قرارداد بازطراحی راکتور آب سنگین اراک امضا شد
۱۳۹۶ اردیبهشت ۳, یکشنبه
ایران و چین روز یکشنبه (۲۳ آوریل/ ۳ اردیبهشت) در پایتخت اتریش قرارداد بازطراحی راکتور آب سنگین اراک را امضا کردند. به گفته‌ی علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی، بر اساس قرارداد یادشده "ایران مسئولیت طراحی راکتور و تجهیزات مرتبط" را بر عهده دارد؛ این طراحی‌ها در نهایت باید به تأیید آمریکا و چین برسند.
راکتور آب سنگین اراک از مهم‌ترین موارد مناقشه‌برانگیز در پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی بود. پلوتونیوم که در ساخت نوعی از بمب اتمی کاربرد دارد، محصول جانبی فعالیت این راکتور است. ایران تولید رادیوایزوتوپ‌ها برای مصرف پزشکی را هدف ساخت این راکتور اعلام کرده بود.
در نهایت در چارچوب برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) توافق شد که راکتور اراک برای رفع نگرانی‌ها از تولید پلوتونیوم بازطراحی شود. بر این اساس، ایران، چین و آمریکا مأمور بازطراحی این راکتور شدند.
در یک سال اخیر مذاکرات فشرده‌ای بین ایران و چین در جریان بود. متن قراردادی که امروز یکشنبه در وین امضا شد، کمتر از دو هفته پیش در پکن نهایی شده بود. روز ۲۷ فروردین ماه گزارش وزارت خارجه جمهوری اسلامی به مجلس از روند اجرای برجام منتشر شد. در آن گزارش آمده بود که پروژه مدرن‌سازی راکتور آب سنگین اراک طبق برنامه ادامه دارد و به همین منظور قراردادی با چین به عنوان "مشاوره بازطراحی" این راکتور در پکن به امضاء رسیده است.
خارج کردن "قلب راکتور اراک" از جمله موضوعات خبرساز در زمان توافق وین و بررسی برجام در مجلس شورای اسلامی بود. "قلب راکتور اراک" به یکی از سازه‌های مرکزی این تاسیسات موسوم به "کالندریا" گفته می‌شود که بدون آن امکان تولید پلوتونیومی که در ساخت نوعی بمب اتمی کاربرد دارد، منتفی می‌شود. آن زمان اعلام شده بود که این بخش خارج و محل آن با سیمان پر می‌شود.
مخالفان توافق هسته‌ای در مجلس نهم (دوره‌ی پیشین) که اغلب از اصول‌گرایان تندروی نزدیک به "جبهه پایداری" بودند، ادعا می‌کردند که با این کار ماهیت راکتور آب سنگین اراک تغییر می‌کند و این تاسیسات از بین می‌رود.
روح‌الله حسینیان، از اعضای این جبهه و نماینده مجلس نهم، در جریان رسیدگی به کلیات طرح برجام در مجلس شورای اسلامی تهدید کرده بود که علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی و محمد جواد ظریف، وزیر خارجه، را در راکتور اراک دفن می‌کند و روی آنها سیمان می‌ریزد.