بحران نیروی انسانی در صنایع نفت ایران

ناظران اقتصادی از بحرانی دم می‌زنند که نخستین نمودهای آن در صنایع نفت ایران ظاهر شده است. تارنمای "کلمه" در مقاله‌ای نوشته است: "در حالى كه بزرگترين گردش مالى كشور در بخش نفت و گاز و پتروشيمى صورت مىپذيرد و بخش اعظمى از اقتصاد ايران در ارتباط مستقيم و غيرمستقيم با اين صنعت است" اما جمهوری اسلامی در حفظ نیروی انسانی و کارشناسی، برای هدایت و مدیریت این صنعت هیچ تلاشی نمی‌کند.

روزنامه "قدس" از قول عماد حسینی، سخنگوی کمیته انرژی مجلس نقل کرده است که حدود ۶۰ درصد از کارکنان و کارشناسان باتجربه، صنعت نفت را ترک کرده‌اند. آقای حسینی علت اصلی را در پایین بودن دستمزدها در صنایع نفت ایران دانسته است. به نظر او کارکنان و مهندسان صنایع نفت با مهاجرت از ایران و اشتغال در شرکت‌های خارجی می‌توانند تا ۵ برابر درآمد خود را افزایش دهند.

این مقام رسمی همچنین گفته است که اگر دولت به فکر بالا بردن حقوق‌ها نباشد، به زودی سایر کارکنان و کارشناسان نیز صنعت نفت ایران را ترک خواهند کرد. دولت محمود احمدی‌نژاد ظاهرا نه تنها از این بابت نگران نیست، بلکه گمان دارد با رفتن مدیران مسئول و دلسوز بدون دردسر می‌تواند ذخایر نفت و گاز کشور را به محافل و دوایر "خودی" ببخشد و امتیازهای میلیاردی را به سپاه پاسداران و نورچشمیان دیگر واگذار کند.

طرد مدیران دلسوز و با مسئولیت

از زمانی که آقای احمدی‌نژاد در سال ۲۰۰۵ به سر کار آمد، اعلام کرد که قصد دارد با "مافیای نفت" مبارزه کند. از دریچه‌ی بسیار تنگ منافع فردی و گروهی، افرادی که با دیدگاه‌های "مکتبی" حکومت موافق نباشند، کنار گذاشته می‌شوند و یا ناچار به استعفا می‌شوند. دولت غافل از آن است که دانش و تخصص کارشناسان خود بزرگترین سرمایه‌ی کشور است. بیشتر این افراد کشور را ترک می‌کنند و در صنایع نفت و گاز منطقه یا کشورهای غربی به اشتغال گرفته می‌شوند.

این در شرایطی است که ایران خود با کمبود نیروهای خبره روبروست. ایران چهارمین ذخایر نفت و دومین ذخایر گاز جهان را در اختیار دارد، اما در بهره‌برداری بهینه از این صنایع ناتوان است.

طبق آخرین گزارش سازمان اوپک، به رغم افزوده شدن میزان تولید بیشتر اعضای این سازمان، تولید نفت ایران در اردیبهشت‌ماه روزانه بیش از ۱۵ هزار بشکه کاهش یافته و به روزانه ۳ میلیون و ۷۴۷ هزار بشکه رسیده است. قیمت نفت‌خام سنگین ایران نیز در ماه اردیبهشت بشکه‌ای ۸ دلار ارزان‌تر به فروش رفت.

دولت جمهوری اسلامی گفته است که برای بهسازی صنایع نفت خود به سالانه ۲۵ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیازمند است. با انزوای سیاسی کشور دست یافتن به سرمایه‌های خارجی روز به روز دشوارتر می‌شود. در حال حاضر سرمايه‌گذاری در صنايع نفتی هیچ چشم‌انداز روشنی ندارد و سرمايه‌گذاران به ندرت حاضر به سرمایه‌‌گذاری در ميادين نفتی هستند، آن هم در کشوری پرآشوب.