امید ایران به فرانسه همچون "نماد رواداری و دگرباشی اروپایی"
۱۳۹۵ بهمن ۱۴, پنجشنبهژان مارک آیرو، وزیر خارجه فرانسه، روز ۱۱ بهمن ماه به همراه یک هیأت اقتصادی ۸۰ نفره وارد تهران شد و حاصل سفرش ۷ سند همکاری و قرارداد میان مسئولان دو کشور بود. همچنین از نتایج این سفر یادداشت تفاهمی بود که به امضای وزیران خارجه ایران و فرانسه رسید.
در جریان این سفر، وزیر خارجه فرانسه با مقامهای عالیرتبه جمهوری اسلامی از جمله رئیس جمهور، رئیس مجلس، وزیر امور خارجه و دبیر شورای عالی امنیت ملی دیدار کرد.
همزمان با پایان دیدار دو روزهی وزیر خارجه فرانسه از ایران، مقامهای جمهوری اسلامی بیش از پیش بر نقش و اهمیت اروپا و بهخصوص فرانسه در مشارکت برای حل و فصل بحرانهای جهانی و خاورمیانه تأکید میکنند.
فرانسه در برابر "آمریکای دوره ترامپ"
در این میان بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، حتی میگوید که فرانسه توان آن را دارد تا در برابر "آمریکای دوره ترامپ" و از طریق تقویت محور پاریس- برلین- رم و تقویت نقش بروکسل به عنوان مقر اتحادیه اروپایی به نمادی از "رواداری و دگرباشی اروپایی" در برابر "بیگانههراسی آمریکایی" تبدیل شود.
قاسمی تأکید میکند که روابط ایران و فرانسه، به نسبت روابط با برخی از دیگر کشورهای اروپایی دوستانهتر و "همراه با احترام متقابل" بوده است.
بیشتر بخوانید: وزیران خارجه اروپا: به توافق اتمی با ایران پایبند هستیم
این در حالی است که فرانسه بارها در جریان مذاکرات هستهای ۱+۵ با ایران، مورد انتقاد مقامهای جمهوری اسلامی قرار گرفته بود. فرانسه متهم بود که در جریان مذاکرات با زدنِ ساز مخالف، عملا مذاکرات اتمی را با بنبست مواجه میکند.
با وجود این، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی معتقد است که با توجه به بحرانها و مشکلات منطقه و اروپا، از جمله بحران پناهجویان، جنبشهای راستگرایانه در اروپا، بحران سوریه، جنگ یمن و تروریسم جهانی: "این مهم احساس میشود که ایران و فرانسه به عنوان دو کشور مهم و تاثیرگذار و دارای نفوذ" بتوانند "به ارائه راه حل برای برخی از این بحرانها اقدام" کنند.
برجام و "فرصت فرانسه"
قاسمی همچنین میافزاید که ایران در این راه میتواند برای فرانسه "شریکی مطمئن و با ثبات" باشد و در مقابل فرانسه نیز "این فرصت را دارد" تا در راستای اجرای تعهدات کشورهای غربی در رابطه با برجام تلاش کند و "به شریک اروپایی قابل اعتماد ایران" تبدیل شود.
همزمان با سخنگوی وزارت خارجه، یحیی رحیم صفوی، مشاور عالی علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، نیز از "تضعیف قدرت آمریکا در جهان" و "مقتدرتر" شدن جمهوری اسلامی سخن گفته و یکی از دلایل "فاصله افتادن" میان اروپا و آمریکا را این مسئله دانسته که اروپاییها دریافتهاند «دولت با ثبات در غرب آسیا و آن قدرتی که در این منطقه حرف اول و آخر را می زند، جمهوری اسلامی ایران است».
بیشتر بخوانید: ترامپ و آینده روابط ایران و آمریکا
علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی، نیز در دیدار با ژان مارک آیرو، وزیر خارجه فرانسه، در روز ۱۲ بهمن ضمن استقبال از گسترش روابط بین دو کشور در "فضای پسابرجام" بر "ضرورت تسریع در رفع موانع باقیمانده بهویژه در بخش مبادلات بانکی" تأکید کرده بود.
موانع جدی
به نظر میرسد که مقامهای ایرانی در دوران پرابهام روند تحولات سیاسی جهان و بهخصوص با توجه به چشمانداز ناروشن برجام پس از به قدرت رسیدن دونالد ترامپ در آمریکا و نیز به هنگام یکی از سختترین دورانهای رقابت منطقهای خود با کشورهای عربی به رهبری عربستان، به نقش اروپا و بهویژه فرانسه امید بستهاند.
بیشتر بخوانید: توسک: ترامپ آینده اروپا را "غیرقابل پیشبینی" میکند
اما مبادلات اقتصادی اروپا و از جمله فرانسه با ایران با موانع جدیِ بانکیِ ایجاد شده توسط آمریکا روبهروست. از سوی دیگر کشورهای عربی حوزهی خلیج فارس از مؤتلفان فرانسه و برخی از دیگر کشورهای اروپایی به شمار میروند و حتی فرانسه خود در امارات متحده عربی پایگاه نظامی دارد.
اعتراض دو روز پیش علی شمخانی نیز به ژان مارک آیرو در ارتباط با "فعالیت آزاد" سازمان مجاهدین خلق در فرانسه و تأکید بر اینکه "هر نوع حمایت از این گروهک تروریستی موجب انتقال پیامهای غیردوستانه به جمهوری اسلامی ایران خواهد شد"، یکی از نشانههای بارز این امر است که نزدیکی ایران و اروپا با موانعی بسیار جدی روبهروست.