تنش جديد در مناسبات ایران و آذربایجان

میان ایران و آذربایجان در روزهای گذشته تنش‌ها تشدید یافت به‌طوری که برخی از مقامات عالی رتبه‌ی آذربایجان واکنش شدیدی نشان دادند.

یک کارشناس محلی به دویچه وله گفت، اختلافات بدنبال تظاهرات در مقابل کنسولگری آذربایجان در تبریز تشدید شده است. بنابه گفته این منبع، تظاهرات به دلیل برخورد پلیس آذربایجان در باکو با مراسم ‌عزاداری به مناسبت وفات حضرت محمد بوده و پلیس گفته است این مراسم بدون مجوز قانونی انجام گرفته است.

بنظر این کارشناس محلی «تظاهرکنندگان بسیجی، با آزادی کامل در مقابل کنسولگری جمع شده و همراه با پرتاب تخم مرغ به درب کنسولگری، پرچم آذربایجان را آتش کشیدند». این اقدام سبب نارضایتی دولتمردان آذربایجان شده است.

"سمبل‌های آذربایجان تحقیر شد"

واقف صادق‌اف، معاون وزیر امور خارجه‌ی آذربایجان ضمن اعتراض به ایران گفت، "سمبل‌های دولت آذربایجان" تحقیر شده است.

وی در جمع خبرنگاران در باکو اظهار داشت، نیروهای انتظامی ایران بایستی علیه این تظاهرات اقدام می‌کرد.

وی دراین رابطه همچنین می‌افزاید: «اجرای اینگونه برنامه‌های تبلیغاتی در کشورهای خارجی یک امر طبیعی است. ولی برگزاری تظاهرات و راهپیمایی با اجازه‌ی دستگاه‌های دولتی انجام می‌گیرد. در چارچوب قانون برای برگزاری آن مجوز دریافت می‌شود. اگرغیرقانونی باشد، از آن جلوگیری می‌شود، درآذربایجان نیز اینگونه است».

"نیروهای ضد آذربایجان" و "شبکه سحر"

پیش از این نیز علی حسن‌اف از نهاد ریاست جمهوری آذربایجان در نشست با خبرنگاران صراحتا اعلام کرد که «نیروهایی در ایران علیه آذربایجان فعالیت می‌کنند. آنها مخالف بهبود روابط دو دولت آذربایجان و ایران هستند و برای برهم زدن مناسبات این دو کشور تلاش می‌کنند».

هر چند وی به ماهیت این نیروها اشاره‌ای نکرد اما از شبکه‌ی تلویزیونی "سحر" نام برد و گفت که پخش برنامه‌های مختلف این شبکه در مسیر وخامت وضعیت اجتماعی و سیاسی آذربایجان و تحریف تحولات مهم دولتی آذربایجان قرار گرفته است. وی به خبرنگاران همچنین گفت، ما اعتراض خود را تابحال بیان کردیم.

یک کارشناس محلی در این رابطه به دویچه وله گفت، کانال تلویزیونی سحر در آذربایجان فیلتر می‌شود. بنظر او این کانال از ابزارهای تبلیغاتی وابسته به شبکه برون مرزی سیمای جمهوری اسلامی ایران است که اقدام به پخش برنامه‌های تند می‌کند و دولتمردان آذربایجان را دشمنان اسلام نشان می‌دهد.

دستگیری گروه‌های نظامی وابسته به ایران

به‌نظر کارشناس محلی، منظورمقام آذربایجانی از "نیروهای ایرانی مخالف آذربایجان" اشاره به گروه ۱۱ نظامی به رهبری سعید داداش بیگلی است که وابسته به شاخه‌ی شمالی سپاه قدس ایران بوده و دو سال قبل دستگیر شدند.

چند ی پیش نیز چندین لبنانی با پاسپورت ایرانی در باکو دستگیر شدند. آنها در مقابل سفارت اسرائیل در باکو منزل کرایه کرده و به اعتراف خودشان می‌خواستند سفارت اسرائیل و رادار قبله را منفجر کنند.

تظاهرات در مقابل سفارت ایران هم انجام گرفت

هرچند مقام‌های دولتی آذربایجان به تظاهرات در مقابل سفارت ایران اشاره‌ای نکردند، ولی رسانه‌های این کشور گزارش دادند که در باکو نیز تظاهراتی از طرف "کنگره‌ی جهانی آذربایجانی‌ها" دراعتراض به سیاست‌های ایران انجام گرفته است. آنها خواستار "قطع روابط ایران با ارمنستان و پایان یافتن فشار به آذری‌های ایران" شدند.

کارشناسان محلی ولی بر این باور هستند که یکی از دلایل اصلی تنش دو کشور روابط حسنه‌ی آذربایجان و اسرائیل هست. اخیرا شیمون پرز، رئیس جمهور اسرائیل از باکو دیدار کرد. ایران سفیر خود را برای مشورت از باکو فرا خوانده بود.

علیرغم تنش‌های موجود بین دو کشورهمسایه، هم ایران و هم جمهوری آذربایجان تلاش می‌کنند اختلافات خود را کاهش دهند.

در همین راستا دوطرف سعی کردند با مسکوت گذاشتن مسائل پیش آمده، مانع تشدید آن شوند.

طاهر شیرمحمدی

تحریریه: فرید وحیدی