بهای نفت به ۱۰۰ دلار رسید
۱۳۸۶ دی ۱۳, پنجشنبه
روز چهارشنبه دوم ژانویه، در نخستین روز کاری از سال جدید، بهای نفت در بازار بورس مواد خام نیویورک با ۴ دلار افزایش به رکورد بی‌سابقه‌ی ۱۰۰ دلار در هر بشکه رسید. این افزایش قیمت شامل نفت خام سبک شيرين آمريکا براى تحويل در ماه فوريه بود. با این‌حال، میزان خرید و فروش نفت در روز دوم ژانویه، نصف معمول آن در روزهای عادی بود. علاوه‌براین ساعاتی بعد بهای نفت اندکی پایین آمد و به ۹۹ دلار و ۲۸ سنت رسید.
به نظر تحلیلگران، ناآرامی‌های نیجریه و حمله‌های جدید به میدانهای نفتی آن کشور دلیل احتمالی این افزایش ناگهانی بوده است. علاوه‌براین، انتشار خبر بسته‌شدن شماری از بنادر مکزیک به‌خاطر بدی هوا و نیز انتشار گزارشی از سازمان اوپک، در افزایش بهای نفت موثر بوده‌اند. اوپک در گزارش خود گفته است، امکان دارد این سازمان در سال ۲۰۲۴ نتواند تقاضای جهانی برای نفت را برآورده سازد.
بهای نفت در سال‌های اخیر پیوسته در حال افزایش بود. این افزایش در طول سال ۲۰۰۷ بیش از دو برابر و حدود ۵۷ درصد بود. دلیل اصلی صعود قیمت، افزایش تقاضای جهانی برای آن، به ویژه از سوی کشور چین است. هم‌زمان، بسیاری از نگرانی‌های ژئوپولیتیک نیز به افزایش بهای نفت کمک کرده‌اند، از جمله، افزایش تنش میان غرب و ایران به عنوان یکی از تولیدکنندگان عمده‌ی نفت، ناآرامی‌ها در عراق و حملات شبه‌نظامیان به میادین و تاسیسات نفتی نیجریه.
خبرگزاری رویترز، در گزارشی دلایل عمده‌ی موثر در افزایش بهای نفت در سال گذشته را چنین خلاصه کرده است:
امتناع اعضای اوپک از عرضه‌ی بیش از نیاز
یک‌سوم نیازهای نفتی جهان از سوی کشورهای عضو اوپک تامین می‌شود. اوپک از این طریق نقش موثری در تعیین قیمت نفت در جهان بازی می‌کند. وقتی اوپک تولید خود را محدود و یا کنترل می‌کند، بهای نفت افزایش می‌یابد. اوپک در سال ۲۰۰۶ برای مقابله با کاهش بهای نفت، تولید خود را پایین آورد. در سال گذشته این سازمان چند بار تصمیم به افزایش عرضه‌ی نفت گرفت، اما به نظر آژانس بین‌المللی انرژی، این اقدام‌ها تاثیری در کاهش قیمت نفت نداشتند.
دلالی نفت
سال‌هاست که خرید و فروش نفت، و در واقع دلالی نفت، در بازار جهانی انرژی رونق یافته است. هر چند در آغاز سال جدید میلادی سرمایه‌گذاری در این راستا از سوی غول‌های سرمایه‌گذار قدری کاهش داشت، اما در ماه‌‌های گذشته تجارت نفت به شدت افزایش داشته و به سهم خود بهای نفت را بالا برده است.
بحران در خلیج فارس و نیجریه
ایران به‌خاطر برنامه‌ی اتمی مناقشه‌آمیز خود مدت‌هاست که با دولت‌های غربی در کشاکش است. در بازار جهانی انرژی این نگرانی وجود دارد که این کشمکش‌ها به اختلال در عرضه‌ی نفت از سوی ایران منجر شود. از نظر میزان تولید نفت، ایران در مقام چهارم در سطح دنیا قرار دارد.
صادرات نفت عراق نیز مسئله‌دار است. از هنگام تهاجم آمریکا به آن کشور در سال ۲۰۰۳، تولید نفت عراق کاهش یافته است. مشکلات فنی بی‌شمار در تاسیسات نفتی و نیز خرابکاری‌ها در خطوط لوله‌ی نفت دلایل اصلی این کاهش تولیدند.
در نیجریه نیز که هشتمین کشور تولیدکنندهی نفت در جهان است، تولید و صدور نفت در اثر حملات شبه‌نظامیان با اختلال مواجه است.
تقاضای زیاد برای نفت
در کنار عرضه‌ی معین نفت، تقضای فزاینده برای نفت موجب بالارفتن قیمت آن شده است. علیرغم قیمت بالا، مصرف نفت در چین و ایالات متحده‌ی آمریکا سال به سال افزایش می‌یابد. در کنارآن، پالایشگاه‌های آمریکا به ویژه در سال ۲۰۰۷ با مشکلات پیش‌بینی نشده‌ی قطع تولید درگیر بودند. علاوه‌بر آن، ظرفیت این پالایشگاه‌ها به‌دلیل کمی سرمایه‌گذاری در آنها پایین است. همچنین در سال ۲۰۰۷ گردبادهای برخاسته از آتلانتیک، بر فعالیت تاسیسات نفتی آمریکا در خلیج مکزیک اثر گذاشت و در مواقعی موجب قطع تولید آنها شد.
کاهش ارزش دلار
سقوط ارزش دلار به پایین‌ترین سطح در برابر یورو در سال‌های اخیر، تا حدودی افزایش بهای نفت در منطقه‌ی پولی یورو را جبران می‌کند. لیکن این کاهش ارزش دلار موجب کاهش قدرت خرید کشورهای تولیدکنندهی نفت می‌شود و در نهایت در خدمت افزایش بهای نفت قرار می‌گیرد.