ایران "خریدار تجهیزات اتمی که روی دست بلغارستان مانده"
۱۳۹۵ تیر ۲۱, دوشنبه
رسانه‌های ایران روز دوشنبه (۲۱ تیر/۱۱ ژوئن) از سفر هیات بلندپایه بلغاری به ایران و امضای سه یادداشت تفاهم همکاری در زمینه‌های مختلف خبر دادند. دو کشور قراردادهایی را در زمینه ارتباطات و فناوری اطلاعات و مخابرات، سرمایه‌گذاری مشترک در زمینه‌های مختلف اقتصادی و همکاری بین سازمان صنایع کوچک و متوسط بین ایران و بلغارستان امضا کردند.
اسحاق جهانگیری، معاون اول حسن روحانی، رئیس جمهور، در نشست مطبوعاتی مشترک با نخست‌وزیر بلغارستان گفت که در خصوص زمینه‌های مختلف همکاری از جمله نفت، گاز، حمل و نقل، صنعت و کشاورزی و در خصوص سرمایه‌گذاری در دو کشور "مذاکرات مثبتی" انجام شده است.
فروش تجهیزاتی که "دیگر به درد بلغارستان نمی‌خورد"
شامگاه یکشنبه (۲۰ تیر/۱۰ ژوئیه) بویکو بوریسف نخست‌وزیر بلغارستان همراه با مقام‌های سیاسی، تجاری و اقتصادی بلغارستان وارد تهران شد. در رسانه‌های ایران در خصوص تلاش بلغارستان در این سفر برای فروش تجهیزات راکتور هسته‌ای "بلنه" که ساخت آن از سال ۲۰۰۹ در این کشور متوقف شد، چیزی نیامده است.
پیشتر خبرگزای تسنیم در این باره نوشته بود که این پروژه قراردادی است میان روسیه و بلغارستان که بر اساس آن قرار بود روسیه یک نیروگاه اتمی برای بلغارستان بسازد. اما این کشور برای ورود به اتحادیه اروپا، پروژه این نیروگاه را نیمه‌کاره گذاشت.
خبرگزاری تسنیم روز یکشنبه خبر داده بود: «انتظار می رود در این سفر، هیئت بلغاری به دنبال خریداری برای راکتور روسی ساخته شده برای پروژه نیروگاه اتمی بلنه باشد.»
در گزارش "ایسکا نیوز" از سفر هیات بلغاری به ایران در این رابطه نقل قولی از نخست‌وزیر بلغارستان آورده شده مبنی بر این که او به «استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای» اشاره کرده «و ابراز امیدواری» کرده است که «با حل برخی مسائل بانکی تعاملات دو کشور در حوزه اقتصادی بیش از پیش گسترش یابد.»
سابقه ماجرا
روزنامه زوددویچه ماه گذشته در گزارشی مفصل نوشته بود که نخست‌وزیر بلغارستان تلاش می‌کند در سفر آتی‌اش به ایران این تجهیزات را به طرف ایرانی بفروشد.
بلغارستان سال ۲۰۰۸ قراردادی با روسیه برای تاسیس نیروگاه بلنه در حاشیه رود دانوب امضا کرد. کارشناسان در آن زمان هشدار دادند که این ناحیه به لحاظ زلزله محل امنی برای تاسیس نیروگاه هسته‌ای نیست. آن‌ها هم‌چنین تاکید کردند که بلغارستان هیچ نیازی به نیروگاه هسته‌ای ندارد، بلکه نیازمند فناوری مدرن برای تولید و صرفه‌جویی در مصرف برق است. در عین حال که مخارج این نیروگاه، ده میلیارد یورو، برای کشور فقیری مانند بلغارستان بسیار سنگین است.
در سال ۲۰۰۹ بویکو بوریسف نخست‌وزیربلغارستان شد و در تلاش برای ورود به اتحادیه اروپا ساخت این نیروگاه را متوقف کرد. سال ۲۰۱۲ شرکت روسی "اتم استروی اکسپورت" سازنده نیروگاه "بلنه" به دیوان اتاق بازرگانی بین‌المللی در پاریس شکایت کرد و تقاضای ۲/ ۱ میلیارد یورو خسارت کرد. این همان شرکتی است که در ایران نیز ساخت نیروگاه بوشهر را آغاز کرد.
بیشتر بخوانید:شرکت روسی ساخت فاز دوم نیروگاه بوشهر را آغاز کرد
در ژوئن همان سال یکی از قضات دیوان اتاق بازرگانی بین‌المللی در ژنو حکم ۷۰۰ صفحه‌ای خود را برای روسیه و بلغارستان فرستاد که در آن آمده بود: «بلغارستان باید به روسیه مبلغ ۵۵۰ میلیون یورو برای تجهیزاتی که روسیه به بلغارستان داده، بپردازد.»
به این ترتیب یک نیروگاه اتمی نیمه‌ساخته و یک خسارت چند صد میلیونی روی دست کشور کوچک بلغارستان با هفت میلیون جمعیت ماند. حالا این کشور حق دارد این تجهیزات را در صورتی که روسیه اجازه دهد، بفروشد و به نوشته روزنامه زوددویچه مقام‌های اقتصادی این کشور نسبت به بازار هند و ایران "خوشبین" هستند.
حالا بلغارستان باید طبق حکم دیوان بین‌المللی۵۵۰ میلیون دلار بابت خسارت تجهیزاتی که توسط روسیه برای اجرای این پروژه نصب شده، به مسکو پرداخت نماید. این کشور در به در به دنبال خریداری برای این تجهیزاتی است که روی دستش مانده و به گزارش روزنامه آلمانی زوددویچه می‌خواهد با فروش آن به ایران «خود را از شر این تجهیزات خلاص کند.»