پیش از سخنرانی ترامپ درباره توافق اتمی با ایران، سران اتحادیه اروپا یکایک درباره این موضوع اظهارنظر کرده و بر پایبندی کشورهاشان بر این توافق تاکید کردند. روز دوشنبه ۱۶ اکتبر (۲۴ مهر) نیز در بیانیه پایانی نشست وزیران خارجه اتحادیه اروپا بار دیگر بر یکپارچگی این اتحادیه در پایبندی به برجام تاکید شده است.
اما پرسش اینجاست که در صورت خروج آمریکا از این معاهده آیا عملا اروپا می‌تواند به مفاد آن پایبند بماند؟
مهرداد عمادی، مشاور اقتصادی اتحادیه اروپا، در گفت‌وگو با دویچه‌وله (فارسی) ابتدا بر این نکته تاکید می‌کند که ایرادات و انتقاداتی که آمریکا متوجه ایران می‌کند بیشتر "بهانه‌گیری سیاسی" است و تنها پوششی بر این پرسش اساسی است که آمریکا چه نفعی از برجام برده است.
این پرسشی بود که تنها چند هفته پس از آغاز به کار ترامپ در پست ریاست جمهوری از سوی او مطرح شد و گفت از این معاهده تنها ایران و اروپا سود برده‌اند و نه آمریکا.
بیشتر بخوانید: گابریل نسبت به خطر درگیری نظامی در پی خروج از برجام هشدار داد
مهرداد عمادی می‌گوید: «صحبت، صحبت دسترسی به بازار ایران و منابع این کشور با پارامترهایی است که آمریکا می‌خواهد آنها را تعیین کند و اروپا هم این را فهمیده که این مسئله بعد نظامی و امنیتی ندارد و ایران بارها زیر ذره‌بین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار گرفته و آژانس هم هربار گفته ایران به تعهداتش وفادار بوده است.»
این کارشناس اقتصادی نتیجه می‌گیرد که به همین دلیل اروپا زیر بار تحریم‌های احتمالی آمریکا نخواهد رفت چرا که این تحریم‌ها نه زیرپایه حقوقی دارد و نه پذیرش جهانی و نه توجیه سیاسی.
بیشتر بخوانید: حمایت از برجام در نشست وزرای خارجه اتحادیه اروپا
اما این به معنای رودررویی اروپا با آمریکا خواهد بود. آیا تجارت با ایران آنقدر برای اروپا سودآور هست که به خاطر آن رودرروی آمریکا بایستد؟ عمادی می‌گوید: «اگر به نسبت تجارت اروپا با آمریکا و ایران نگاه کنیم پاسخ من منفی است اما این پرسش یک بخش مهمتر هم دارد و آن این است که اگر اروپا به این خواست امریکا درباره ایران تن دهد بعدتر باید به خواست‌های بعدی امریکا درباره چین و روسیه هم تن بدهد و این آغاز راهی می‌شود که همه باید دنباله‌رو آمریکا باشند و به همین دلیل اروپا این راه را شروع نخواهد کرد.»
مهرداد عمادی همچنین به پیشنهادی اشاره می‌کند که در ماه اوت مطرح شده و یک تیم حقوقی هم مسئول بررسی آن شده و آن این است که در صورت تحریم شرکت‌های اروپایی از سوی آمریکا به دلیل معامله با ایران، اروپا هم همین کار را با شرکت‌های آمریکایی انجام دهد. در این صورت به نظر این کارشناس اقتصادی بازنده نهایی این بازی نه اروپا و نه ایران بلکه آمریکا خواهد بود.