انتقاد از "سیاست معاویه‌ای" احمدی‌نژاد در پرداخت یارانه‌ها
۱۳۹۳ بهمن ۳۰, پنجشنبه
سایت «خانه ملت» (خبرگزاری مجلس شورای اسلامی) روز چهارشنبه (۲۹ بهمن،۱۸ فوریه) نظر دو تن از نمایندگان اصولگرای مجلس درباره سیاست‌های اقتصادی دو دوره دولت محمود احمدی‌نژاد را منعکس کرده است. محمد باقری بنابی دولت او را مستعجل نامیده و گفته است وقتی دولت جدید روی کار آمد کم‌کم پرونده‌ها نمایان شد؛ از اختلاس و اقدامات خلاف قانون گرفته تا انحلال و تصمیمات غیرکارشناسی.
منصور حقیقت‌پور، نایب رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز گفته است:«تصممیاتی که احمدی‌نژاد در حوزه هدفمندی یارانه‌ها گرفت، سنگ بنای اشتباهی را گذاشت که دولت کنونی هم نمی‌تواند آن را جمع کند.»
او به پرداخت یارانه به همه مردم، حتی ثرومتندان و کسانی که در خارج زندگی می‌کنند اشاره کرده و گفته است:«حق نبود که به همه مردم ایران نفری ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان پول داده شود و اکنون حتی اموات و آن‌ها که خارج از کشور تفریح یا تحصیل می‌کنند، از آن برخوردارند درحالی‌که جامعه ایران در بدبینانه‌ترین حالت حدود ۱۰ میلیون نفر نیازمند یارانه دارد.»
این نماینده مجلس معتقد است که باید به جای یارانه نقدی، منابع مالی به دست آمده از برداشتن سوبسید کالاهای اساسی به درمان رایگان اختصاص می‌یافت، صرف تحصیل و تقویت بیمه بیکاری می‌شد یا به گفته او مشکل زیرساخت‌های توسعه اجتماعی و تامین اجتماعی را حل می‌کردند تا کشور در این امور «دچار ضعف» نباشد.
سیاست معاویه‌ای احمدی‌نژاد
منصور حقیقت‌پور، سیاست احمدی‌نژاد در پرداخت یارانه به تمام مردم را "سیاست معاویه‌ای" دانسته و گفته است که احمدی‌نژاد هم چیزی را دم خانه‌های مردم داد و به همه گفتند حق است؛ در حالی‌که حتی برخی که درآمدهای کلان دارند، یارانه هم می‌گیرند و اکنون حدود 35 هزار میلیارد تومان از سرمایه کشور برای یارانه های نقدی میرود.
او همچنین به سیاست بحث برانگیزی که عمدتا در دور دوم دولت احمدی‌نژاد اجرا شد اشاره کرده و گفته است: «بر خلاف قانون، ۴۵۰ هزار نفر استخدام شدند که اکنون دولت نمی‌تواند پولش را تامین کند؛ در بخش عمرانی تصمیمات احساسی گرفتند؛ در بخش‌های زیر بنایی بدون برنامه ریزی فعالیت کردند. نظام برنامه‌ریزی کشور را از بین بردند.»
درآمدهای نفتی دولت پیشین نسبت به دولت‌های قبلی (محمد خاتمی) و دولت کنونی نجومی بود. این دولت در طول هشت سال نزدیک به ۸۰۰ میلیارد دلار در اختیار داشت. به گفته نایب رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، دولت احمدی‌نژاد می‌توانست با این ثروت کلان اقدامات جدی برای توسعه کشور انجام دهد، درحالی‌که اکنون رقمی معادل ۴۵۰ هزار میلیارد تومان پروژه‌های ناتمام به جا گذاشته است و کارهایی کرد که نتایج آن در سال‌های بعد از او نمایان می‌شود.
یارانه گرفتن ثرومتندان
به دولت احمدی‌نژاد انتقاد می‌شود که نه فقط یارانه را دودستی تقدیم همه، اعم از پولدار و بی‌پول کرد، بلکه میزان آن را نیز بی‌تناسب با توان پرداخت دولت تعیین نمود. محمدرضا باهنر نایب رییس مجلس شورای اسلامی روز پنجشنبه (۳۰ بهمن، ۱۹ فوریه) در «همایش اقتصاد مقاومتی» در اتاق بازرگانی گفت: «هنگام اجرای قانون هدفمندی یارانه ها به آقای احمدی نژاد اصرارکردیم پرداخت هارا ۲۰ هزار تومان شروع کند، ولی گوش نکرد و از۴۰ هزارتومان آغاز کرد که این مساله موجب شد طراز دریافتی و پرداختی یارانه‌ها تناسب نداشته باشد.»
نه تنها به دولت احمدی‌نژاد، که به دولت حسن روحانی نیز انتقاد می‌شود که تخلف‌های دولت گذشته را ادامه داده و در یک سال و نیم گذشته ۱۳۲ هزار میلیارد تومان به مردم پرداخت کرده، در حالی که تنها مجاز به پرداخت ۷۴ هزار میلیارد تومان بوده است.
اما دو روز پیش (سه‌شنبه ۲۸ بهمن) محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی به خبرگزاری تسنیم گفت که دولت یازدهم قصد دارد مسیری متفاوت از سال‌های گذشته در پیش گیرد و اقداماتی را برای درآمدزایی انجام دهد. او تاکید کرد که یارانه خانوارهای پردرآمد از مدت ها قبل حذف شده، اما ضرورتی برای ارائه گزارش به رسانه‌ها وجود نداشته است. وی همچنین از قطع یارانه ایرانیان مقیم خارج از کشور خبر داد.
به گفته محمدباقر نوبخت حذف یارانه پردرآمدها در سال آینده به شکل گسترده‌تری ادامه خواهد یافت و هدف دولت این است که یارانه‌های نقدی را به غیرنقدی تبدیل کند و به ویژه برای بهداشت و درمان و مسکن به مصرف برساند.
او از اختصاص ۴ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان برای ارزان کردن بخش بهداشت از منابع اجرای هدفمندی خبر داد و گفت که در سال آینده قرار است از محل اعتبارات هدفمندی یارانه‌ها یک‌هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان نیز برای تسهیلات ارزان قیمت و هزار میلیارد تومان برای برنامه‌های اشتغال اختصاص یابد.
نظر کارشناسان اقتصادی
بسیاری از کارشناسان به نحوه اجرای هدفمندی یارانه‌ها انتقادهای جدی دارند و آن را روشی عقب‌مانده و زیان‌بار ارزیابی می‌کنند. احمد علوی کارشناس اقتصادی مقیم سوئد درباره آن‌چه در دولت پیشین اجرا شد به دویچه وله می‌گوید:
«دولت ابتدا یارانه‌ها را حذف کرده و بعد سراغ بیمه کردن ۷ میلیون نفری که تحت پوشش هیچ بیمه‌ای نیستند و نیز ایجاد بیمه بیکاری خواهد رفت. این روند در کشورهای پیشرفته کاملا برعکس است. یعنی قبل از حذف یارانه‌ها باید سیستم بیمه و تامین اجتماعی فعال و کارآمد شود و بعد اقدام به حذف یارانه کرد.»
به گفته او این هشداری بود که بسیاری از اقتصاددانان ایران پیش از آغاز طرح هدفمندی یارانه‌ها به دولت داده بودند و حتی اقداماتی فراتر از بیمه و بیکاری را نیز پیش از حذف یارانه‌ها ضروری دانسته بودند، از جمله خصوصی‌سازی، بهبود وضعیت آموزش و پرورش و بالا بردن کیفیت نظام تامین اجتماعی. اما این هشدارها جدی گرفته نشد.
این اقتصاددان معتقد است که دولت فعلی نیز فاقد امکانات لازم برای توسعه نظام تأمین اجتماعی است، زیرا نظام پرداختی کنونی یارانه در ایران فاقد یک زیرساخت اساسی و علمی است و به همین دلیل اقداماتی هم که دولت انجام می‌دهد موفقیت‌آمیز نخواهد بود.