بسته پیشنهادی جدید به ایران و موضع آمریکا • مصاحبه
۱۳۸۷ اردیبهشت ۱۹, پنجشنبه
کشورهای گروه موسوم به ۵+۱ قرار است ظرف چند روز آینده بسته پیشنهادی جدیدشان را مستقیما به مقامات ایرانی تحویل دهند.
این بسته پیشنهادی جمعه گذشته در نشست وزرای امور خارجه این کشورها در لندن تهیه شد و در آن مجموعه‌ای از مشوق‌های تجاری و فنی برای ایران وجود دارد تا این کشور را راضی به توقف غنی‌سازی اورانیوم کند.
در مقابل، سخنگوی وزارت خارجه ایران گفته است که هرگونه مشوقی که ناقض حقوق ملت ایران باشد مورد بررسی قرار نخواهد گرفت.
با دکتر حسین باقرزاده، تحلیل‌گر سیاسی در لندن در مورد بسته‌ی پیشنهادی جدید به جمهوری اسلامی و موضع آمریکا گفت‌وگو گرده‌ایم:
دویچه‌وله: گویا گروه ۵+۱ قرار است هفته‌ی آینده بسته‌ی پیشنهادی جدیدشان را به ایران ارائه دهند. فکر می‌کنید این بسته‌ی جدید، عناصر لازم را برای راضی‌کردن ایران به توقف غنی‌سازی داشته باشد؟
دکتر حسین باقرزاده: این بسته‌ی جدید البته همچنان بر تعلیق غنی‌سازی تاکید می‌کند و این را شرط لازم برای ادامه‌ی مذاکرات می‌داند. و البته خب کشورهای غربی به‌اضافه‌ی روسیه و چین سعی کرده‌اند که مشوق‌های جدیدی به ایران عرضه کنند، ولی هنوز مشخص نیست که این مشوق‌ها به اندازه‌ای باشد که ایران را بتواند به قطع غنی‌سازی وادار بکند. می‌دانید که برای رژیم ایران مسئله‌ی غنی‌سازی هنوز خیلی مهم است و مقامات ایرانی بارها تاکید کرده‌اند که به هیچ قیمتی حاضر نیستند که غنی‌سازی را قطع کنند. بنابراین احتمال موفقیت این بسته هم چندان زیاد نیست.
یک دیپلمات غربی گفته است که نماینده‌ی آمریکا در گروه 5+1 با کوتاه‌آمدن در مقابل ایران موافق نبوده و در جلسه‌ی آتی ملاقات این گروه با سران تهران هم شرکت نخواهد کرد. آیا این را می‌توانیم نشانه‌ای از سخت‌ترشدن موضع آمریکا در قبال ایران بدانیم؟
موضع آمریکا در برابر ایران در ماههای اخیر سخت‌تر شده است، بخصوص بعد ازاینکه آمریکا رژیم ایران را متهم کرد که در درگیری‌های عراق دست داشته و امکانات در اختیار مخالفان حکومت عراق گذاشته است. بنابراین، این مسئله الان بیشتر برای آمریکا تشدید شده است و طبیعی‌ست که در برابر رژیم ایران موضع سخت‌تری اتخاذ کند. لازمه‌ی کار مشترک این گروه 5+1 با حضور چین و روسیه این است که بتوانند بر روی حداقل‌ها توافق بکنند، که در این مورد هم ظاهرا آمریکا مجبور شده است که با کشورهای اروپایی و کشورهای چین و روسیه کنار بیاید، من فکر می‌کنم که آمریکا در موضع خودش تغییر اساسی نداده و همچنان به موضع قبلی خودش ادامه خواهد داد و ظاهرا این هم تلاش دیگری‌ست که کشورهای غربی دارند انجام می‌دهند که اگر موفق نشود، طبیعی‌و مسلم است که به تشدید مواضع دولت آمریکا در برابر رژیم جمهوری اسلامی ایران منجر خواهد شد.
بعضی از کارشناسان معتقدند که جورج بوش تا پایان ریاست جمهوری‌اش که همین امسال است، مایل است که پرونده‌ی ایران به نتیجه‌ای برسد. این موضوع تا حد می‌تواند صحت داشته باشد؟
این گمانه‌زنی بارها مطرح شده است که جورج بوش می‌خواهد قبل از پایان حکومتش مسئله‌ی ایران را به یکجایی برساند و جزو به اصطلاح یکی از سوابقش ثبت کند. سیاست بوش در خاورمیانه تا بحال موفق نبوده، و حتی بسیار ناموفق و شکست خورده بوده است. ولی در مورد ایران، در خود آمریکا احساسات و افکار عمومی علیه رژیم ایران بسیار تشدید شده است و این می‌تواند کمک بکند که اگر بوش بخواهد در این سال آخر حکومتش در مورد ایران به اقدامی شدید دست بزند، ممکن است از حمایت بخش وسیعی از آمریکاییان برخوردار باشد. ولی بهرحال این سیاست، سیاست بسیار مخاطره‌آمیزی است و می‌تواند به همین دلیل، چون مخاطره‌آمیز است، تا پایان حکومت آقای بوش هم به همین صورت ادامه پیدا بکند.
وضع پیچیده است: از یکطرف ایران به هیچ وجه راضی نیست که غنی‌سازی را متوقف بکند، از طرف دیگر آمریکا به حمله‌ی نظامی فکر نمی‌کند و مجبور شده است موضع خود را از درون گروه ۵+۱ پیش برد. فکر می‌کنید تا کجا این وضع می‌تواند ادامه داشته باشد؟
من فکر می‌کنم بهرحال این شاید آخرین تلاشی باشد که حکومتهای اروپایی برای این مسئله انجام می‌دهند. و شاید دلیلش این باشد که استدلال شده باشد که در ایران به دلیل تغییر مجلس شورای اسلامی و انتخابات جدید و موقعیتی که مثلا آقای لاریجانی و اطرافیانش در مجلس به دست خواهند آورد، ممکن است در مواضع رژیم ایران انعطافی دیده بشود. بنابراین ارزش دارد که یکبار دیگر تلاش بشود تا مشوقات جدیدی به ایران عرضه بشود و یک دور جدیدی از مذاکرات را پیش ببرند. و من فکر می‌کنم به این دلیل بیشتر این مسئله مطرح شده است. بهرحال آمریکا صبر خواهد کرد نتیجه‌ی این دور جدید مذاکرات هم مشخص بشود. و بعد ممکن است مواضع خود را در مورد ایران براساس نتایجی که به دست خواهد آمد تغییر داده، یا این که به صورت گذشته ادامه بدهد.