اعتراض به تخریب محیطزیست در ایران
۱۳۸۷ شهریور ۲۰, چهارشنبهصدور این بیانیه پس از آن صورت میگیرد که حدود ۱۰۰ نفر که خود را صاحبان زمین در پارک ملی سرخه حصار معرفی کردند، یک هفته قبل، به ساختمان اداره کل محیط زیست استان تهران، هجوم بردند. آنها ضمن تخریب اموال عمومی و شکستن درها و پنجره های ساختمان اداره، کارشناسان و افراد حاضر در محل را نیز مورد ضرب و شتم قرار دادند، به گونهای که محمد باقر صدوق مدیر کل محیط زیست استان تهران در اثر جراحت روانه بیمارستان شد.
۱۴ فعال و کارشناس محیط زیست ایران، ضمن محکوم کردن حمله یادشده ، از عدم تحرک دستگاههای مربوطه در پیگیریهای قضایی این واقعه به شدت انتقاد کرده اند. آنها در بیانیهی خود نوشتهاند: «با وجود نص صریح اصل پنجاهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مبنی بر ممنوعیت هر گونه فعالیت مغایر با هنجارهای زیست محیطی، موج شتابناک تخریب و تغییر کاربری اراضی ملی و طبیعی چرا با برخورد قانونی روبه رو نمی شود؟ چرا با وجودی که تعرض به حریم محیط بانان کشور حتی به مواردی همچون قتل فجیع این هم میهنان مظلوم و فداکار انجامیده ، هیچ نشانه ای از عزم جدی برای مقابله با اینگونه برخوردها مشاهده نمی شود ؟ تاآنجا که گروهی حتی دردل پایتخت به خود اجازه حمله به یک ستاد دولتی و مضروب ساختن مدیر آن را بدهند؟»
بیانیهی ۱۴ کارشناس محیط زیست ایران ضرب و شتم مدیر یادشده را نمونه تازهای از ناامنی و بیپناهی زیستبومها و میراث طبیعی ایران توصیف کرده و بیعملی نهادها و مراجع مسئول در این ماجرا، به رغم آشکاربودن ماهیت عاملان حادثه را به باد انتقاد گرفته است.
مرجع شکایتهای کیست؟
امضاکنندگان بیانیه، در ادامه به طرح سوالهایی پرداختهاند که نگرانی گستردهی آنها در بارهی تخریب بیمحابای محیطزیست ایران و پاسخگونبودن مراجع رسمی در این زمینه را بازتاب میدهد. از جمله این سؤال مطرح شده است که «چرا با وجودی که تعرض به حریم محیط بانان کشور حتی به مواردی همچون قتل فجیع این هم میهنان مظلوم و فداکار انجامیده ، هیچ نشانه ای از عزم جدی برای مقابله با اینگونه برخوردها مشاهده نمی شود؟ تاآنجا که گروهی حتی دردل پایتخت به خود اجازه حمله به یک ستاد دولتی و مضروب ساختن مدیر آن را بدهند؟» ۱۴ کارشناس محیطزیست سپس این سؤال را مطرح میکنند که اساساً شهروندان برای دادخواهی در برابر این موج تخریب و قهقرایی زیست بوم های ایران باید شکایت به کجا برند.
بیانیه در ادامه با اشاره به این واقعیت دردناک که به لحاظ فرسایش خاک ، جنگل زدایی ، فرونشست آب های زیرزمینی ، نابودی تالابها ، بیابان زایی و ...ایران غالباً در شمار ده کشور نخست جهان جای دارد، میپرسد که چرا نمایندگان مجلس تاکنون کمترین واکنش را در این باره داشته اند و حتی یک بار هم دستگاه اجرایی کشور را به پرسش نگرفتهاند.
تخریب چشماندازهای طبیعی و منابع ملی برای ناپایدارترین طرحهای عمرانی، از قبیل انواع راهسازیها و سدسازیها و شهرکسازیها نکتهی دیگر مورد تأکید در بیانیهی اعتراضی ۱۴ کارشناس محیط ایران است. آنها پرسیدهاند که چرا این اقدامهای بیضابطه با واکنش هیچ سازمان مسئولی در ایران مواجه نمیشود؟
به رغم تلاشهای فعالان محیط زیست در ایران برای افزایش آگاهیهای زیستمحیطی در میان مردم، تخریب و نابودی زیستبوم در این کشور، ابعاد شدیداَ گسترده و نگرانکنندهای به خود گرفته است. به نظر گروهها و فعالان محیط زیست، آنچه که بر شدت بحران افزوده، پروژههایی است که نهادهای مختلف حکومتی بدون ملاحظات زیست محیطی طراحی و به اجرا گذاشتهاند. ایجاد بزرگراه شمال، ساختن میانراه بر دریاچهی اورمیه، سدسازیهای بیرویه، بدون درنظرگرفتن پیامدهای زیستمحیطی منفی آنها، اتلاف بیمحابای انرژی و کمکاری در آموزش عمومی برای صرفهجویی در این زمینه، عدم رعایت مقررات و معیارهای معطوف به حفاظت آب و خاک و هوا در تولیدات صنعتی، تعلل حقوقی و اجرایی در تعقیب و مجازات تخریبکنندگان محیطزیست و ... از جمله مواردی هستند که گروهها و فعالان محیط زیست در ایران نهادها و دستگاههای اجرایی، حقوقی و قانونگذاری را در رابطه با آنها مقصر و غیرپاسخگو میدانند.
از نظر گروهها و فعالان یادشده، مقیدکردن نهادهای حکومتی به مسئولیتپذیری و انجام اقدامات لازم بیش از همه در گرو ارتقای دانش و آگاهی عمومی و تشدید فشار اجتماعی در زمینههای یادشده است. بیانیهی اعتراضی و توام با نگرانی ۱۴ استاد و کارشناس محیطزیست نیز، تلاش هشداردهندهای است برای برانگیختن هر چه بیشتر حساسیت عمومی در همین راستا.
اسامی ۱۴ کارشناس و استاد دانشگاهی که بیانیه را امضا کردهاند از این قرار است: محمد علی اینانلو، سعیدفردوسی، عباس جعفری، علی قلم سیاه ، بهروز دهزاد، ناصرکرمی، برهان ریاضی، اسماعیل کهرم، علی سلاجقه، بهرام کیابی، هوشنگ ضیایی، مه لقاملاح، بیژن فرهنگ دره شوری، مجیدمخدوم، مهدی فتوره چی، اسماعیل میرفخرایی