ترور مرد شماره دو ارتش لبنان

بیروت صبح روز گذشته (۱۲ دسامبر) خود را با صدای انفجاری آغاز کرد که این بار ارتش این کشور را هدف قرار داد. قربانی بیست و ششمین انفجار از سال ۲۰۰۵ تاکنون، سرتیپ فرانسوا الحاج، مرد شماره دو ارتش لبنان بود.

این انفجار که در منطقه بعبدا واقع در شرق بیروت صورت گرفت باعث کشته شدن هفت تن و زخمی شدن ده‌ها شهروند دیگر شد. منطقه بعبدا علاوه بر اینکه کاخ ریاست جمهوری را در خود جای داده است، به دلیل وجود ادارات مختلف، منطقه‌ای دولتی محسوب می‌شود.

فرانسوا الحاج چهره‌ای قدیمی و از فرماندهان عالیرتبه ارتش لبنان بود. وی فرماندهی بخش عملیات ارتش را به عهده داشته و نقش بسیار مهمی در نبرد با گروه تروریستی فتح‌الاسلام در اردوگاه نهرالبارد ایفا کرد. قرار بر این بود که در صورت انتخاب ژنرال میشل سلیمان فرمانده کنونی ارتش به عنوان رییس‌جمهور آتی لبنان، فرانسوا الحاج به فرماندهی ارتش منصوب شود.

بلافاصله پس از ترور، ارتش لبنان با حلقه زدن به دور مکان جنایت، دو تن را بازداشت کرد که گفته می‌شود از اعضای گروه‌های سلفی هستند.

پس از بررسی‌های اولیه مشخص شد که ۳۵ کیلوگرم از ماده تی‌.ان.تی که در یک خودرو بی.ام.و کار گذاشته شده بود باعث کشته شدن الحاج شده است. در پی تحقیقات بیشتر سه فلسطینی در اردوگاه عین‌الحلوه واقع در جنوب لبنان بازداشت شدند.

ترور فرانسوا الحاج گمانه‌زنی‌ها و سوالات زیادی را در پی داشت. جناح اکثریت حاکم بر لبنان مطابق روال تمامی دوازده ترور صورت گرفته، انگشت اتهام خود را متوجه سوریه و هم‌پیمانان داخلی آن کرد.

اپوزیسیون لبنان نیز از زبان میشل عون رهبر جریان آزاد ملی، به شکل تلویحی جناح اکثریت ضد سوری را متهم به دست داشتن در این ترور کرد.

اما تحلیلگران لبنانی عموما معتقدند که این اولین باری است که نمی‌توان سوریه را متهم کرد؛ چرا که فرانسوا الحاج از شخصیت‌هایی بود که با سوریه مشکلی نداشته و روابط خوبی با دمشق داشت. این در حالیست که روند بحران در لبنان رفته رفته به نقطه حل و فصل نزدیک می‌شد.

گفته می‌شود که سوریه و آمریکا در حاشیه اجلاس آناپولیس به توافقی میان خود رسیده‌اند که بر اساس آن، میشل سلیمان به عنوان نامزد توافقی ریاست جمهوری در لبنان مطرح شد.

سوریه به نوبه خود، حزب‌الله و دیگر هم‌پیمانان خود را وادار به حمایت از میشل سلیمان برای منصب ریاست جمهوری کرد. موضعگیری قابل توجه و نرم هم‌پیمانان غرب در لبنان نیز بیانگر دخالت آمریکا در انتخابات ریاست جمهوری با هدف حل و فصل مشکلات بود.

به گفته محافل تحلیلگر لبنانی، اکنون تنها یک مانع بر سر حل بحران لبنان وجود دارد که به موضعگیری‌های تند و مستقل میشل عون باز می‌گردد. عون در ازای عقب‌نشینی خود از نامزدی برای منصب ریاست جمهوری، خواستار امتیازات بیشتری است که هیچکدام از کشورهای تاثیر‌گذار در لبنان تاکنون با ارائه این امتیازات موافقت نکرده‌اند.

در کنار این مسائل، سخنان اخیر فاروق الشرع معاون رییس‌جمهور سوریه نیز در شکل‌گیری تحلیل‌های موجود چندان بی‌تاثیر نبوده است.

الشرع چند ساعت قبل از ترور فرانسوا الحاج گفته بود: «اکنون هم‌پیمانان سوریه در لبنان قدرت بیشتری داشته و تبدیل به نیرویی اساسی در لبنان شده‌اند و مخالفت با سوریه هیچ سودی ندارد».

این گونه سخنان یادآور سخنان نابهنگام نماینده سوریه در سازمان ملل در خرداد ماه گذشته مبنی بر نقش این کشور در لبنان بود که چند ساعت پس از ایراد آن، ولید عیدو نماینده مجلس ترور شده بود.

مخالفان سوریه در لبنان، سخنان الشرع را بهانه قرار داده و دمشق را متهم می‌کنند که با ترور و ارعاب لبنانی‌ها قصد دارد آمریکا و غرب را قانع کند تا با سلطه مجدد سوریه بر لبنان موافقت کنند.

در همین حال حزب‌الله لبنان نیز کماکان به فعالیت‌های خود علیه دولت فواد سنیوره ادامه داده و خواستار استعفای دولت است. آنچه که اکنون در تحرکات اپوزیسیون لبنان مشخص است، سنگر گرفتن این گروه در پس مواضع میشل عون و تلاش برای بهبود چهره حزب‌الله است.

جناح اکثریت ضد سوری لبنان اکنون میشل عون را تنها مانع در راه انتخاب رییس‌جمهور جدید برای این کشور می‌دانند. تحلیلگران معتقدند که لبنان تا ماه مارس آینده شاهد انتخاب رییس‌جمهور نخواهد بود و توافقی پشت پرده برای اداره آرام امور تا آن زمان ایجاد شده است.

علی مهتدی، گزارشگر دویچه وله در بیروت