"آغاز دوران جدید سرکوب در تاجیکستان"
۱۳۹۴ شهریور ۲۷, جمعه
منابع خبری تاجیکستان از کشته شدن ژنرال عبدالحلیم نظرزاده، معاون سابق وزیر کشور تاجیکستان خبر می‌دهند. به نقل از این منابع، ژنرال نظرزاده چهارشنبه ۲۵ شهریور (۱۶ سپتامبر) ساعت ۱۴ و ۹ دقیقه در کوهستان رامیت شهرستان وحدت در ۱۱۰ کیلومتری شهر دوشنبه کشته شده است.
یک خبرنگار محلی در شهر دوشنبه با تائید این خبر به دویچه وله گفت که نیروهای نظامی موفق شدند سرهنگ جنیدالله عمراف، معاون ژنرال شورشی تاجیک را هم هدف قرار دهند و او نیز کشته شده است. ژنرال نظرزاده و سرهنگ جنیدالله به "خیانت به دولت" متهم شده بودند.
به گفته این خبرنگار تاجیک، در جریان درگیری‌های چند روز اخیر در تاجیکستان ۱۳ تن از نیروهای دولتی و ۲۰ تن از نیروهای هوادار ژنرال نظرزاده کشته شدهاند.
بیشتر بخوانید: یکی از رهبران اپوزیسیون تاجیکستان کشته شد
روابط عمومی وزارت کشور و کمیته دولتی امنیت ملی تاجیکستان نیز روز چهارشنبه (۲۵ شهریور/ ۱۶ سپتامبر) با انتشار بیانیهای از پایان عملیات مشترک نیروهای این دو نهاد خبر داد.
در این بیانیه آمده است که در جریان این عملیات، سرهنگ رستم آماکیف فرمانده گروه "آلفا"، کمیته دولتی امنیت ملی تاجیکستان و ۴مأمور انتظامی کشته و تعدادی نیز زخمی شدهاند.
امامعلی رحمان، رئیس جمهوری تاجیکستان نیز در واکنش به درگیری‌های مسلحانه در این کشور گفت هر کس که امنیت کشور را به خطر بیندازد به شدیدترین نحو مجازات خواهد شد.
دولت تاجیکستان حزب نهضت اسلامی، حزب مخالف دولت را متهم میکند که با ژنرال شورشی همدست بوده است. نیروهای امنیتی تاجیکستان اعضای شورای سیاسی حزب نهضت اسلامی از جمله سید عمر حسینی، معاون اول رهبر این حزب را دستگیر کردند.
"در کشورهای دیکتاتوری رقیب، دشمن تلقی میشود"
محیالدین کبیری، رئیس حزب نهضت اسلامی تاجیکستان که حدود ۶ ماه پیش از این کشور خارج شده، در گفت و گوی اختصاصی با بخش فارسی دویچه وله اتهام همکاری این حزب با ژنرال نظرزاده را رد کرد.
محیالدین کبیری گفت: «همه اعضای شورای سیاسی حزب ما از طرف مقامات به اتهام دست داشتن در آشوب ژنرال نظرزاده دستگیر شدند. ما این اتهامات را رد میکنیم و این پرونده را ساختگی و فرصت طلبانه میدانیم.»
او در ادامه تأکید کرد: «حزب ما از چند سال پیش زیر فشار است. اخیرا از برگزاری کنگره حزب نیز جلوگیری کردند و دفتر حزب را قبل از این حادثه از طرف مقامات بسته شد. این حادثه (درگیری مسلحانه ژنرال نظرزاده) بهانه دیگری است برای ادامه سیاستهای سرکوب‌گرایانه دولت علیه مخالفان خود.»
بیشتر بخوانید: گسترش نفوذ نیروهای دولت اسلامی در آسیای میانه
چرا دولت تاجیکستان حزب نهضت اسلامی را ممنوع کرد و خطر اسلام گرایی تا چه حد جامعه تاجیکستان را تهدید میکند؟
رهبر حزب نهضت اسلامی در پاسخ به این پرسش میگوید: «ما دلیل اصلی را در پیروزی حزب‌مان در انتخابات پارلمانی ٢٠١٠ میبینیم که حزب نهضت بیشترین رای را آورد و حکومت با تقلب نتایج دیگری اعلام کرد. از آن وقت طرح (ممنوعیت) روی دست بود، ولی حزب نهضت با سیاستهای معتدل خود هیج بهانهای برای سرکوب دست دولت نداد.»
رهبر حزب نهضت اسلامی در ادامه تصریح میکند: «حکومت نتوانست آن شکست را بپذیرد و نهضت را تنها رقیب محسوب میکرد. در کشورهای دیکتاتوری رقیب دشمن تلقی میشود، که نباید باشد. نهضت همچون یک جریان معتدل مانع رشد افراط گرایی بود. مبارزه با افراط گرایی اکنون پوششی برای سرکوب‌گری در کشور است که خود یک عامل رشد افراطگری است.»
محیالدین کبیری، رئیس حزب نهضت اسلامی در ادامه به این پرسش دویچه وله که فعالیت نهضت اسلامی در آینده چگونه خواهد بود، چنین پاسخ میدهد: «در تاجیکستان رژیم دیکتاتوری استقرار یافته است. ما فعالیت خود را در شرایط جدید ادامه خواهیم داد، ولی از سیاستهای قبلی دست نخواهیم کشید که مبتنی بر اعتدال، دمکراسی و قانون محوری می‌باشد. طبیعی است که دیگر ما مثل قبل نمیتوانیم عامل پیشگیری از افراط گرایی جوانان باشیم و دیگر دولت مسئول کامل آن پدیده است.»
"سرکوب اپوزیسیون، آغاز دیکتاتوری"
میرزا سلیم پور، یک تحلیلگر تاجیک به دویچه وله میگوید در تاجیکستان ۷ حزب از جمله حزب سوسیال دمکرات و حزب کمونیست فعالیت رسمی دارند.
اما این احزاب در جامعه تاجیکستان همچون حزب نهضت اسلامی نقش تعیین کنندهای ندارند.
یکی از شروط برقراری صلح در تاجیکستان که سال ۱۹۹۷ تعیین شد، فعالیت آزاد حزب نهضت اسلامی بود.
این حزب در مدت ۱۸ سال گذشته به صورت آزاد فعالیت کرده است.
این تحلیلگر تاجیک دستگیری سران حزب نهضت اسلامی تاجیکستان را "سرآغاز دوران جدید سرکوب اپوزیسیون و استقرارحاکمیت دیکتاتوری" در تاجیکستان ارزیابی میکند که تجربه تلخ جنگ ۵ ساله داخلی را پشت سر گذاشته است.
زنده شدن ایام جنگ داخلی ۵ ساله در اذهان مردم
تاجیکستان هجدهم شهریور۱۳۷۰ (۱۹۹۱ میلادی) استقلال یافت و به این ترتیب در آسیای میانه یک کشور فارسی زبان تاسیس شد. پس از استقلال تاجیکستان جنگ داخلی پنج ساله بین دولت تحت حمایت روسیه و مخالفان اسلام‌گرا درگرفت. در این جنگ، بیش از ۵۰ هزار نفر کشته و حدود۷۰۰ هزار نفر بی‌خانمان شدند. تاجیکستان بیش از هفت میلیون جمعیت دارد.
در سال۱۳۷۶ با وساطت سازمان ملل متحد، پیمان صلح به امضای دو طرف رسید. گرچه جنگ پایان یافت اما یاد روزهای تلخ جنگ هنوز در اذهان مردم و رهبران سیاسی تاجیک زنده است.
ژنرال شورشی عبدالحلیم نظرزاده از فرماندهان نیروهای مخالف در دوران جنگ داخلی تاجیکستان در سال های (۱۹۹۲ تا ۱۹۹۷) بود که علیه دولت وقت تاجیکستان میجنگید. نیروهای مخالف دولت در سال ۱۹۹۷ پس از امضای توافقنامه صلح در نیروهای دولتی ادغام شدند.
کشته شدن این ژنرال شورشی و جنگجویان همراه او خاطرات ایام تلخ جنگ داخلی را در ذهن مردم تاجیکستان زنده کرده است.
علاوه بر آن دستگیری اعضای شورای سیاسی حزب نهضت اسلامی نشان میدهد که در تاجیکستان هنوز دمکراسی، فرهنگ چند حزبی و صلح پایدار استقرار نیافته است.