بدرالسادات مفيدى / ممكن است سال ۸۶ براى مطبوعات بازهم سخت‌تر شود
۱۳۸۶ فروردین ۹, پنجشنبه
ز نيست.
فهرست اقداماتى كه در يكسال گذشته به منظور ارعاب روزنامه‌نگاران صورت گرفته حاكى از توقيف بيش از ۲۰ هفته نامه و ماهنامه، چهار روزنامه و بازداشت و بازجویی دهها روزنامه‌نگار است كه محاكمه برخى از آنها هنوز ادامه دارد. به گزارش انجمن صنفى روزنامه‌نگاران ایران هفت نفر از خبرنگاران هم چنان در زندان بسر می‌برند و نشانى از آزادى سريع آنها ديده نمی‌شود. از هنگام روى كار آمدن دولت نهم نهادهاي قدرت يكپارچه در برابر مطبوعات قرار گرفتند. بدرالسادات مفيدى دبير انجمن صنفى روزنامه نگاران در مورد تفاوت اين دوره با دوره‌هاى قبل می‌گويد:
"وضعيتى كه در سال ۸۵ براى مطبوعات ما شاهد بوديم، در واقع چيز جديدى نبود. پيش از اين هم فكر مى‌كنم از سال ۷۸ به بعد ما بكرات شاهد برخورد شديد در حد توقيف و مى‌شود گفت احضار روزنامهنگارها و توقيف مطبوعات ما شاهد بوديم. البته يك تفاوتى پيدا كرد سال ۸۵ با سالهاى قبلى و اينكه پيش از اين مطبوعات و روزنامه‌نگاران دولت را به عنوان حامى خودشان در كنارشان داشتند. به دليل اينكه جريان فكرى حاكم بر دولت آقاى خاتمى جريانى بود متفاوت با نگاه بخشى از حاكميت. بنابراين بايد بگويم كه در سال ۸۵ اتفاقى كه افتاد اين بود كه ديگر اينبار خود دولت در مقابل مطبوعات و روزنامه‌نگاران قرار مى‌گرفت."
رجبعلى مرزوعى رييس اين انجمن نيز به خبرگزارى کار ایران گفته است كه "ظاهرا با تغيير تركيب هيات نظارت بر مطبوعات و يكدست شدن تقريبى آن به نظر می‌رسد مركز ثقل توفيف مطبوعات از دستگاه قضايى به هيات نظارت منتقل شده است."
و به عقيده بدرالسادات مفيدى:
"از آنجايى كه اين هيات نظارت بر مطبوعات نمايندگانى از قواى مختلف و نهادهاى حاكميتى را توى دل خودش دارد، اينبار مى‌شود گفت كه ديگر حاكميتى كه محافظه‌كارها يكدست آن را در اختيار دارند، در مقابل مطبوعات و روزنامه‌نگاران قرار گرفته و اين تفاوت بارز سال ۸۵ با سالهاى قبلى‌ست."
حاصل اين يكپارچگى شدت گرفتن سانسور و گسترش خطوط قرمزى است كه حتى روزنامه‌ها و روزنامه‌نگاران "خودى" نيز از آن در امان نيستند. درباره بسيارى وقايع هرگز گزارش روشنى داده نمی‌شود. يك گزارش اقتصادى درباره عملكرد غلط دولت می‌تواند به بهاى احضار استاد دانشگاه يا كارشناسى كه آنرا تهيه كرده تمام شود و موشكافى زياد براى يافتن سرنخ دزدى‌ها، به بازداشت خبرنگار مربوطه بيانجامد.
خانم مفيدى می‌گويد كه "اين خيلى طبيعى است وقتى كه محدوديت افزايش پيدا مى‌كند و جلوى آزادى بيان گرفته مى‌شود و از اطلاع‌رسانى آزاد جلوگيرى مى‌شود توسط جريان حاكم، طبيعى‌ست كه بتدريج دامن خودشان را هم مى‌گيرد. يعنى آنها كار را به جايى مى‌رسانند كه حاضر نيستند هرگونه صداى مخالفى را بشنوند، صداى مخالف كه چه عرض كنم، حتا منتقدين از درون خودشان را. و اين وضعيتى‌ست كه متاسفانه ما در سال ۸۵ شاهديم و پيش‌بينى من اين است كه بخصوص با وضعيتى كه الان ما در رابطه با پرونده‌ى هسته‌اى درگير هستيم، سال ۸۶ سال سخت‌ترى براى مطبوعات و روزنامهنگارها باشد."
سالى سخت تر از سال گذشته؟
دستگيرى و بازداشت روزنامه نگاران در ايران سال ۸۵ هم بى‌سابقه بود. به گزارش انجمن صنفى روزنامه نگاران دست كم ۵۰ تن از روزنامه نگاران بازداشت و از چند روز تا چند ماه در زندان بسر بردند. تعداد احضار و بازجويى شدگان از اين رقم نيز بيشتر است و تعداد ارعاب شدگان بازهم بالاتر. پاره‌اى اقدامات يكسال اخير جمهورى اسلامى حتى در رسانه‌هاى بين‌المللى انعكاس پيدا كرد. از جمله بازداشت گروهى خبرنگاران زن كه عازم يك كارگاه آموزشى دردهلى نو بودند. و يا بازجويى از ۲۱ خبرنگار عضو كانون صنفى روزنامه‌نگاران به هنگام بازگشت از سفر آموزشى هلند. به گزارش انجمن صنفى روزنامه نگاران سانسور، تهديد و تعطيلى گريبان روزنامه ها و روزنامه نگاران محلى را نيز گرفته و در كردستان، آذربايجان، خوزستان، و بسيارى نقاط ديگر روزنامه‌هاى زيادى هركدام به عنوانى و بهانه‌اى توقيف شده‌اند.
شايد اين تصور وجود داشته باشد كه تكنولوژى پيشرفته امكان اطلاع رسانى را به حدى بالا برده كه سانسور مطبوعات ديگر كارساز نيست. بدرالسادات مفيدى دبير انجمن صنفى روزنامه نگاران اين اميدواری را رد می‌كند:
"با توجه به گسترش امكانات اينترنتى و تكنولوژى و امكانات نرم‌افزارى طبيعى‌ست كه بالاخره اخبار به گوش مردم و افكار عمومى تا حدودى رسانده خواهد شد. ولى مگر چنددرصد مردم به اينترنت يا امكانات ماهواره‌اى يا امكاناتى مثل موبايل و اس.م اس و اينها دسترسى دارند. البته آن كار خودش را مى‌كند در مقاطعى جواب هم داد، بخصوص توى اين نسل جديد، ولى به‌رغم اين من معتقدم كه بازهم مطبوعات وظيفه و رسالت ديگرى دارند."
نكته ديگرى كه نگرانی دست‌اندركاران مطبوعات را بيشتر می‌كند قرار گرفتن ايران در شرايطى خطير است. تنش‌های بين‌المللى كه هرروز ابعاد تازه اى پيدا می‌كند، با آمريكا، انگلستان و شايد فردا با كشورى ديگر. انزواى جهانى، تصويب قطعنامه‌هاى پى درپى عليه ايران و بالاخره خطر جنگى كه تمام مقدمات آن درخليج فارس مهيا شده. همه اينها می‌تواند بهانه‌اى براى سركوب بيشتر مطبوعات شود. بدرالسادات مفيدى:
"من اميدوارم كه اين اتفاق نيفتد، ولى بعيد هم نيست به دليل اينكه ما يكسرى فاكتهايى مى‌بينيم و يكسرى علائمى دارد از طرف حاكميت به طرف روزنامه‌نگاران و مطبوعات نشان داده مى‌شود كه خب نمى‌توانند به‌راحتى هر حرفى را بزنند و هر انتقادى را بكنند، خصوصا كه پس‌فردا هم ممكن است كه اعلام كنند شرايط بحرانى‌ست و براى حفظ منافع ملى بايد يكسرى ملاحظاتى را كرد. البته طبيعى‌ست ما اين ملاحظات را در نظر خواهيم گرفت، ولى فكر مى‌كنم اين بايد حد و مرزش مشخص بشود و ممكن است از طرف حاكميت حد و مرز بيشترى را انتظار داشته باشند."
مريم انصارى