یک دختر ایرانی میان ۱۰۰ فرد خلاق جهان در سال ۲۰۱۱
۱۳۹۰ شهریور ۲۱, دوشنبهدر گفتگوی تلفنی با شهرزاد رفعتی اولین نکتهای که جلب توجه میکند، صدای پر انرژی است که سعی دارد بدون وقفه از پروژهای بگوید که به خاطرش عنوان یکی از ۱۰۰ فرد خلاق را از مجلهای معتبر و صاحبنام گرفته است. وقتی از دوران مدرسه و فعالیتهایش میگوید با خنده نتیجه میگیرد: «راستش را بخواهید خیلی زیاد انرژی دارم!»
هر چند اصرار دارد که پیر شده اما تنها ۳۱ سال بیشتر ندارد و از ۱۷ سالگی در کانادا زندگی میکند. علاقه به تحصیل در رشته علوم کامپیوتری و اصولا تکنولوژی دلیلی است که او را روانه این کشور کرده است. اوایل دههی ۹۰ میلادی خانوادهی او ویزای مهاجرتی به کانادا را دریافت میکنند اما ساکن ایران میمانند.
شهرزاد رفعتی مدتی بعد از آنکه برادرش برای ادامه تحصیل به تورنتو میآید، او نیز تصمیم میگیرد برای ورود به دانشگاه یو بی سی تهران را به مقصد ونکوور ترک کند. تحصیل در دانشگاه همراه با فعالیتهای جانبی بسیاری است که برای دختری پر انرژی مثل او چندان بعید نیست. از کار کردن برای یونیسف در زمان دانشجویی گرفته تا عضویت در انجمن بینالمللی دانشجویان خلاق و ممتاز در کانادا. در سال دوم دانشگاه شهرزاد رفعتی به عنوان فعالترین دانشجوی این انجمن شناخته میشود.
و حالا همه او را به عنوان بنیانگذار و مدیر عامل شرکت کامپیوتری موفقی در ونکوور میشناسند که تنها ۴ سال و نیم از زمان تأسیسش میگذرد.
شرکت "برود بند تی وی" (Broadband TV) هماکنون با ۲۰ کارمند در دو شهر ونکوور و نیویورک مشغول به کار است و نامهای سرشناسی از جمله لیگ حرفهای بسکتبال آمریکا (NBA)، یوتیوب و سونی پیکچرز در لیست مشتریانش به چشم میخورند.
دلیلی که باعث این آشنایی یا به عبارتی گفتگو با شهرزاد رفعتی بود، انتشار فهرست ۱۰۰ فرد خلاق از سوی مجلهی فست کمپانی، یکی از مجلات معتبر تجاری در زمینهی نوآوریها، رسانههای دیجیتالی، فناوری، طراحی و البته معرفی انسانهای خلاق بود؛ افرادی کارآفرین که به استقبال آینده میروند و با ایدههایشان دنیای اطرافمان را با چاشنی خلاقیت زینت میبخشند. در این فهرست شهرزاد رفعتی جایگاه ۳۷ را دارد.
از ایده تا عمل
پس از فارغالتحصیلی از دانشگاه یو بی سی شهرزاد رفعتی مدتی را در شرکتی کامپیوتری کار میکند اما ایدهی تأسیس شرکت "برود بند تی وی" را از زمان تحصیل در سر میپرورانده است. شرکتی که بتواند بر ترس کمپانیهای بزرگ از اینترنت به خاطر نقض کپی رایت پایان ببخشد و به آنها این اطمینان را بدهد که حتی میتوانند از ویدیوهایی که کاربران آپلود میکنند، پولی کسب کنند.
شرکت برود بند تی وی زمانی شروع به کار میکند که سایت یوتیوب سالهای اولیه به راه افتادنش را سپری میکرد و بسیاری از ویدئوهایی که روی این سایت آپلود میشدند، از سوی کاربران بودند. وجود چنین سایتی در آن زمان و محبوبیتش میان کاربران بسیاری از کمپانیهای بزرگ را به واهمه انداخت زیرا آنها هر روز شاهد سیلی از ویدئوهایی بودند که بدون در نظر گرفتن حق کپی رایت روی این سایت جا خوش میکردند و هزاران نفر بیننده آنها میشدند، بدون آنکه کمپانی تولیدکننده خود سهمی از این داستان داشته باشد.
نتیجه آنکه این شرکتها هم به سهم خود وارد عمل میشوند و شکایتهایی را علیه یوتیوب تنظیم میکنند. رسانهها گزارش میدهند که کمپانی "وایاکام" یکی از غولهای رسانهای و سرگرمی در آمریکا شکایتی را علیه گوگل و یوتیوب به دادگاه برده و تقاضای دریافت خسارتی بالغ بر یک میلیارد دلار کرده است.
اتفاقاتی از این دست شهرزاد رفعتی را برای عملیکردن ایدهای که در ذهن میپرورانده، مصممتر میکند: «راستش من از بچههای گوگل و یوتیوب خوشم میآید، میخواستم ببینم که چطور میتوانیم آنها را کمک کنیم که چنین سایت عالیای باقی بماند و شرکتهایی مثل وایاکام آنها را اذیت نکنند. همزمان هم به کاربرهایی که این ویدئوها را آپلود میکنند، کمک کنیم که بتوانند ویدئوها را ادیت و همخوان کنند و در طرف دیگر هم این کمپانیها توانایی نظارت بر این ویدئوهای آپلود شده را داشته باشند.»
و این چنین ایدهی راهاندازی شرکت برود بند تی وی با هدف میانجیگری میان کاربران، کمپانیهای تولیدکننده و حمایت از "بچههای یوتیوب و گوگل" راه خود را از ذهن و روی کاغذ به واقعیت و عمل باز میکند.
ریش سفیدی در دنیای مجازی
شرکت برود بند تی وی در حقیقت همان نقشی را در دنیای مجازی بازی میکند که "ریشسفیدان" در دنیای حقیقی ایفا میکنند. کمپانیهای طرف قرارداد با این شرکت، مجموعهای از باید و نبایدهایی را که بایستی در مورد ویدئوهای تولیدیشان که توسط کاربران آپلود شدهاند، در نظر گرفت، در اختیار برود بند تی وی قرار میدهند و مشخص میکنند که کدام ویدئوها بایستی حذف شوند و در کنار کدام یک آگهی بازرگانی قرار بگیرد.
بر همین اساس شرکت برود بند تی وی با استفاده از نرمافزاری ویژه، ویدئوهای تولیدکنندگان مختلف را در سایتهای مخصوص آپلود ویدئو یا سایتهایی که ترافیک ویدئویی بالایی دارند، شناسایی میکند. مشکل وقتی ایجاد میشود که کاربری با دخل و تصرف در یک ویدئو، محتوی آن را طوری تغییر دهد که محصول ایجاد شده هیچگونه همخوانی با ویدئوی اولیه نداشته و دیدگاههایی خلاف نظر تولیدکنندگان اصلی را انتقال دهد.
اینجاست که این شرکت مسئولیت حذف چنین ویدئوهایی را بر عهده دارد. شهرزاد رفعتی میگوید: « ما سعی میکنیم به کاربرهایی که این ویدئوها را آپلود میکنند، بفهمانیم که اگر ویدئوی شخص دیگری را استفاده میکنند، دیگر اجازه ندارند که آن را دستکاری کنند. چنانچه مایل هستند ویدئویی را آپلود کنند، بایستی آن را همانطور که هست آپلود کنند وگرنه اگر بخواهند آن را ادیت کنند و نکتهی نامناسبی را به آن اضافه کنند، ما این ویدئوها را حذف میکنیم و نمیتوانند روی سایتها باقی بمانند.»
پس از شناسایی چنین ویدئوهایی ایمیلی برای کاربر از طرف شرکت ارسال میشود و در آن به وی اطلاع داده میشود که ویدئویی از یک تولید کننده طرف قرارداد با این شرکت، از سوی این کاربر ادیت و آپلود شده است.
و اینجاست که نقش میانجیگرانه برود بند تی وی میان تولید کننده و کاربر پررنگ میشود. از این مرحله به بعد همانطور که در ایمیل به کاربر نیز اعلام شده، برود بند تی وی مسئولیت کنترل ویدئو را بر عهده میگیرد و یک آگهی تجاری را نیز در کنار ویدئو قرار میدهد. به این ترتیب طبق همان سیاست کهنه "نه سیخ بسوزد و نه کباب" چنانچه تغییری منفی در این ویدئو از سوی کاربر اعمال نشده باشد، این ویدئو حذف نمیشود و از طرف دیگر سود حاصل از تبلیغی که کنار این ویدئو جاگذاری شده، نصیب تولید کننده میشود.
به گفتهی شهرزاد رفعتی دو شرکت دیگر نیز در آمریکا و چین وجود دارند که عملکردی مشابه برود بند تی وی دارند اما این شرکتها آنچنان در کسب مشتری موفق نبوده و از نظر تخصصی نیز هنوز با برود بند تی وی اختلاف دارند.
همین عملکرد خلاقانه و نو در دنیای مجازی باعث شده تا به انتخاب مجله فست کمپانی نام این شرکت و شهرزاد رفعتی میان صد فرد خلاق سال ۲۰۱۱ جای گیرد.
"ایدههایتان را باور داشته باشید"
مثل تمام انسانهای موفق دیگری که به خود و تواناییهایشان باور داشتهاند، شهرزاد رفعتی هم سالهای پر پیچ و خم اولیه را با تکیه بر همین اصل طی کرده و هماینک با خوشبینی و انرژی از پروژههای آیندهی برود بند تی وی و اپلیکیشنی میگوید که این شرکت ژانویه سال ۲۰۱۲ به بازار ارائه خواهد کرد و هدفش هدایت کاربرها به تولیدات ویدئویی مورد علاقهشان است.
وقتی از او میپرسم جایگاه و موفقیت امروزیاش را مدیون چیست، میگوید: «شما باید خودتان و ایدههایتان را صد در صد باور داشته باشید و هیچوقت تسلیم نشوید. میتوانید ایدهی خوبی داشته باشید اما اگر آن را پرورش ندهید، هیچ معنایی نخواهد داشت. سالهای اول خیلی سخت است، اینطور نیست که از روز اول همه چیز عالی باشد و مشتریها به سراغتان بیایند. بودجهکمی دارید، منابع زیادی در اختیار ندارید و باید بتوانید از تمام چیزهایی که دارید بهترین نتیجه را بگیرید. چالش واقعی این است که از ایدهتان دست نکشید.»
و پرسش اینجاست که چند نفر دیگر میتوانستند در فهرست افراد خلاق در جهان جای بگیرند، اگر که به خود و به تواناییهایشان باور داشتند؟
سمیرا نیک آیین
تحریریه: فرید وحیدی