نیز احتمال موافقت دولت آمریکا با فروش جنگنده به دولت تایوان، ناخشنودی دولت چین را برانگیخته است.

به همین دلیل کورت کمپبل، مدیر بخش آسیای وزارت امور خارجه آمریکا که قرار بود برای برگزاری اجلاس مشورتی هفته آینده به چین سفر کند، صبح یکشنبه (۲۹ آوریل/۱۰ اردیبهشت) وارد پکن شده است.

به گزارش خبرگزاری آلمان، وزارت امور خارجه آمریکا در برابر این پرسش که آیا سفر زودرس این دیپلمات ارشد آمریکا به چین در رابطه با تهدید بروز بحران در مناسبات دو کشور بوده، از پاسخ خودداری کرده است.

تاکنون نه دولت آمریکا و نه دولت چین در رابطه با فرار فعال حقوق شهروندی چینی، چن گوانگ‌چنگ، موضع‌گیری رسمی نکرده‌اند. ولی بر اساس بیانیه‌ی گروه حقوق بشری "چاینا اید" (امداد چین) که مقر آن در ایالت تگزاس آمریکا است، دیپلمات‌های دو کشور در پشت صحنه در حال مذاکره بر سر سرنوشت این منتقد و فعال حقوق بشر چینی نابینا هستند.

از نظر بو فو، سرپرست این سازمان حقوق بشر، ماجرای چن برای دولت آمریکا به آزمونی در رابطه با پایبندی‌اش به موازین حقوق بشر بدل شده است. وی گفت: «به دلیل شهرت چن، دولت اوباما باید از او حمایت کند، درغیراین‌صورت دولت آمریکا اعتبار خود را به عنوان مدافع آزادی و حاکمیت قانون به مخاطره خواهد افکند.»

از قرار معلوم این فعال حقوق بشر نابینای چینی حدود یک هفته پیش، پس از گذشت یکسال و نیم از حصر خانگی‌اش، توانسته بود از محل سکونت خود بگریزد. حامیان وی گفته بودند که چن به محلی امن در پکن منتقل شده است. در پی آن سازمان "امداد چین" در شامگاه جمعه (۲۷ آوریل) اعلام کرد که چن "به محلی ۱۰۰درصد امن انتقال یافته است".

فعالان حقوق بشری چینی می‌گویند که یگانه محل صد درصد امن و مطمئن در پکن سفارت ایالات متحده آمریکاست.

چن گوانگ چنگ از چهره‌های کلیدی جنبش حقوق شهروندی چین است. او در پی یک بیماری در دوران کودکی، بینایی خود را از دست داد. چن از مخالفان سقط جنین اجباری و عقیم کردن است که از سوی دولت چین اعمال می‌شود.

چن به خاطر اعتقادات خود تا سپتامبر ۲۰۱۰ به مدت چهار سال در زندان به سر برد. وی از زمان آزادی‌اش از زندان بدون هر دلیل حقوقی مجبور بوده است در حصر خانگی به سر ببرد.

هیلاری کلینتون، وزیر خارجه آمریکا و تیموتی گایتنر، وزیر امور دارایی این کشور در چند روز آینده برای انجام گفت‌وگوهای منظم سالانه در امور راهبردی و اقتصادی دو کشور رهسپار پکن خواهند شد. این گفت‌وگوها قرار است روز پنجشنبه (۳ مه/۱۴ اردیبهشت) آغاز شوند.

برای دولت آمریکا در شرایط کنونی بروز بحران احتمالی در مناسبات دو کشور چندان مطلوب نیست. زیرا آمریکا از چند جانب به حمایت چین نیازمند است، از جمله در مناقشه‌های اتمی با ایران و کره شمالی و نیز در رابطه با تشدید فشارها بر رژیم سوریه.