ایران‌شناس آلمانی که اولین کاوش‌های باستانی را در تخت‌جمشید انجام داد

ارنست امیل هرتسفلد (متولد ۱۸۷۹ - درگذشت ۱۹۴۸) باستان‌شناس و ایران‌شناس آلمانی نخستین کسی است که مجموعه تاریخی پاسارگاد و تخت‌جمشید را در ایران مورد کاوش قرار داد.

پرفسور ارنست هرتسفلد در سال۱۳۱۰ (۱۹۳۱) از سوی موسسه شرق‌شناسی دانشگاه شیکاگو به عنوان مدیر هیئت عزامی به تخت‌جمشید به منظور حفاری و مرمت منصوب شد. تصویری از نقش رستم و مقبره خشایارشاه. در سال‌های اخیر این اثر تاریخی ترک برداشته است.

این بشقاب با کتیبه‌ای به خط میخی پارسی به دستور اردشیر اول از پادشاهان هخامنشی ساخته شده است. در متن این بشقاب نوشته شده: به دستور اردشیر بزرگ، شاه شاهان، شاه سرزمین‌ها، پسر شاهنشاه خشایارشاه، پسر شاهنشاه داریوش هخامنشی، این بشقاب نقره برای کاخ شاهی ساخته شد.

نقش برجسته اردشیر بابکان و اهورا مزدا (سمت چپ) و نقش برجسته بهرام دوم و درباریان (راست). مجموعه کار عکاسی او در فاصله ۱۹۲۵ تا ۱۹۳۴ میلادی (از ۱۳۰۴ تا ۱۳۱۳ شمسی) در ایران انجام گرفته شده است.

البته هرتسفلد، پیش از آن نیز ایران سفر کرده بود. او نخستین‌بار در سال ۱۲۸۴ ‍ شمسی از تخت‌جمشید دیدار کرد و پس از بازگشت به برلین کتابی در مورد تحقیقات خود منتشر کرد.

او یک‌بار دیگر در بهمن ۱۳۰۱ (۱۹۲۳) به تخت‌جمشید بازگشت و این‌بار دو سال در ایران ماند. در این مدت او پلانی از کل محوطه تخت جمشید و حدود ۵۰۰ قطعه نگاتیو عکس تهیه کرد.

هرتسفلد در جریان کاوش‌های خود ۳۰ هزار لوحه خشتی کشف کرد که پس از به آتش کشیدن و سوخته شدن تخت جمشید به دست اسکندر کبیر، از حالت خشت خام به صورت خشت پخته درآمدند و تا روزگار ما دوام آوردند. به عقیده هرتسفلد این الواح خشتی "حافظه تاریخی ایرانیان" است.

هرتسفلد در سال ۱۹۰۷ دکترای خود را با در باره پاسارگاد به پایان رسانده بود. او در سال ۱۹۲۰ کرسی استادی جغرافیای تاریخی مشرق زمین را در دانشگاه برلین به دست آورد.

نقش‌برجسته و کتيبه داريوش در بيستون

سکه‌های زمان ساسانی

سکه‌های زمان ساسانی

سکه‌های زمان ساسانی

سکه‌های زمان ساسانی

ارنست هرتسفلد در ۲۰ ژانویه ۱۹۴۸ در سوئیس درگذشت.

تصویری از ارنست امیل هرتسفلد باستان‌شناس و ایران‌شناس آلمانی در ایران