آغاز به کار نوزدهمین نمایشگاه کتاب تهران
۱۳۸۵ اردیبهشت ۱۴, پنجشنبه
این نمایشگاه امسال نیز در محل دائمی نمایشگاههای تهران برگزار میشود. بحث تغییر محل برگزاری نمایشگاه کتاب که سالهاست به دغدغهی ناشران و مسئولان بدل شده امسال در مراسم افتتاحیه نمایشگاه نیز مطرح شد.
در این مراسم رئیس جمهور، محمود احمدینژاد اعلام کرد که بیستمین نمایشگاه کتاب باید در محل دیگری برگزار شود. این در حالی است که تصمیم انتقال بخش داخلی نمایشگاه به مصلی تهران که اعتراض بسیاری از ناشران را به دنبال داشت در آخرین روزهای سال گذشته از سوی مسئولان لغو شد.
نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران چند سال است كه برپاییاش با کشمکش بر سر تغییر محل آن همراه است و همواره با بحث معضلات نشر و ممیزی بدرقه میشود. نمایشگاه امسال نیز مثل هر سال، اما با تدابیر امنیتی شدیدتر، با حضور مقامات دولتی افتتاح شد.
محمود احمدینژاد رئیس جمهور، محسن صفارهرندی وزیر ارشاد، مهدی چمران رئیس شورای شهر تهران و جمعی از مسئولان بلندپایهی دولت چهارشنبه در محل دائمی نمایشگاههای تهران حضور یافتند تا نمایشگاهی که بسیاری آن را بزرگترین رویداد فرهنگی کشور میخوانند، کار خود را آغاز کند.
در این مراسم وزیر ارشاد در سخنانش وجه اصلی نگاه خود به مسئلهی کتاب را کتابخوانان عنوان و بر توجه ویژه به ادبیات داستانی تاکید کرد. صفارهرندی گفت «استمداد من از دوستداران ادبیات داستانی این است كه دست همراهی به معاونت فرهنگی دهند و در این راه، بنای یك كار بزرگ درعرصه ادبیات داستانی كه یكی از پرجاذبهترین بخشهای كتابخوانی را داشته است، گذاشته شود.»
این سخنان در حالی ابراز میشود که بسیاری از ناشران از تاخیر در گرفتن مجوز نشر و محدودیتهایی که در ماههای گذشته کار نشر را دشوارتر از پیش کرده شکایت دارند. به گفته برخی از ناشران کتابهای ادبی بیش از دیگر کتابها با نظارت و ممیزی مواجهاند. وزیر ارشاد در مورد بررسی کتاب گفت «بنای ما بر این است كه در حوزه بررسی كتاب تا آنجا كه ممكن است، این سهم را به خود ناشران واگذار كنیم.»
رئیس جمهور نیز در این مراسم درباره تغییر محل برگزاری نمایشگاه که مورد اعتراض برخی از ناشران است گفت «از سال آینده، نمایشگاه كتاب باید در جای وسیعتر و بهتری برگزار شود؛ چون اگر در این محل برگزار شود، یا من شركت نمیكنم، یا شما نیستید و چون زور من بیشتر است، شما حضور نخواهید داشت.» [ایسنا، ۱۳ اردیبهشت]
بنابرگزارش خبرگزاری فارس، «رئیس جمهور وزیر ارشاد و وزیر بازرگانی را تهدید به عزل در صورت برپایی نمایشگاه بیستم كتاب در این محل كرد.» امسال قرار بود بخش داخلی نمایشگاه به مصلی تهران منتقل شود که با مخالفت ناشران این کار انجام نگرفت. برخی از ناشران تهدید کرده بودند در صورت تفکیک و انتقال بخش داخلی نمایشگاه به مصلی تهران از شرکت در آن خودداری خواهند کرد.
احمدینژاد همچنین با اشاره به این که «كتاب محصول عقل، روح و احساس بشر و از ماندگارترین ابزارهاست» به اهل قلم و نویسندگان هشدار داد «زنهار كه بیوضو دست به قلم بزنید و بیطهارت روح و روان چیزی را بنگارید.» احمدینژاد در بخش دیگری از سخنانش گفت که میخواهد با همکارانش مزاح کند.
او سپس با اشاره به «حضور ناشران خارجی با ۱۲۳ هزار جلد کتاب در نمایشگاه» و با تاکید بر این که «ما از حضور ناشران خارجی استقبال و حمایت میكنیم و آن را كاری مثبت در تعامل با دیگر ملتها میدانیم» گفت «اینها بیش از ۶۰ درصد از جناب آقای صفار هرندی یارانه گرفته و مورد حمایت قرار میگیرند. معتقدم كه باید مكانیزمی فراهم شود كه از سال آینده این یارانه به ناشرین و نویسندگان داخلی نیز اختصاص پیدا كند.» احمدینژاد در جمع خبرنگاران و در پاسخ به این پرسش که آخرین کتابی که خوانده چیست از جمله گفت «من یك سوم از وقت خود را برای مطالعهی كتاب اختصاص میدهم ولی لزوما كتاب نمیخوانم و این یك سوم صرف خواندن نامهها، بررسی گزارشها و مطالعهی كتاب میشود.»
نمایشگاه امسال در بخش خارجی با حضور آثاری از ۶۶ کشور برگزار میشود که به گفتهی احسانالله حجتی رئیس نوزدهمین نمایشگاه بینالملی كتاب تهران به عرضهی ۱۵۰ هزار عنوان کتاب میپردازند. به گفتهی حجتی در این بخش کتابهای ۹۴۵ ناشر خارجی به بازدیدکنندگان ارائه خواهد شد.
همچنین در بخش داخلی ۱۸۰۹ ناشر در قالب ۱۱۵۸ ناشر مستقل و ۶۵۱ نمایندگی حضور خواهند داشت. در این بخش ۳۰۵ ناشر شهرستانی و ۸۵۵ ناشر تهرانی ۱۲۳ هزار عنوان کتاب را در فضایی به مساحت ۱۶ هزار متر مربع به نمایش خواهند گذاشت؛ فضایی که عدهای در آمادگیاش برای برگزاری چنین نمایشگاهی تردید دارند.
مراسم روز آغاز نمایشگاه در حالی برگزار شد که «سقف ترك خورده محل برگزاری مراسم افتتاحیه، با بارش باران انبوهی از آب گل آلود را بر روی برخی از حاضران میریخت.» [خبرگزاری فارس، ۱۳ اردیبهشت]
نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران تا ۲۳ اردیبهشت ماه هر روز از ساعت ۱۰ صبح برای بازدید عموم گشوده است.
بهزاد کشمیریپور، گزارشگر صدای آلمان در تهران