«تعیین‌کننده آمریکاست و نه عراق»
۱۳۸۷ دی ۱۵, یکشنبه
نخست وزیر عراق پس دو روز سفر خود به تهران را خاتمه داد؛ سفری که با اوج‌گیری بحران در نوار غزه و پیشروی زمینی نیروهای ارتش اسرائیل همراه شد. پیش از این گفته شده بود که پیمان امنیتی بغداد و واشنگتن یکی از موضوع‌های مهم مذاکرات میان مالکی و مقامات ایرانی، از جمله رییس جمهور و رهبر ایران خواهد بود. به موجب این قراداد مدت حضور نیروهای آمریکایی در عراق تا دو سال دیگر تمدید شده است.
با این همه، برخی از کارشناسان عقیده داشتند که با توجه به وضعیت خاص دو کشور، موضوع‌های جنبی دیگری هم در این میان مطرح خواهند شد که سرنوشت نیروهای سازمان مجاهدین خلق ایران یکی از همین مسائل است. دولت عراق در هفته‌های پیش خواستار بستن اردوگاه اشرف و خروج اعضای مجاهدین خلق از خاک این کشور شده بود. این اردوگاه که در شمال بغداد قرار دارد، مد‌ت‌هاست که محل استقرار نیروهای مجاهدین به شمار می‌رود.
در سفر نخست وزیر عراق به ایران که قرار بود در ماه دی صورت بگیرد، پنج وزیر اقتصادی نیز وی را همراهی کردند.
دویچه وله: آقای دکتر نیرومند، روز یکشنبه (۴ ژانویه) مالکی، نخست وزیر عراق، سفر دو روزه‌ی خود را به تهران پایان داد. دستاوردهای مهم این سفر چه بوده‌اند؟
بهمن نیرومند: در این سفر، تا آنجایی که مطبوعات اطلاع داده‌اند، درباره‌ی قرارداد عراق و آمریکا در زمینه‌ی ادامه‌ی حضور ارتش آمریکا در عراق، حمله‌ی اسراییل به نوار غزه و همچنین روابط اقتصادی میان ایران و عراق صحبت شده است.
با توجه به موضوعاتی که در این سفر مطرح بوده‌اند، آیا آقای مالکی توانسته است خیال ایران را از جانب عراق راحت بکند؟
نیرومند:
من تصور نمی‌کنم که آقای مالکی بتواند چنین کاری را بکند. به هرحال مسایلی که الان میان عراق و ایران مطرح است، مسایلی هستند که خارج از حیطه‌ی اختیارات دولت عراق هستند و بیشتر مربوط به حضور ارتش آمریکا در عراق و مسایل کل منطقه هستند. از این نظر، من فکر می‌کنم که سفر آقای مالکی بیشتر برای بهبود فعلی اتمسفر میان ایران و عراق باشد و بیش از این هم چیزی نخواهد بود. در ضمن البته در زمینه‌ی روابط اقتصادی که ایران و عراق دارند، حجم این روابط الان از پنج میلیارد دلار تجاوز کرده است. بنابراین، هم برای عراق و هم برای ایران مسئله‌ی اقتصادی مسئله‌ی مهمی است. ولی در زمینه‌ی مسایل سیاسی بیشتر اختلا‌ف‌ها میان ایران و آمریکا است و خود دولت عراق آنچنان نقشی ایفا نمی‌کند، به‌خاطر این که اصولا دولت عراق مانند گذشته تحت فرماندهی و نفوذ آمریکاست و بنابراین تعیین‌کننده در واقع آمریکاست و نه عراق.با وجود این، چه قدر می‌شود از احتمال برگردانده شدن نیروهای مجاهدین خلق به ایران حرف زد؟
نیرومند
: من فکر نمی‌کنم که چنین اتفاقی بیفتد. آمریکایی‌ها رسما اعلام کرده‌اند که از مجاهدین پشتیبانی می‌کنند و همچنین کشورهای دیگر چنین اظهاراتی را کرده‌اند. من فکر نمی‌کنم که خود دولت عراق هم تا این حد پیش برود، یعنی حاضربشود با ایران توافق بکند که اعضای مجاهدین خلق را به ایران بفرستد. فکر می‌کنم کاری که عملی است، این است که این اعضا را از عراق اخراج کنند و به کشورهای دیگر تحویل بدهند و نه به ایران.با شدت گرفتن درگیری‌های اخیر در نوار غزه، آیا این بحران تاثیری روی دیدار مالکی و سران سیاسی ایران داشته است؟
نیرومند:
مسلما پس از این حمله، هم ایران و هم عراق در موقعیت خاصی قرار گرفته‌اند. برای این که به‌خصوص دولت عراق هیچ معلوم نیست که چه موضعی در این زمینه دارد و ایران هم مایل است که حامیان هر چه بیشتری برای مواضع خودش جلب بکند. از این نظر طبیعتا این مسئله هم در این دیدار نقشی داشته است.