تحولات بنیادین در خانواده ایرانی

مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام روز شنبه ۱۸ دی‌ماه همایشی با نام "آینده پژوهی مسائل خانواده در ایران" با شرکت کارشناسان فرهنگی و اجتماعی برگزار کرد.

دکتر تقی آزاد ارمکی، استاد جامعه‌شناسی دانشگاه تهران در این نشست به نتایج پژوهش‌های سی ساله خود در حوزه خانواده پرداخت. وی از ساده شدن پدیده طلاق، کاهش اهمیت ازدواج، سهولت در روابط جنسی خارج از خانواده و برابری جنسیتی به‌عنوان شواهدی نام برد که می‌توان آینده جامعه را بر اساس آنها پیش‌بینی کرد.

این جامعه‌شناس از مهم شدن زندگی برای مردم ایران و مطرح بودن ارزش‌های طبقه متوسط نام برد و گفت که ۸۰ درصد شهروندان به‌ویژه در نسل دوم و سوم به فرزند کم فکر می‌کنند، در حالی‌که زمانی در این جامعه ۸ الی ۹ فرزند دریک اتاق کوچک زندگی می‌کردند.

دکتر آزاد ارمکی افزود که خانواده‌ی ایرانی همراه با جامعه در حال تحولات بنیادین است و نسل در این خانواده ایجاد مناقشه می‌کند.

این پژوهشگر مسائل خانواده در بخش دیگر از سخنان خود با تقسیم جامعه به سالخوردگان، میانسالان و جوانان، از کارگزاری میانسالان برای مراقبت از دو گروه دیگر یاد کرد و نتیجه گرفت که تحولات پیش رو، چشم‌انداز خوشایندی را برای دوران پیری میانسالان کنونی ترسیم نمی‌کند.

چالش‌های نسلی در مسیر ایجاد بحران

این استاد دانشگاه در توضیح شرایط چالش برانگیز خانواده‌های ایرانی گفت: « در حال حاضر میانسالان هستند که غصه پیران را می‌خورند و از جوانان مراقبت می‌کنند. ۲۰ سال دیگر این میانسالان پیر می‌شوند اما جوانان امروز که به میانسالی رسیده‌اند، تعهدی نسبت به آنها احساس نمی‌کنند. آنها می‌خواهند از زندگی خود لذت ببرند.»

دکتر آزاد ارمکی افزود که باید پیش از جوانان و پیران، به فکر نسل میانسالان ایران بود تا دوران گذار از میانسالی به کهنسالی را به سهولت سپری کنند. او تصریح کرد که «اگر مدیریت نسل میانی اتفاق نیفتد، ما از چالش‌ها به بحران می‌رسیم».

دکتر آزاد ارمکی تاکید کرد که اخباری نظیر کشتن شوهران توسط زنان یا قتل پدران توسط فرزندان برای جامعه شناسان بسیار مهم است زیرا از طریق آنها می‌توان آینده جامعه را پیش‌بینی کرد. او گفت می‌توان با جمع‌بندی داده‌های موجود، صدای یک اتفاق بزرگ را شنید که در آینده با تفاوت نسل‌ها گره می‌خورد.

غفلت از آموزش مباحث جنسی در خانواده

رییس کلینیک سلامت خانواده "شاهد"، یکی دیگر از سخنرانان همایش "آینده پژوهی خانواده در ایران" بود. کاظم فروتن در سخنان خود تاکید کرد که بحث سلامت خانواده و زناشویی در ایران، بیشتر روی کاغذ بوده و مردان ایرانی توجهی به نیازهای جنسی زن ندارند.

کاظم فروتن اشاره کرد که بیش از ۷۵ درصد زنان خیابانی گفته‌اند که در زندگی زناشویی سابق خود از مرد زندگی‌شان محبت ندیده‌اند. وی خواستار راه اندازی و گسترش کلینیک‌های تخصصی خانواده در کشور شد و افزود: «نقش‌های اجتماعی در ایران تغییر کرده‌اند و بیشترین تغییر هم در نقش زنان است.»

MDM/SJ