اروپا در انتظار نتایج توافق آژانس با ایران است
۱۳۸۶ شهریور ۱۸, یکشنبه
نشست دو روزه‌ی وزرای خارجه‌ی اتحادیه اروپا روزهای ۷ و ۸ سپتامبر در شهر "ویانا دو کاستلو" واقع در شمال پرتغال برگزار شد و بحث مرکزی آن مناقشه‌ی کوزوو بود. در این اجلاس برخلاف معمول در سال‌های اخیر، مناقشه‌ی هستهای با ایران در دستور کار قرار نداشت. یک دیپلمات اتحادیه‌ی اروپا به خبرگزاری رویترز گفت، موضوع برنامه‌ی هستهای ایران در حال حاضر مسکوت گذاشته شده است.
با این همه، دیپلمات‌ها می‌گویند این امر به معنای تغییر سیاست اتحادیه‌ی اروپا نسبت به پرونده‌ی هستهای ایران نیست، بلکه علت آن مذاکرات میان ایران و آژانس و موافقت دولت جمهوری اسلامی برای پاسخ به ابهام‌های آژانس درباره‌ی پیشینه و اهداف آتی برنامه‌ی هستهای خود در طول دو ماه آینده است.
خاویر سولانا، مسئول سیاست خارجی اتحادیه‌ی اروپا نیز با رد تغییر سیاست اروپا نسبت به مناقشه‌ی هستهای ایران، به خبرگزاری رویترز گفته است، سیاست دوسویه‌ی اتحادیه‌ی اروپا، یعنی دراز کردن دست همکاری به سوی ایران به شرط متوقف ساختن فعالیت‌های حساس هستهای و از سوی دیگر ادامه‌ی اعمال فشار بر این کشور از طریق شورای امنیت، تغییر نکرده است.
سولانا گفت، اگرچه ارتباط تلفنی خود را با علی لاریجانی حفظ کرده است، اما در حال حاضر این آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است که تعامل با ایران را برعهده گرفته است.
ایران و آژانس در آخرین دور مذاکرات خود در تهران، در روزهای ۲۰ و ۲۱ اوت، بر سر یک "طرح اقدام" به توافق رسیدند که براساس آن ایران پذیرفته است در دوماه آینده به همه‌ی پرسش‌های آژانس پاسخ دهد.
انتقاد از البرادعی
آمریکا، بریتانیا و فرانسه می‌گویند، ایران به خواست اصلی شورای امنیت، یعنی توقف فعالیت غنی‌سازی اورانیوم پاسخ نداده است و توافق اخیر آژانس و ایران، چیزی جز "خریدن زمان" از سوی ایران نیست.
گریگوری شولته، نماینده آمریکا در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هفته‌ی گذشته گفت: «همه اعضای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از روشن شدن برخی ابهام‌ها پیرامون فعالیت‌های گذشته ایران استقبال می‌کنند اما در زمینه‌های بسیاری، ایران تاکنون فقط وعده داده است.»
نماینده آمریکا افزود: «حتی وقتی که ایران همه‌ی فعالیت‌های گذشته‌ی خود را برملا کند، اگر به وظایف بین‌المللی خود عمل نکند، پرونده‌اش بسته نخواهد شد.»
محمد البرادعی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با مثبت خواندن توافق با ایران، مایل است بار دیگر به ایران برای جلب اعتماد بین‌المللی در خصوص صلح‌آمیز بودن برنامه‌ی هسته‌ای‌اش فرصت داده شود.
البرادعی معتقد است، در این مدت سازمان ملل نباید میزان تحریم‌ها علیه ایران را تشدید کند. وی اخیراً در گفت‌وگو با هفته‌نامه‌ی آلمانی اشپیگل بر این نظر خود تاکید کرد و گفت: «حداکثر تا ماه دسامبر باید منتظر بمانیم و ببینیم که آیا مقامات تهران به وعده‌ی خود عمل خواهند یا خیر.» به گفته‌ی مدیر کل آژانس، "اگر ایران این کار را نکند، آنگاه وضعیت کاملا متفاوتی خواهد بود."
نشست تابستانی شورای حکام
نشست نوبتی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از روز دوشنبه ۱۰ سپتامبر در وین آغاز می‌شود. موضوع ایران و آخرین گزارش البرادعی درباره‌ی ایران از جمله مسائل مورد بررسی این نشست است.
آخرین گزارش البرادعی در مورد ایران دو هفته پیش منتشر شد. مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارش خود جزئیات توافق آژانس با ایران را تشریح کرده است. البرادعی توافق با ایران را "گام مهمی رو به جلو" توصیف کرده و گفته است که تهران در حل ابهامات موجود همکاری کرده است، اما در جلب اعتماد بین‌المللی به این که در پی سلاح اتمی نیست، باید تلاش بیشتری بخرج دهد.
با این همه در گزارش البرادعی آمده است، ایران هیچ نشانی از پذیرش درخواست‌های شورای امنیت برای توقف غنی‌سازی اورانیوم از خود نشان نداده است.
دیپلمات‌ها می‌گویند، این نشست آژانس عرصه‌ی کشمکش دو گرایش در ارتباط با موضوع ایران خواهد بود: گرایشی که اعمال تحریم‌های بیشتر علیه ایران را مدنظر دارد و گرایشی که مایل است فرصت دیگر در اختیار ایران قرار گیرد. به نظر می‌رسد گزارش اخیر البرادعی درباره ایران که دولت ایران و نیز برخی تحلیل‌گران آن را "مثبت" خوانده‌اند، کار را برای گرایش طرفدار تشدید تحریم‌ها دشوار کرده است.
م / خبرگزاری رویترز، اشپیگل