بنیان‌گذار انتشارات امیرکبیر درگذشت
۱۳۹۴ مهر ۱۱, شنبه
خبرگزاری دانشجویان ایران، ایسنا به نقل از علی دهباشی، سردبیر مجله بخارا خبر داد که عبدالرحیم (تقی) جعفری موسس انتشارات امیرکبیر بامداد روز شنبه ۱۱ مهر در سن ۹۶ سالگی در گذشته است.
جعفری متولد ۱۲۹۸ در تهران بود و زمانی که ۳۰ سال داشت انتشارات امیرکبیر را در سال ۱۳۲۸ راه‌اندازی کرد.
انتشارات امیرکبیر از معروفترین و تاثیرگذارترین بنگاه‌‌های نشر و می‌توان گفت اولین انتشارات سبک نوین در ایران است که در کارنامه خود آثاری ماندگار بر جای گذاشته است. از جمله این آثار می‌توان به فرهنگ شش جلدی فارسی معین و مجموعه "کتاب‌های طلایی" برای کودکان اشاره کرد.
"کتاب‌های طلایی" مجموعه ای از کتابچه‌هایی با زبانی بسیار ساده بود که داستان‌های مشهور ادبیات کلاسیک غرب را برای کودکان بازگو می‌کرد. این کتاب‌ها توسط انتشارات امیر کبیر در طول سال‌های دهه‌ی ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ منتشر می‌شد.
انتشارات امیرکبیر بیش از ۲۸۰۰ عنوان کتاب منتشر کرده و ۱۲ کتاب‌فروشی در سراسر ایران دارد.
واگذاری اجباری امیرکبیر به سازمان تبلیغات اسلامی
انتشارات امیرکبیر اما پس از انقلاب ۱۳۵۷ از گزند حوادث زمان در امان نماند. تقی جعفری در تابستان سال ۱۳۵۸ از سوی دادگاه انقلاب ممنوع‌المعامله و اموالش نیز مصادره شد.
وی مدتی نیز در زندان اوین در بازداشت به سر برد و در آنجا مجبور به امضای صلح‌نامه‌ای شد که بر اساس آن دو سوم از سهم انتشارات امیرکبیر به سازمان تبلیغات اسلامی واگذار می‌شد و تنها یک سوم در اختیار جعفری باقی می‌ماند.
ابوالحسن مختاباد، نویسنده و پژوهشگر در یادداشتی که سال ۱۳۸۷ منتشر کرد به نقل از تقی جعفری بازجویی از او و اجبارش برای واگذاری انتشارات امیرکبیر را اینگونه شرح می‌دهد: «ابتدای جلسه عصبانی می‌شوند و می‌گویند یا صلح نامه را امضا کن یا این که بدیم پرونده دوباره به جریان بیفتد و ... پسرت را به دادگاه بکشیم و ... مدتی بگو مگو می‌کنم و در این میانه روحانی بلندپایه‌ای هم که در جلسه بودند و گفتگو را بر سر صلح نامه می‌شنود، ناگهان به میدان می‌آید و با تحکم می‌گوید "این مرد از ارکان حکومت گذشته است و باید اعدام می‌شد، چطور تا حالا زنده است و اعدام نشده!؟"».
تلاش‌های تقی جعفری در سال‌های بعد برای بازپس‌گیری انتشارات امیرکبیر بی‌نتیجه ماند. به نوشته مختاباد، دیوان عالی کشور به ریاست موسوی بجنوردی حکم به بازگرداندن اموال جعفری می‌دهد اما این حکم در مرحله عمل با مقاومت روبرو می‌شود.
در سال ۱۳۸۳ "دائر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ة‌المعارف بزرگ اسلامی" مراسمی برای پاسداشت زحمات جعفری برگزار کرد و در این مراسم نماینده انتشارات امیرکبیر هدایایی به جعفری داد. تقی جعفری اما در این مراسم با کنایه گفت: «اموال خودم را به خودم هدیه می‌دهند.»
جلدهای اول و دوم خاطرات تقی جعفری به نام "در جست‌وجوی صبح" در سال ۱۳۸۳ توسط انتشارات روزبهان منتشر شده است. جلد سوم این خاطرات اما با عنوان "در جست‌وجوی عدالت" چند سالی است که در اداره کتاب وزارت ارشاد مانده و مجوز انتشار نمی‌گیرد. این بخش شامل خاطرات بازداشت و زندان جعفری است.
تقی جعفری از سوم مهرماه در بخش مراقبت‌های ویژه (آی سی یو) بیمارستان ایران‌مهر تهران بستری بود و از شامگاه چهارشنبه نهم مهر به کما رفته بود.