آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، که در پی اتخاذ سیاستهای مهماننوازانه در قبال پناهجویان با فشار بیسابقهای از سوی نیروهای مختلف فعال در سیاست داخلی آلمان مواجه شده، روز چهارشنبه (۱۲ اسفند، ۲ مارس) خواستار آن شد که آلمان در امور جهان نقش پررنگتری ایفا کند.
به گزارش رویترز، آنگلا مرکل که در آستانه انتخابات در سه ایالت آلمان، مشغول تبلیغات انتخاباتی برای حزبش (حزب دموکرات مسیحی) شده، معتقد است که زمان گستردهتر شدن نقشآفرینی جهانی آلمان فرا رسیده است. به گفته ناظران این انتخابات، آزمون بزرگی برای سیاستهای باز و انتقادبرانگیز خانم مرکل در قبال بحران پناهجویان خواهد بود.
بیشتر بخوانید: مرکل: تاثیر حوادث کلن روی بحران پناهجویی مصیبتبار بود
استدلال صدراعظم ۶۱ ساله آلمان که به تازگی محبوبیتاش با رشدی ۷ درصدی به ۵۴ درصد رسیده، این است که تاثیر آلمان بر جهان و امور آن نباید فقط از طریق صادرات کالا باشد: «ما باید در جهانی آزاد در قبال آنچه خارج از مرزهای اروپا رخ میدهد مسئولیتهای بیشتری بپذیریم.» او این سخنان را در جریان یک کارزار انتخاباتی در ایالت راینلند-فالتس که قرار است انتخابات ایالتی در آن برگزار شود بیان کرد.
مرکل به خاطر سیاستهای خود در قبال بحران پناهجویی به شدت تحت فشار محافظهکاران در آلمان است
به گفته آنگلا مرکل «کمکهای معطوف به توسعه باید افزایش یابد و استانداردهای رایج برای مقابله با تغییرات آبوهوایی تقویت شود و تجارت آزاد و منصفانه توسعه یابد و همهچیز فراتر از آن چیزی باشد که در جوامع بسته در جریان است.»
اصرار بر پذیرفتن پناهجویان با آغوشی باز، بهرغم مخالفتهای فزاینده
به اعتقاد تحلیلگران سیاسی، رویکرد صدراعظم آلمان برای ایفای نقش منسجمتر کشورش در عرصه بینالملل از یک سو نشاندهنده افزایش اعتماد به نفس این کشور در پی خروج از سایه پیشینه تاریکی است که نازیها در جنگ جهانی دوم رقم زدند و از سوی دیگر ابزاری برای مقابله با فشارهای بیامان سیاست داخلی آلمان علیه رویکرد او در قبال بحران پناهجویان است.
بیشتر بخوانید: مرکل: تاثیر حوادث کلن روی بحران پناهجویی مصیبتبار بود
آنگلا مرکل در جستوجوی راهحلی اروپایی برای این بحران است و در همین راستا در یک سال گذشته آلمان بیش از یک میلیون پناهجو را در خاک خود پذیرفته است، اما بسیاری از شهروندان آلمان اعتماد خود به رویکرد او در قبال این بحران را از دست دادهاند و میخواهند آلمان مرزهایش را به روی پناهجویان ببندد. از سوی دیگر، در عمل پیمان شنگن که سفر درون اتحادیه اروپا را بهطور ملموسی تسهیل میکند، به خطر افتاده است.
هورست زیهوفر، رهبر حزب سوسیال مسیحی آلمان، از مهمترین همپیمانان و در عین حال منتقدان سیاسی آنگلا مرکل است. او فشارهای سیاسی بر رویکرد باز صدراعظم را افزایش داده است. زیهوفر به همراه چندین چهره بلندپایه محافظهکاران روز چهارشنبه با آنگلا مرکل دیدار کرد و گفت: «اگر اقدامات بینالمللی برای حل بحران پناهجویان بهموقع موثر واقع نشود، ما چارهای نداریم جز اینکه در مقیاس ملی وارد عمل شویم» و این احتمالا یعنی بستن مرزهای جمهوری فدرال آلمان به روی پناهجویان.
محافظهکاران حامی مرکل در هر دو حزب دموکرات مسیحی و سوسیال مسیحی موشکافانه مشغول رصد تحولاتاند و نگران این هستند که در مقابل حزب راستگرای "آلترناتیو برای آلمان" که موضعی بسیار رادیکال در برابر پناهجویان دارد، انتخابات پیشرو را ببازند.
باخت حزب دموکرات مسیحی در این انتخابات احتمالا فشارها بر صدراعظم را به حدی خواهد رساند که او مجبور خواهد شد یک سال مانده به انتخابات فدرال که برای چهارمین بار باید نامزد صدراعظمی شود، سیاستهایش را از اساس تغییر دهد.
-
آنگلا مرکل در راه دستیابی به رکورد مدت صدراعظمی آلمان
ادای سوگند
زمانی که در رقابتی فشرده و با اکثریتی ناچیز به مقام صدراعظمی آلمان انتخاب شد، مرکل سوگند خورد که "به آلمان خدمت کند". این روز بیست و دوم نوامبر سال ۲۰۰۵ بود. مرکل نخستین صدراعظم زن آلمان و در عین حال نخستین شهروند "آلمان شرقی" سابق بود که به چنین مقام حساسی در آلمان متحد و یکپارچه دست مییافت. نخستین دوره زمامداری او، رهبری ائتلاف بزرگ احزاب دموکرات مسیحی، سوسیال مسیحی و سوسیال دموکرات آلمان بود.
-
آنگلا مرکل در راه دستیابی به رکورد مدت صدراعظمی آلمان
مرکل و مهمانی از تبت
مرکل کار خود را با احتیاط تمام شروع کرد و تلاش او بر پرهیز از جنجالهای خبری بود. اما دیدار او با دالایی لاما در دومین سال زمامداریاش خبر ساز شد. دیداری که خشم دولتمردان چین را برانگیخت و به مناسبات بین دو کشور آلمان و چین لطمه زد. مرکل انتقادها را جدی نگرفت و کوشید تا به عنوان فردی مدافع حقوق بشر در رسانهها مطرح شود. نقشی که همواره در رفتار و کنش سیاسیاش به آن پایبند ماند.
-
آنگلا مرکل در راه دستیابی به رکورد مدت صدراعظمی آلمان
چه کسی از سگ پوتین میترسد؟
بسیاری بر این باورند که مرکل رفتاری همواره منطقی دارد و بر اعصاب خود مسلط است. اما ظاهرا پوتین قصد داشته ظرفیت عصبی مرکل را بسنجد. در سال ۲۰۰۷ بود که پوتین مرکل را به سوچی دعوت کرده بود. پوتین در این دیدار نقطه ضعف مرکل را کشف کرد و آن هم ترس مرکل از سگها بود. پوتین سگاش را آزادنه در اتاق رها کرده بود و واکنش مرکل پرده از نقطه ضعف او برگرفت.
-
آنگلا مرکل در راه دستیابی به رکورد مدت صدراعظمی آلمان
چتر نجات مالی و پیآمدهای آن
یکی از تواناییهای مرکل، مدیریت بحران است. مدیریتی که جهان در سال ۲۰۰۸ شاهد آن بود. بحران مالی به اقتصاد بسیاری از کشورها آسیب زده بود و بسیاری از بانکها اعلان ورشکستگی کردند. مرکل یکی از طراحان چتر نجات مالی بود. سیاست مرکل به گونهای بود که تاثیرات مخرب این بحران مالی و بانکی، بر اقتصاد آلمان بسیار محدود ماند، حال آنکه برخی دیگر از کشورها و از جمله یونان و اسپانیا در اثر این سیاست آسیب دیدند.
-
آنگلا مرکل در راه دستیابی به رکورد مدت صدراعظمی آلمان
شروع دوره دوم زمامداری و ائتلاف با حزب دموکرات آزاد
آمار انتخابات سال ۲۰۰۹ نشان میدهد که اتحاد دو حزب دموکرات مسیحی و سوسیال مسیحی در این انتخابات ندرخشید و دومین نتیجه بد انتخابات را در تاریخ این اتحاد سیاسی رقم زد. اما از جانب دیگر این انتخابات یک پیروزی بزرگ برای مرکل بود. مرکل که خواهان پایان دادن به ائتلاف بزرگ بود، در عمل سیاستی را به کار بست که حزب دموکرات آزاد بتواند با رای زیاد به مجلس راه یافته و در قدرت سیاسی شریک شود.
-
آنگلا مرکل در راه دستیابی به رکورد مدت صدراعظمی آلمان
توانایی تغییر سریع موضع
تحصیلات مرکل در رشته فیزیک است و همچون یک فیزیکدان آموخته است که به همه چیز از منظر فرجام و نتیجه بنگرد. اما او احتمال وقوع یک فاجعه اتمی در کشور پیشرفتهای همچون ژاپن را پیش بینی نمیکرد. فاجعه فوکوشیما او را غافلگیر کرد. و مرکلی که تا سال ۲۰۱۱ از هواداران پر و پا قرص نیروگاههای اتمی بود، به یکباره تغییر موضع داد و به صف مخالفان انرژی اتمی پیوست.
-
آنگلا مرکل در راه دستیابی به رکورد مدت صدراعظمی آلمان
همسر بی سر و صدای مرکل
آیا کسی همسر مرکل را میشناسد؟ یا صدای او را شنیده است؟ در تمام سالهای زمامداری مرکل نشان و خبر زیادی از همسر او، یوآخیم زاور، منتشر نشده است. همسر مرکل پروفسور شیمی نظری و عملی در دانشگاه هومبولدت برلین است و از ازدواج این دو ۱۷ سال میگذرد. اما تمایل او به ماندن در حاشیه است. نقشی که الزاما در درون خانه به آن پایبند نیست.
-
آنگلا مرکل در راه دستیابی به رکورد مدت صدراعظمی آلمان
مرکل، استراق سمع و دوستان آمریکاییاش
یک رویداد بینهایت حساس؛ شنود مکالمات تلفنی مرکل، آن هم توسط نزدیکترین دوستان سیاسیاش، یعنی ایالات متحده آمریکا. اسناد افشا شده حکایت از آن داشتند که سازمانهای جاسوسی آمریکا و NSA حتی از شنود تلفنهای مرکل نیز چشم پوشی نکردهاند. خبری که افشای آن بر مناسبات بین دو کشور آلمان و آمریکا سایه افکند. او پس از شنیدن این خبر به خبرنگاران گفته بود: "استراق سمع بین دوستان، هرگز پذیرفتنی نیست!"
-
آنگلا مرکل در راه دستیابی به رکورد مدت صدراعظمی آلمان
"بیمار یونانی"
طرفداران آنگلا مرکل در پهنه گیتی پر شمارند. اما این قاعده در مورد کشور یونان صدق نمیکند. هیچگاه و هیچ کجا در جهان، مرکل چنین نامحبوب نبود، که در سال ۲۰۱۴ در یونان. زمانی که بحران مالی و بدهیهای خارجی یونان به اوج خود رسید. اما صدراعظم آلمان بر سر سیاست و مواضع خود استوار ماند: یونان میباید سیاست صرفهجویی و اصلاحات را مو به مو اجرا کند.
-
آنگلا مرکل در راه دستیابی به رکورد مدت صدراعظمی آلمان
هیجان آتشین!
مرکل کسی است که بر رفتار و کنش خود تسلط دارد و در ابراز احساسات و نمایش هیجانات درونی نهایت امساک و صرفهجویی را به کار میبندد. اما در رقابتهای جام جهانی برزیل، همه قواعد و قول و قرارها را به کناری نهاد و همراه با رئیس جمهوری آلمان، یوآخیم گاوک، احساسات خود را به نمایش گذاشت. نمایش هیجان اما نه تنها از ارزش او نکاست، بلکه بر محبوبیت او افزود.
-
آنگلا مرکل در راه دستیابی به رکورد مدت صدراعظمی آلمان
ما از پس مشکل پناهجویی بر میآییم!
آنگاه که صدها هزار پناهجو از مسیر بالکان وارد خاک آلمان شدند، مرکل گفت که حق پناهندگی، حقی نیست که حد و مرزی بشناسد. مرکل در اوج بحران پناهجویی گفت که "ما از پس این مشکل بر میآییم!". او گفت که برنامهای برای مهار بحران پناهجویی دارد. حال بسیاری از شهروندان آلمان نسبت به سیاست مرکل در این زمینه دستخوش تردید شدهاند. آیا واقعا دولت آلمان میتواند بر این بحران غلبه کند؟
-
آنگلا مرکل در راه دستیابی به رکورد مدت صدراعظمی آلمان
حال چه باید کرد، خانم مرکل؟
روز جمعه، ۱۳ نوامبر، حملات تروریستی پاریس را به خون کشید. از این تاریخ وضعیت اضطراری بر فرانسه حاکم شده است. مرکل با فرانسه اعلام همبستگی کرده است. اما حال ترس از ترور بر همه اروپا سایه گسترده است. تردیدی نیست که مبارزه با تروریسم و مقابله با ترور و وحشت یکی از بزرگترین چالشهایی است که مرکل با آن روبهرو است.
-
آنگلا مرکل در راه دستیابی به رکورد مدت صدراعظمی آلمان
انتقاد حزب برادر
انتقاد هورست زهوفر از آنگلا مرکل در نشست عمومی حزب سوسیال مسیحی آلمان در نوامبر ۲۰۱۵ به معنای "اشد مجازات" برای صدراعظم آلمان بود. زهوفر گفت که سیاست پناهندهپذیری مرکل باعث شده که آلمان نتواند همچون گذشته مرزهایش را کنترل کند. مرکل مجبور بود سرزنشها را بشنود بیآنکه فرصتی برای دفاع از خود پیدا کند.
-
آنگلا مرکل در راه دستیابی به رکورد مدت صدراعظمی آلمان
نمیشد اوباما هنوز بماند؟
اگر میشد، مرکل آرامشبیشتری مییافت. صدراعظم آلمان در ابتدا با دیده تردید به اوباما مینگریست. قضیه کنترل موبایلش توسط آژانس امنیت ملی آمریکا تأییدکننده رفتار محتاطانهاش بود. اما اکنون روشن است که اوباما شریکی با مواضعی قابل پیشبینی بوده، چیزی که در مورد ترامپ صدق نمیکند. روزنامه آمریکایی "نیویورک تایمز" هم مرکل را "مدافع غرب لیبرال" نامیده است.
نویسنده: Volker Wagener / Max Zander