بحران سیاسی لبنان در سایه کنفرانس سران عرب
۱۳۸۶ فروردین ۷, سه‌شنبه
بحران سياسى حاكم بر لبنان كه از دسامبر گذشته شروع شده و افت و خيزهاى زيادى را پشت سر گذاشته، اكنون وارد مرحله سرنوشت‌سازى شده است. در حاليكه تنها يك روز به شروع كنفرانس سران عرب در رياض باقى مانده، رهبران لبنانى نتوانستند در سايه تلاش‌هاى عربستان، اختلافات ميان خود را از راه‌هاى مسالمت‌آميز حل و فصل کنند و بدين ترتيب كنفرانس سران عرب نيز به خودى خود تبديل به موضوعى براى افزايش اختلافات شده است.
نتيجه تلاش‌ها و مذاكرات فشرده سفير عربستان در بيروت با رهبران دو گروه سياسى درگير در لبنان، برگزارى هفت ديدار ميان سعد حريرى به نمايندگى از طرف جناح اكثريت با نبيه برى رئيس پارلمان به نمايندگى از اپوزيسيون لبنان بود. اين مذاكرات كه با هدف نزديك كردن دو گروه لبنانى به يكديگر قبل از كنفرانس رياض جريان داشت، با كنفرانس مطبوعاتى هفته گذشته برى، خاتمه يافت و او، جناح اكثريت را متهم به سنگ‌اندازى در راه دستيابى به حل و فصل کرد و بدين ترتيب روند امور بار ديگر به بن‌بست رسيد.
از طرف ديگر موضوع چگونگى شركت لبنان در كنفرانس سران عرب نيز منجر به بروز اختلافات جديدى شده است؛ بدین شکل که اميل لحود رئيس‌جمهور، هيئتى را به رياست خود و با حضور دو وزير مستعفى كابينه تشكيل داده است. فواد سنيوره نخست‌وزير نيز هيئتى را با حضور جانشين وزير خارجه مستعفى تشكيل داده و دستوركار هيئت لبنانى را تنظيم کرد كه اين امر اعتراض رئيس‌جمهور را برانگیخته و او خواستار تعديلاتى در اين دستوركار شد؛ بطوريكه بند مربوط به "حمايت كشورهاى عربى از دولت لبنان" به حمايت از "كشور لبنان" تغيير يابد.
از سوى ديگر و با پيچيده‌تر شدن شرايط، به نظر مى‌رسد كه سران عرب، قصد بررسى مسائل مهم‌ترى همانند پرونده هسته‌اى ايران و تاثير آن بر منطقه و موضوع عراق و فلسطين را داشته و حل بحران لبنان را به خود لبنانى‌ها واگذار كرده‌اند.
ساطع نورالدين تحليلگر روزنامه السفير در اين رابطه مى‌نويسد: "بيشتر كشورهاى عرب بر اين عقيده هستند كه بحران لبنان نتيجه ماجراجوئى حزب‌الله در تابستان گذشته و تلاش اين حزب براى كودتا عليه دولت و پيوند دادن سرنوشت لبنان با ايران و چالش‌هاى اين كشور است. به همين دليل اعراب، هنگامى كه در قانع كردن حزب‌الله به توقف فعاليت‌هاى خود شكست خوردند، اكنون تصميم گرفته‌اند تا شرايط را براى حزب‌الله در تحقق اهداف خود از راه‌هائى غير از مذاكره و گفتگو باز كنند تا در نهايت از محبوبيت و اعتبار حزب‌الله نزد مردم كاسته شود و به همين دليل است كه موضوع لبنان در كنفرانس سران عرب در مرتبه دوم اهميت قرار دارد".
از سوى ديگر برخى از پرونده‌هاى مهم منطقه‌اى نيز در بحران لبنان بى‌تاثير نيستند و در حل و فصل يا بحرانی‌تر شدن اوضاع نقش بسزائى دارند.
راشد فايد تحليلگر روزنامه النهار در اين باره نوشت: "مرحله پيشين گفتگوها در لبنان، عليرغم خوشبينى‌هاى زياد عربى و بين‌المللى، حاصلى در بر نداشت. حال چطور مى‌توان انتظار داشت در صورت ازسرگيرى گفتگوها، راه‌حلى ريشه‌اى به دست آيد، آن هم در حالى كه ظرف دو ماه آينده مانورهاى سياسى و نظامى ميان تهران و واشنگتن ضرب‌آهنگ شديدترى به خود خواهد گرفت؟".
با اين حال گفته مى‌شود عمرو موسى دبيركل اتحاديه عرب پس از كنفرانس رياض، به‌منظور پيگيرى ابتكارعمل خود بار ديگر عازم بيروت خواهد شد.
در سايه اين تحولات و اوج‌گير‌ى اختلافات ميان دو گروه لبنانی، اپوزيسيون تهديد به دست زدن به نافرمانى مدنى كرده و جناح اكثريت نيز به نوبه خود تهديد به تحصن در پارلمان و كاخ رياست جمهورى کرده‌اند. جناح اکثریت خواستار تشكيل جلسه مجلس براى بررسى طرح دادگاه بين‌المللى و انتخاب رئيس‌جمهور جديد شده است.
در نهایت می‌توان گفت، تمامى نگاه‌ها اكنون متوجه كنفرانس سران عرب و نتايج حاصل از اين كنفرانس در رابطه با روند صلح اعراب و اسرائيل، موضعگيرى در قبال بحران هسته‌اى ايران و بحران عراق و لبنان است تا گروه‌های لبنانی پس از آن دست به اقداماتى جديد در راه تحقق خواسته‌هاى خود بزنند.
على مهتدى، گزارشگر صداى آلمان در بيروت