1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

بازداشت برادر روحانی؛ "ابزاری برای دخالت در کابینه جدید"

۱۳۹۶ تیر ۲۶, دوشنبه

کمتر از چهارهفته به معرفی کابینه دولت دوم حسن روحانی باقی مانده که به ناگهان خبر دستگیری برادر او حسین فریدون از سوی قوه قضائیه اعلام می‌شود. آیا این بازداشت یک حکم مستدل قضایی است یا اهداف سیاسی پشت آن است؟

https://p.dw.com/p/2gfbz
Iran Hossein Fereidun
عکس: Isna

حسین فریدون مشهور به "دست راست" رئیس‌جمهور یا "چشم و گوش" حسن روحانی از سوی قوه قضائیه دستگیر شد. اتهام مشخصی برای او اعلام نشده و تنها به ذکر "اتهامات مالی" بسنده شده است.

نام حسین فریدون به عنوان متهم از مدت‌ها پیش و مشخصا از سوی رسانه‌های وابسته به سپاه و جناح تندروی حکومت ایران مطرح شده بود، از جمله در پرونده بابک زنجانی او متهم شد که از بابک زنجانی کمک مالی گرفته و به ستاد انتخاباتی حسن روحانی داده است.

یک بار دیگر نیز نام او به عنوان عامل فشار برای تعیین ریاست بانک رفاه مطرح و گفته شد که او به مقامات فشار آورده تا علی صدقی مدیرعامل این بانک شود. در چندین موضوع دیگر مالی نیز نام حسین فریدون و "باند سرخه‌ای‌ها" از سوی رسانه‌های وابسته به سپاه و جناح تندرو مطرح شد. "باند سرخه‌ای‌ها" اشاره به چندین مدیرعامل و ریاست موسسه مالی و بانک دارد که همگی اهل شهرستان سرخه، زادگاه حسین فریدون و حسن روحانی هستند.

بیشتر بخوانید: حسین فریدون، برادر حسن روحانی بازداشت شد

از جمله سایت افکارنیوز نزدیک به محافل امنیتی و نظامی در مرداد ماه سال گذشته در مطلبی با عنوان "باند سرخه‌ای‌ها در تیررس نظارت" نوشت: «پس از بازداشت علی رستگار سرخه‌ای مدیرعامل سابق بانک ملت که در پی رسوایی "فیش گیت" یا همان فیش‌های حقوقی نجومی مدیران دولتی از کار برکنار شد، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی احتمال بازداشت‌های بیشتر در این پرونده را مطرح کرده و گفته است در این پرونده برخی سیاسیون و افراد دیگر نیز حضور داشته‌اند.»

نویسنده این گزارش در ادامه نوشت: «با توجه به نزدیکی علی رستگار سرخه‌ای به حسین فریدون برادر رئيس‌جمهور می‌توان حدس زد که دستگیری‌ها و بازداشت‌های آتی در این پرونده تا چه اندازه می‌تواند حلقه نزدیک به حسن روحانی را با موقعیت تازه و غافلگیرکننده‌ای مواجه کند.»

این "موقعیت تازه و غافلگیرکننده" حالا یکسال پس از انتشار این گزارش برای حسن روحانی به وجود آمده است. اینکه او تا چه حد واقعا غافلگیر شده و یا منتظر خبر دستگیری برادرش بوده چندان روشن نیست اما آنچه مشخص است تنگ‌تر شدن حلقه فشار بر روی حسن روحانی است.

"اشکال اساسی در مستقل نبودن قوه قضائیه است"

صادق زیباکلام استاد علوم سیاسی در تهران در گفت‌وگو با دویچه‌وله درباره دستگیری حسین فریدون می‌گوید: «مشکل بنیادین این بازداشت‌ها از سوی قوه قضائيه این است که چون قوه قضائیه قوه مستقلی نیست و بیشتر یک ابزار و عامل اجرای حکومتی است آدم نمی‌تواند واقعا باور کند که حسین فریدون و حسین فریدون‌ها به معنای واقعی کلمه مرتکب جرمی شده باشند چرا که موارد برخوردهای قضایی که سیاسی بوده خیلی زیاد است.»

این تحلیلگر سیاسی معتقد است اگر این اتفاق یعنی دستگیری برادر رئیس‌جمهور مثلا در آلمان یا فرانسه روی می‌داد، اکثریت افکار عمومی قبول می‌کردند که او حتما جرمی مرتکب شده است اما در ایران این اطمینان وجود ندارد و به همین دلیل شائبه سیاسی بودن اینگونه برخوردها قوی می‌شود.

"روحانی! خیلی روی ۲۴ میلیون رأیت حساب نکن"

ایراد اتهام به حسین فریدون از مدتها پیش مطرح بوده است؛ لااقل از یک سال پیش به این سو. اما چرا حالا پس از انتخاب مجدد حسن روحانی به ریاست‌جمهوری آن هم با رأی بالای ۲۴ میلیون و چند هفته‌ای مانده به معرفی کابینه جدید او، برادرش دستگیر می‌شود؟

گفت‌وگو با صادق زیباکلام درباره بازداشت حسین فریدون

مدتی پیش از این دستگیری نیز بحث مشروعیت آرای مردم دوباره مطرح شد و از جناح تندرو یک‌صدا این ندا آمد که رأی مردم نشانه مشروعیت نیست بلکه در بهترین حالت تنها مقبولیت است.

حالا با دستگیری برادر رئیس‌جمهور، جناح تندرو می‌خواهد این پیام را به روحانی بدهد که حتی با ۲۴ میلیون رأی هم نمی‌تواند هر کاری دلش خواست انجام دهد.

صادق زیباکلام می‌گوید: «بازداشت و مطرح شدن دوباره پرونده حسین فریدون می‌تواند دنباله همان منازعه سیاسی باشد که بعد از انتخابات ۲۹ اردیبهشت امسال آغاز شد و تلاشی هست برای اینکه آقای روحانی را سر جایش بنشانند و به او بفهمانند که فکر نکن چون ۲۴ میلیون ر‌أی آورده‌ای و مجلس هم پشتت هست می‌توانی هرکسی را که خواستی وارد کابینه کنی.»

به نظر این استاد دانشگاه، جناح تندرو یک خط قرمزهایی دارد که حاضر نیست از آن‌ها عبور کند از جمله ورود اهل سنت یا کردها یا حتی زنان به کابینه دولت. زیباکلام معتقد است جناح اقتدارگرا با این بازداشت خواسته به روحانی نشان دهد که قدرت دست آن‌هاست هرچند روحانی ۲۴ میلیون رأی داشته باشد.

جدالی که پس از تشکیل کابینه هم تمام نخواهد شد

اگر دعوا واقعا بر سر سهم‌خواهی در کابینه دولت دوازدهم و یا اعمال نفوذ بر آن باشد، قاعدتا پس از قطعی شدن اعضای کابینه دیگر مجالی برای ادامه دعوا نخواهد بود.

بیشتر بخوانید: «آقای روحانی، بگذارید به اتهامات برادرتان رسیدگی شود»

صادق زیباکلام اما چنین نظری ندارد. او می‌گوید: «این جدال ۳۸ سال است که ادامه دارد. در دوران هاشمی رفسنجانی و پیش از آن بود، در زمان خاتمی به اوج رسید، در دولت احمدی‌نژاد فروکش کرد چون قدرت یکپارچه شده بود اما از سال ۹۲ به این طرف ما شاهد این رویارویی هستیم.»

این تحلیلگر سیاسی معتقد است: «جناح اقتدارگرا سعی می‌کند همه قدرت را از آن خود بکند اما پنجره‌ای که توسط صندوق رأی وزارت کشور در قالب انتخابات ریاست جمهوری و مجلس باز شده راه نفسی است به سوی آزادی و دموکراسی و جریانات تندرو عملا نتوانسته‌اند این پنجره را ببندند.»

سرنوشتی همانند مهدی هاشمی در انتظار حسین فریدون؟

فشار بر نزدیکان رئيس‌جمهوری از سوی جناح تندرو کم‌سابقه نیست. پرونده‌سازی برای رضا خاتمی برادر محمد خاتمی در زمان ریاست‌جمهوری او، دستگیری و حکم ۱۰ سال حبس برای مهدی هاشمی فرزند هاشمی رفسنجانی و دستگیری اسفندیار رحیم مشایی دست راست محمود احمدی‌نژاد از جمله این فشارها هستند.

اما سرنوشت حسین فریدون چه خواهد شد؟ آیا او هم مانند فرزند هاشمی رفسنجانی به حبسی طولانی‌مدت محکوم خواهد شد؟

بیشتر بخوانید: افزایش حمله و اتهام‌زنی به برادر حسن روحانی

پاسخ زیباکلام منفی است. او می‌گوید: «مورد مهدی هاشمی با مورد حسین فریدون تفاوت اساسی دارد. بغض و کینه‌ای که نسبت به مرحوم هاشمی رفسنجانی بود خیلی خیلی بیشتر از بغض و کینه‌ای است که نسبت به آقای روحانی وجود دارد و بغض و کینه نسبت به حسین فریدون خیلی کمتر از بغض و کینه‌ای است که نسبت به خانواده هاشمی همچنان ادامه دارد. بنابراین بعید به نظر می‌رسد که حسین فریدون به سرنوشت تلخ مهدی هاشمی گرفتار شود.»

سخنگوی قوه قضائيه گفته است در صورت تودیع وثیقه، حسین فریدون آزاد خواهد شد. اما حتی در صورت آزادی او این پرونده مانند شمشیر داموکلس احتمالا تا پایان دوره چهارساله ریاست جمهوری حسن روحانی بالای سر او خواهد بود.

میترا شجاعی
میترا شجاعی روزنامه‌نگار