برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و شوراها در ایران
۱۳۹۶ اردیبهشت ۲۹, جمعهرایگیری در انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای شهر و روستا ساعت ۸ صبح به وقت محلی در سراسر ایران آغاز شد. در انتخابات دوازدهمین دوره ریاست جمهوری چهار نامزد با یکدیگر رقابت میکنند اما رقابت اصلی میان حسن روحانی، رئیس جمهور کنونی و ابراهیم رئیسی، تولیت آستان قدس و دادستان سابق است.
حسن روحانی نامزد گروههای اصلاحطلب و میانهرو است و طیفهای مختلف اصولگرا از ابراهیم رئیسی حمایت میکنند. مصطفی هاشمیطبا، دیگر نامزد این انتخابات، گرایش اصلاحطلبانه دارد و مصطفی میرسلیم، کاندیدای حزب موتلفه اسلامی، از احزاب سنتی اصولگرایان است.
توافق هستهای با کشورهای غربی که به لغو تحریمهای ایران در ژانویه ۲۰۱۶ منجر شد از دستاوردهای مهم دولت حسن روحانی است. اما لغو تحریمها و افزایش صادرات نفت ایران تنها در یک سال و نیم آخر دولت روحانی رخ دادند و این فرصت کمی برای بهحرکت درآمدن اقتصاد و رونق کسب و کار در ایران بود. رکود، بیکاری و فقر عمومی محورهای اصلی حملهها و انتقادهای رقیبان حسن روحانی علیه او در جریان تبلیغات انتخاباتی بود.
حسن روحانی در تبلیغات انتخاباتی خود از ایرانیان خواسته است که برای استفاده از دستاوردهای توافق هستهای (برجام) و خارج کردن اقتصاد کشور از رکود و کاهش بیکاری به او فرصت بیشتری بدهند. علاوه بر این او وعده داده که در دور دوم ریاست جمهوری خود برای تقویت حقوق شهروندان و کاهش محدودیتهای اجتماعی، اهتمام بیشتری بهخرج خواهد دهد.
بیشتر بخوانید: دیدهبان انتخابات • نتایج آخرین نظرسنجیها درباره انتخابات
ابراهیم رئیسی، رقیب اصلی حسن روحانی تنها سوابق قضایی دارد. حساسترین بخش سوابق او عضویت در هیئتی است که مسئول صدور احکام اعدام برای چند هزار هزاران زندانی سیاسی در تابستان سال ۱۳۶۷ بود. در آن سال "هیات مرگ" نزدیک به ۵ هزار زندانی سیاسی را در کمتر از دو ماه به مرگ محکوم کرد. اغلب آنها جوانانی بودند که پیشتر محاکمه شده و دوران محکومیت زندان خود را میگذراندند.
راهبرد اصلی ابراهیم رئیسی در تبلیغات انتخاباتی تحریک قشرهای فقیر و سنتی جامعه ایران بود. رکود در اقتصاد و نرخ بالای بیکاری، بستر مناسبی برای کمپین او ایجاد کرده بود. با اینحال در نظرسنجیهای روزهای اخیر، شانس رئیسی بسیار پایینتر از حسن روحانی بود.
روز پنجشنبه خبرگزاری "ایلنا" نتایج یک نظرسنجی تلفنی را منتشر کرد که نشان میداد بیش از ۶۰ درصد کسانی که در انتخابات روز جمعه شرکت میکنند به حسن روحانی رای میدهند. ابراهیم رئیسی با حدود ۲۳ درصد، مصطفی هاشمیطبا ۳ درصد و مصطفی میرسلیم کمی بیش از ۲ درصد در رتبههای بعدی قرار داشتند.
در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۲ (۲۰۱۳) حسن روحانی با کسب حدود ۵۱ درصد آرای رایدهندگان در دور نخست به ریاست جمهوری ایران انتخاب شد.
براساس آمار منابع دولتی ایران، در انتخابات ۲۹ اردیبهشت، ۵۶ میلیون و ۴۱۰ هزارو ۲۳۴ نفر واجد شرایط لازم برای رای دادن هستند. از این تعداد یک میلیون و ۳۵۰ هزار و ۲۹۴ نفر برای نخستینبار میتوانند در انتخابات شرکت کنند. برای گرفتن رای شهروندان ایران ۶۳ هزار و ۵۰۰ شعبه اخذ رای در سراسر کشور دایر شده است.