دولت مرکزی عراق در مناقشه با اقلیم کردستان بر سر همهپرسی ۲۵ سپتامبر در این منطقه، گامی دیگر برداشت. به گزارش خبرگزاری آلمان، بغداد روز شنبه (۷ اکتبر/ ۱۵ مهر) از دو کشور همسایه خود، ایران و ترکیه، خواست که تمام گذرگاههای مرزی خود با اقلیم کردستان را ببندند.
حیدر عبادی، نخستوزیر عراق در شبکه العراقیه، تلویزیون دولتی این کشور گفت، درخواست رسمی در این باره را وزارت امور خارجه عراق به سفارتخانه ایران و ترکیه در بغداد ارائه داده است.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
دولت عراق پیشتر از اقلیم کردستان خواسته بود کنترل گذرگاههای مرزی با ایران و ترکیه را به دولت مرکزی واگذار کند. اما مقامهای اقلیم این درخواست را رد کرده بودند.
احمد محجوب، سخنگوی وزارت امور خارجه عراق نیز در تلویزیون العراقیه گفت، علاوه بر درخواست توقف تمام معاملات تجاری با اقلیم کردستان، با توجه صدور نفت از اقلیم، بغداد خواستار آن است که همه امور مربوط به خرید و فروش نفت با دولت فدرال عراق انجام گیرد.
دولت مرکزی عراق مخالف برگزاری همهپرسی ۲۵ سپتامبر در استقلال کردستان بود و آن را غیرقانونی میداند. ایران و ترکیه، دو همسایه عراق نیز موضع مشابهی دارند و بهشدت با جدایی کردستان از عراق مخالفاند.
علاوه بر همسایگان، ایالات متحده آمریکا، اتحادیه اروپا و سازمان ملل متحد نیز با همهپرسی کردهای عراق مخالفت کردهاند. آمریکا این همهپرسی را "غیرقانونی" خوانده و اعلام کرده که نتایج آن را نمیپذیرد.
بیشتر بخوانید: آمریکا رفراندوم اقلیم کردستان عراق را نپذیرفت
دولت عراق در نخستین گام برای مقابله با همهپرسی استقلال کردها، به شرکتهای هواپیمایی بینالمللی دستور داد پروازهای خود به فرودگاههای اربیل و سلیمانیه را متوقف کنند. آخرین پروازها شامگاه پنجشنبه ۲۸ سپتامبر انجام شد و از روز جمعه ۲۹ سپتامبر همه پروازهای بینالملی قطع شد.
کردستان عراق در میان چهار همسایه ایران، ترکیه عراق و سوریه محصور است. کردهای عراق نیازهای خارجی خود را از دو کشور ترکیه و ایران تامین میکنند. علاوه بر این، اقلیم کردستان روزانه بین ۵۵۰ تا ۶۵۰ هزار بشکه نفت از طریق خط لولهای که از کردستان عراق به بندر جیهان ترکیه وصل میشود صادر میکند. فروش این نفت تنها منبع درآمد دولت محلی اربیل است.
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه دو روز پیش هنگام بازگشت از سفرش به تهران اعلام کرد ترکیه به همراه ایران و دولت مرکزی عراق، از صدور نفت توسط اقلیم کردستان عراق جلوگیری خواهد کرد.
-
اقلیم کردستان؛ از مدار ۳۶ درجه تا امروز
بهرغم هشدار و تهدیدهای دولتهای ترکیه، ایران و عراق روز دوشنبه (۲۵ سپتامبر) مقامهای اقلیم کردستان عراق میگویند همهپرسی را برگزار میکنند. مسعود بارزانی طرح برگزاری همهپرسی استقلال را در ژوئیه سال ۲۰۱۴ اعلام کرده بود.
-
اقلیم کردستان؛ از مدار ۳۶ درجه تا امروز
حمله نیروهای ارتش عراق در سال ۱۹۹۱ و تصرف کویت با عملیات نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا روبرو شد و نیروهای این کشور در ماه مارس از کویت بیرون رانده شدند.
-
اقلیم کردستان؛ از مدار ۳۶ درجه تا امروز
در پی شکست نیروهای عراقی در کویت، شبه نظامیان کرد مدافع دولت صدام حسین، به حزب دموکرات و اتحادیه میهنی کردستان پیوستند. پایان عملیات نیروهای ائتلاف و حمله ارتش عراق به مناطق کردنشین منجر به گریختن یک و نیم میلیون کرد شد.
-
اقلیم کردستان؛ از مدار ۳۶ درجه تا امروز
در حالی که ترکیه مرزهای خود را بسته بود، در آوریل ۱۹۹۱ نیروهای ائتلاف در شمال عراق (بالای مدار ۳۶ درجه) منطقه پرواز ممنوع اعلام کردند تا مانع از حملات ارتش صدام حسین به کردهای شمال عراق شوند. از آن زمان اداره امور به دست کردهای ساکن منطقه افتاد.
-
اقلیم کردستان؛ از مدار ۳۶ درجه تا امروز
در حالی که گفتوگوهای حزب دموکرات و اتحادیه میهنی با دولت بغداد در زمینه خودمختاری انجام میشد، پیشمرگههای کرد در ماه ژوئیه سال ۱۹۹۱شهرهای اربیل و سلیمانیه را تصرف کردند و جنگ دیگری در ماه اکتبر همان سال بین دولت صدام حسین و پیشمرگهها درگرفت و با بسته شدن راهها کردستان در محاصره ارتش عراق قرار گرفت.
-
اقلیم کردستان؛ از مدار ۳۶ درجه تا امروز
در انتخاباتی که در ماه مه سال ۱۹۹۲ در مناطق تحت کنترل کردها در شمال عراق برگزار شد، حزب دمکرات ۵۱ درصد و اتحادیه میهنی ۴۹ درصد آرا را بدست آورد. در سپتامبر همان سال کنگره ملی عراق که از گروههای مخالف صدام تشکیل شده بود در صلاحالدین تشکیل جلسه داد.
-
اقلیم کردستان؛ از مدار ۳۶ درجه تا امروز
درگیری نیروهای حزب دموکرات و اتحادیه میهنی در ماه مه سال ۱۹۹۴ به جنگ داخلی در کردستان منتهی شد تا جایی که در اوت سال ۱۹۹۶ مسعود بارزانی از صدام حسین درخواست کمک کرد. نیروهای حزب دموکرات با کمک ارتش صدام، شهرهای اربیل و سلیمانیه را از دست نیروهای اتحادیه میهنی به رهبری طالبانی خارج کردند و دولت جدید در اربیل مستقر شد.
-
اقلیم کردستان؛ از مدار ۳۶ درجه تا امروز
سازمان ملل متحد در ماه مه سال ۱۹۹۶ بر سر طرح فروش "نفت برای غذا" با دولت عراق به توافق رسید و قرار شد ۱۳ درصد درآمد حاصل از فروش نفت در اختیار سه استان تحت کنترل کردها قرار بگیرد.
-
اقلیم کردستان؛ از مدار ۳۶ درجه تا امروز
جلال طالبانی و مسعود بارزانی در سپتامبر سال ۱۹۹۸ در واشنگتن قرارداد صلحی را بین نیروهای حزب دمکرات و اتحادیه میهنی امضا کردند.
-
اقلیم کردستان؛ از مدار ۳۶ درجه تا امروز
همزمان با حملات ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ به برجهای تجارت جهانی توسط شبکه تروریستی القاعده، درگیری نظامی بین نیروهای اتحادیه میهنی و گروه جندالاسلام صورت گرفت. این گروه بعدا به انصار اسلام تغییر نام داد. پس حمله ۱۱ سپتامبر، عملیات نظامی آمریکا در افغانستان آغاز شد و بحث بر سر حمله نیروهای ائتلاف به عراق نیز بالاگرفت.
-
اقلیم کردستان؛ از مدار ۳۶ درجه تا امروز
نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا روز ۲۰ مارس سال ۲۰۰۳ به عراق حمله کردند و بمباران بغداد و دیگر شهرهای این کشور آغاز شد و حکومت صدام حسین فروپاشید. در همین زمان اتحادیه میهنی و حزب دموکرات "رهبری عالی مشترک" در مناطق تحت تسلط کردها تشکیل دادند که ریاستش به عهده رهبران دو حزب، مسعود بارزانی و جلال طالبانی بود.
-
اقلیم کردستان؛ از مدار ۳۶ درجه تا امروز
در اولین انتخابات دوران "پسا صدام" ائتلاف احزاب کرد موفق شد در انتخابات سراسری عراق در مکان دوم قرار گیرد و ۷۷ نماینده در ژانویه سال ۲۰۰۵ به مجلس موقت اعزام کند.
-
اقلیم کردستان؛ از مدار ۳۶ درجه تا امروز
نمایندگان موقت مجلس عراق در ماه آوریل سال ۲۰۰۵، جلال طالبانی، رهبر اتحادیه میهنی کردستان را به عنوان رئیس جمهور موقت کشور انتخاب کردند.
-
اقلیم کردستان؛ از مدار ۳۶ درجه تا امروز
در سال ۲۰۰۵ خبر کشف ذخائر بزرگ نفت در مناطق کرد نشین منتشر شد. از اواسط سال ۲۰۰۶ پرچم کردستان برفراز ساختمانهای دولتی جای پرچم عراق را گرفت. و در ماه مه ۲۰۰۷ دولت اقلیم کردستان، تامین امنیت سه استان کردنشین شما را از نیروهای آمریکایی تحویل گرفت.
-
اقلیم کردستان؛ از مدار ۳۶ درجه تا امروز
در ماه ژوئیه سال ۲۰۱۴ مسعود بارزانی طرح برگزاری همهپرسی استقلال را که قرار بود همان سال برگزار شود اعلام کرد. او استقلال را یک "حق طبیعی" دانست. در ژوئن سال ۲۰۱۷ و در یک نشست "فراحزبی" روز ۲۵ سپتامبر برای برگزاری همهپرسی استقلال تعیین شد. در سپتامبر این سال پارلمان اقلیم که دو سال در تعلیق بسر میبرد، بازگشایی شد تا همه پرسی را تایید کند.
نویسنده: محمود صالحی