بهای بنزین آزاد همچنان در ابهام
۱۳۸۶ اسفند ۱۳, دوشنبه
با تصویب تبصره‌ی ۱۳ برنامه‌ی بودجه‌ی سال ۸۶ ، مجلس دولت را ملزم کرد طرح سهمیه بندی بنزین را اجرا کند. در این تبصره اقدام‌های دیگری نیز برای کاهش مصرف سوخت در نظر گرفته شد که گسترش ناوگان حمل و نقل عمومی و عرضه‌ی بنزین‌آزاد مهمترین آنهاست.
همچنین دولت موظف شد برای کاهش یارانه‌ها، هزینه‌ی تمام شده بنزین وارداتی را مشخص، و سوخت مازاد بر سهمیه را به همان قیمت عرضه کند. دولت نهم از ابتدا با عرضه‌ی بنزین آزاد مخالف بود، و حتا با تفسیری دلخواه از مصوبه‌ی مجلس، خود را موظف به اجرای آن نمی‌دید. اکنون گرچه دولت با افزایش فشارها عرضه‌ی بنزین آزاد در نوروز را پذیرفته، تصمیم‌گیری نهایی در مورد بهای آن هر روز به تعویق می‌افتد.
از ابتدای اجرای طرح سهمیه‌بندی سوخت در خرداد ماه سال ۸۶، بازارهای غیررسمی نیز فعال شدند و بنزین را به قیمت‌های مختلف به مردم عرضه کردند. این واقعیت که بنزین در بازار سیاه و تقریبا همه‌جا در دسترس است، و عدم موافقت مجلس با برداشت‌های بیشتر از صندوق ذخیره‌ی ارزی، از جمله دلایلی است که دولت را مجبور به عرضه‌ی قانونی بنزین به قیمت آزاد می‌کند. رییس کمیسیون برنامه و بودجه معتقد است، مجلس با تغییر در لایحه‌ی بودجه‌ی سال ۸۷، سقف یارانه‌ی واردات بنزین و گازوئیل را مشخص کرد و دست دولت را برای تامین منابع از راه‌های دیگر بست. رضا عبداللهی در گفت و گو با خبرگزاری فارس می‌افزاید «این تصمیم گیری، دولت را وادار خواهد کرد در سال آینده، یا قیمت بنزین را افزایش دهد یا قیمت بنزین تک نرخی را تعدیل کرده و مازاد مصرف آن را به قیمت آزاد عرضه کند.»
مسئولان ستاد تبصره ۱۳ سرانجام ۲۹ بهمن ماه اعلام کردند که شهروندان می‌توانند در تعطیلات نوروز علاوه بر استفاده از سهمیه‌ی خود، بنزین را به بهای آزاد نیز تهیه کنند. وزیر امور اقتصادی و دارایی، داوود دانش جعفری، با اشاره به محدود بودن یارانه‌ی واردات تاکید می‌کند «چاره‌ای جز پرداخت هزینه تمام شده بنزین توسط مصرف کننده وجود ندارد.» با اینحال مدت زمان اجرای این طرح و بهایی که قرار است برای بنزین آزاد پرداخت شود همچنان نامشخص است. دانش جعفری معتقد است «ارائه بنزین با قیمت آزاد می‌تواند بر افزایش تورم تاثیر داشته باشد که دولت باید تلاش کند این تاثیر به حداقل برسد.»
بنزین آزاد و پیشنهادهای مختلف برای تعیین قیمت آن
رئیس ستاد تبصره‌ی ۱۳ هنگام اعلام خبر عرضه‌ی بنزین آزاد از پیشنهادهای متفاوتی سخن می‌گوید که برای تعیین قیمت آن وجود دارد. مهدی هاشمی وعده داده بود تصمیم نهایی در این مورد هفته‌ی اول اسفند اتخاذ و نتیجه‌ی آن منتشر شود. هاشمی که قیمت‌های مورد بررسی در این ستاد را بین ۲۵۰ تا ۷۰۰ تومان برای هر لیتر عنوان کرد، همچنین می‌افزاید درصورت موفقیت‌آمیز بودن این طرح، عرضه بنزین آزاد بعد از نوروز نیز ادامه خواهد یافت. این سخنان در روزهای نخست اسفند در حالی منتشر می‌شد که اخباری حکایت از مخالفت شدید رئیس جمهور با عرضه‌ی بنزین آزاد می‌کرد و سخنگوی دولت اجرای این طرح را فقط مربوط به تعطیلات نوروز می‌دانست. هیات دولت سرانجام دهم اسفند ماه پیشنهاد ستاد تبصره ۱۳ در مورد عرضه‌ی بنزین آزاد را به تصویب رساند. وزیر کشور مصطفی پورمحمدی با اعلام این خبر تاکید می‌کند «بنزین آزاد تنها در ۱۵ روز تعطیلات نوروز عرضه می‌شود.»
برخی از ناظران احتمال می‌دهند، با توجه به تورم‌زا بودن عرضه‌ی بنزین آزاد، یکی از نگرانی‌های دولت، تاثیر منفی آن بر افکار عمومی در استانه‌ی انتخابات مجلس هشتم است. روز یکشنبه، ۱۲ اسفند، مهدی هاشمی اظهار داشت، ستاد تبصره ۱۳ تلاش می‌کند بنزین آزاد به حداقل قیمت تمام شده در اختیار مردم قرار گیرد. او در مورد علت تاخیر در اعلام نتایج بررسی‌ها می‌افزاید، گرچه «قيمت تمام شده بنزين مشخص و روشن است اما تفاسير مختلفي در مورد هزينه‌ها و قيمت تمام شده بنزين وارداتي وجود دارد.» منابع مختلف، از جمله شرکت ملی نفت و مرکز پژوهش‌های مجلس، بهای تمام شده‌ی هر لیتر بنزین وارداتی را بین ۲۵۰ تا ۵۰۰ تومان محاسبه کرده‌اند. مطابق اخبار تایید نشده احتمالا بنزین ازاد به قیمت ۴۰۰ تومان عرضه می‌شود و این کار بعد از تعطیلات نوروز نیز ادامه خواهد یافت.
بهزاد کشمیری‌پور