آغاز جشنواره بینالمللی فیلم در برلین
۱۳۸۷ بهمن ۱۶, چهارشنبهتب سینما بار دیگر شهر برلین را فرا گرفته است. در اغلب خیابانها ومیدانهای پایتخت آلمان، پوسترهای بزرگ برلیناله به چشم میخورند. در حالیکه خرید و رزرو بلیط از طریق اینترنت میسر است، با این وجود محلهای پیشفروش بلیط برای جشنواره با ازدحام علاقمندان سینما روبرو شد.
جشنوارهی بینالمللی فیلم برلین کمابیش خود را آیینهی شرایط اجتماعی و سیاسی روز به حساب میآورد. گستردگی برلیناله این امکان را فراهم میکند که جهانهای مختلف، با موضوعات گوناگون، در قالب سینمایی کنار یکدیگر حضور یابند. گرچه از بحران مالی- اقتصادی کنونی در برلیناله اثری به چشم نمیخورد و در زمینهی تدارک و برگزاری این جشنواره هیچگونه صرفهجویی مالی منظور نگشته، اما حضور فیلم افتتاحیه به نام "انترناسیونال" (بینالملل) بازتاب التهاب کنونی در جهان است.
کارگردان این فیلم سیاسی - جنایی "تام تیکور" از آلمان و داستان فیلم حول وحوش معاملات غیرقانونی و فساد در بازار مالی است. در این فیلم، هنرمندان نامداری چون "کلایو اوئن"، "نوآمی واتس" و "آرمین مولر-اشتال" نقشآفرینی میکنند.
در بخش فیلمهای نخستین، "رفیع پیتز"، کارگردان بنام ایرانی، در هيئت سه نفرهی داوران حضور دارد. در این دوره از برلیناله نیز فیلمهایی از ایران شرکت جستهاند، که در بخشهای مختلف جشنواره به نمایش در خواهند آمد.
فیلم ایرانی در بخش مسابقه
فیلمی از ایران با عنوان "درباره الی" ساختهی اصغر فرهادی به بخش اصلی رقابتها راه یافته است. در این فیلم گلشیفته فراهانی، ترانه علیدوستی و مانی حقیقی بازی میکنند. داستان فیلم درباره دوستانی است که برای گذراندن تعطیلات به کنار دریا میروند. یکی از آنان، زن جوانی به نام الی است که در مهد کودک کار میکند. الی نمیداند که دوستانش درصدد اند، او را با مردی به نام احمد، که تازه از آلمان به ایران آمده است، آشنا کنند. احمد تازه از زنش جدا شده است. در چنین اوضاعی دوستان، دست به تعریف و تمجید از الی میزنند، اما ناگهان الی در روز دوم بدنبال ماجرایی در کنار دریا ناپدید میشود. به تدریج چهره مثبت الی رنگ میبازد. در فضای مدرن داستان، بحثهایی اخلاقی با ریشههای بس قدیمی و سنتی سر بر میآورند. این فیلم درباره زندگی نسلی از ایرانیان است که دوران انقلاب را در سنین کودکی سپری کردهاند.
اصغر فرهادی تاکنون سه فیلم دیگر نیز ساخته، که با استقبال منتقدان روبرو شدهاند. فیلم "چهارشنبهسوری" به کارگردانی فرهادی برندهی جوایز متعددی در جشنوارههای مختلف شده است.
بخش کودکان و نوجوانان
در بخش کودکان و نوجوانان نیز دو فیلم از ایران به نام "برف" و "نیلوفر" حضور دارند. "نیلوفر" نیز محصول مشترک ایران، لبنان و فرانسه است. این فیلم شاعرانه، درباره دختری عراقی است که پا به سن بلوغ میگذارد و به دنیای زنان وارد میشود. این تغییر سنی برای دختر عراقی، همراه با تکالیفی سنتی است که مانع رشد فردی وی میشوند.در این فیلم مشکلات دختران و زنان در جوامع اسلامی به ترسیم کشیده میشوند.
فیلم "برف" نیز محصول مشترک ایران، فرانسه، آلمان و بوسنی است. داستان فیلم درباره روستایی به نام "سلاونو" در بوسنی پس از پایان جنگ در سال ۱۹۹۷ است. فجایع و پیامدهای جنگ داخلی محور اصلی این فیلم را تشکیل میدهند. با آمدن نخستین برف خطر انزوای کامل روستا وجود دارد، اما سیر حوادث، سرنوشت دیگری را برای مردم روستا رقم میزند.
فیلمهای جنجالی
فیلم "نامههایی به رییس جمهور" مستندی، ساخته پتر لوم از کشور چک است. فیلم محصول مشترک ایران و کانادا است. زبان فیلم به فارسی است. پتر لوم تنها فرد خارجی بوده، که در برخی از سفرها، رییس جمهور ایران را همراهی کرده است. ساخت این فیلم و نمایش آن در برلیناله تاکنون اعتراضات وسیعی را بدنبال داشته است. بنا به نظر معترضان، در این فیلم چهرهای انساندوستانه از محمود احمدینژاد، رییس جمهور ایران عرضه میشود. تاکنون مسئولان جشنواره در مورد این اعتراضات، موضعی رسمی اتخاذ نکردهاند، اما بولتن برلیناله یادآور میشود، این فیلم تصویری از جامعه اسلامی را نشان میدهد که خود مسلمانان آن را میپسندند. در مقابل، فیلمی نیز از اسراییل در بخش "فروم" (مجمع) عرضه میشود، که از چشمانداز یهودیان، به جامعهی یهودی مینگرد. ظاهراً انتخاب این دو فیلم برای جشنواره برلین، با این انگیزه صورت گرفته است، که تاثیرات تبلیغات دولتی بر دریافت مردم از جامعه خودشان را به نمایش بگذارد.