تلاش بی‌حامی جیمی کارتر برای صلح به موازات دیدار سران اسراییل و فلسطین

محمود عباس، رییس جمهور فلسطینیان، و اهود اولمرت، نخست وزیر اسراییل، در روز یکشنبه (۱۳ آوریل) در بیت المقدس با هم گفتگو کردند. پس از این گفتگو صائب عریقات، رییس هیئت مذاکره‌کننده فلسطینی، در برابر خبرنگاران در رام الله گفت که محمود عباس از نخست وزیر اسراییل خواست که به همراه مصر برای برقراری آتش بس در نوار غزه بکوشد.

نوار غزه زیر کنترل سازمان حماس است. محمود عباس در آغاز ماه مارس، پس از تهاجم نظامی اسراییل به نوار غزه که موجب کشته شدن بیش از ۱۳۰ نفر شده بود، حاضر به ادامه گفتگو با اسراییل نشده بود.

به گفته دو طرف اسراییلی و فلسطینی در دیدار میان اولمرت و عباس موضوع تدارک لازم برای ملاقات با رییس جمهور امریکا بوش نیز مورد بحث بود. عباس می‌خواهد در روز ۱۸ آوریل با رییس جمهور روسیه ولادیمیر پوتین در مسکو دیدار کند و سپس در روز ۲۴ آوریل بوش را در امریکا ملاقات نماید. رییس جمهور امریکا در روزهای هشتم و نهم ماه مه برای شرکت در شصتمین سال تاسیس اسراییل به بیت‌المقدس سفر خواهد کرد.

فلسطینی‌ها و اسراییل در ماه نوامبر گذشته در کنفرانس خاورمیانه در آناپولیس به توافق رسیدند که تلاش کنند تا پیش از به پایان رسیدن دوره ریاست جمهوری بوش در ژانویه ۲۰۰۹ قرارداد صلح با هم ببندند. اما مذاکرات دو طرف بخاطر وجود نکات مورد مناقشه مختلف تا کنون به جایی نرسیده است.از جمله مسائل مورد بحث، شهرکهای یهودی‌نشین در مناطق اشغالی، جایگاه آینده بیت‌المقدس، کشیدن مرز و نیز مسئله آوارگان است.

هفته گذشته جیمی کارتر، رییس جمهور اسبق امریکا اعلام کرده بود که می‌خواهد با خالد مشعل، رییس جنبش شبه نظامی حماس، در دمشق دیدار و گفتگو کند. جیمی کارتر در مصاحبه با فرستنده تلویزیونی ABC گفت که گفتگو با رهبران حماس مهم است تا بتوان برای مثال آنها را قانع کرد که دست از خشونت علیه غیرنظامیان اسراییلی بردارند و با جنبش الفتح رییس جمهور عباس همکاری کنند.

دولت اسراییل و نیز دولت امریکا از این قصد جیمی کارتر که از برندگان جایزه نوبل صلح است، انتقاد کردند. شون مک کورمک، سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا، گفت که از کارتر خواسته شده که از گفتگو با رهبر حماس خودداری کند. دولت بوش به هیچ وجه گفتگو با حماس را نمی‌پذیرد، زیرا حماس را سازمانی تروریستی می‌داند.

جیمی کارتر در روز یکشنبه (۱۳ آوریل) وارد اسراییل شد. اما دولت اسراییل برخلاف همیشه کمکی برای حفاظت شخصی از کارتر عرضه نکرد. به جز شیمون پرز، رییس جمهور اسراییل، مقام سیاسی اسراییلی دیگری برای دیدار با کارتر اعلام آمادگی نکرد. بدین ترتیب اسراییل خشم خود را از برنامه کارتر برای گفتگو با رهبر حماس نشان داد. خشم اسراییل نسبت به کارتر ریشه دیگری نیز دارد و آن اینکه جیمی کارتر در یکی از کتابهایش در اشغال بودن مناطق فلسطینی را با نظام آپارتاید مقایسه کرده است.