گونتر گراس: کماکان زبان به سخن خواهم گشود

گونتر گراس نویسنده آلمانی، خالق رمان جهانی «طبل حلبی» و برنده جایزه نوبل ادبیات، در مراسمی که به مناسبت ۸۰ سالگی‌اش در شهر لوبک آلمان بر پا شد، بار دیگر تاکید کرد که در صحنه سیاسی کشورش حضور خواهد داشت و سکوت نخواهد کرد. گراس گفت: "می‌توانم به شما قول بدهم که از این پس نیز کماکان کتاب‌هایی را یکی پس از دیگری تقدیم شما خواهم کرد و کماکان زبان به سخن خواهم گشود".

اظهارات رییس جمهور آلمان درباره گراس

در این مراسم هورست کوهلر رییس جمهور آلمان سخنرانی کرد و از گراس به‌عنوان نماینده ادبیات آلمان و میهن‌پرست نام برد. کوهلر گفت: "شما همواره با سرزمین‌تان رابطه‌ای تنگاتنگ داشته‌اید. زندگی را همواره در رابطه با کشورتان بر خود دشوار کرده‌اید، ناراضی بوده‌اید، سرخورده شده‌اید. من دقیقا در همین کشمکش با کشورتان، میهن‌پرستی شما را می‌بینم". رییس جمهور آلمان همچنین گفت که به‌خاطر کارهای انتقادی گراس و جدال او با گذشته‌ی تاریخی آلمان، واژه «وطن» دوباره واژه‌ای قابل استفاده شده است.

البته سخنان هورست کوهلر تنها ستایش از گراس نبود. او از جمله گفت: "آقای گراس، قطعا انتظار ندارید که من تمام آنچه را که شما در دهه‌های گذشته، بخصوص در حوزه سیاست، گفته‌اید ستایش کنم. شما هم، مانند تمامی ما، حق اشتباه کردن دارید و گاهی هم از این حق استفاده کرده‌اید". رییس جمهور آلمان همچنین به مسئله عضویت گراس ۱۷ ساله در واحد ویژه‌ی اس. اس. پرداخت که نویسنده ۸۰ ساله، در رمان اتوبیوگرافیک خود «در حال پوست کندن پیاز» برای نخستین بار از آن پرده برداشته بود. کوهلر گفت که این کتاب بر دورانی پرتو می‌افکند که نه فقط بر گراس، بلکه بر تمامی دیگر هم‌سن و سال‌های او نیز تاثیری عمیق داشته است.

واگن‌باخ: گراس آلمان را قابل‌سکونت‌تر کرده است

کلاوس واگن‌باخ (Klaus Wagenbach) ناشر و دوست دیرینه‌ی گونتر گراس نیز در سخنان خود در این مراسم گفت که به‌تازگی دستنوشته‌های سال ۱۹۶۴ خود را برای نگارش زندگی‌نامه‌ای که می‌خواسته از گراس منتشر کند، اما به ثمر نرسیده، پیدا کرده که در آن گراس به سهیم بودن خود در واحد ویژه‌ی اس. اس. در آخرین ماه‌های جنگ دوم جهانی در سال ۱۹۴۵ اشاره کرده است. این ناشر آلمانی گفت: "گونتر گراس جمهوری فدرال آلمان را متمدن‌تر، آزادتر و دمکراتیک‌تر کرده است، کوتاه سخن: قابل سکونت‌تر".

خانم یولی تسه (Juli Zeh) نویسنده‌ی ۳۳ ساله‌ی آلمانی، سخنران دیگر مراسم جشن تولد۸۰ سالگی گونتر گراس بود. وی در سخنان خود از جمله گفت که گراس همواره نشان داده است که «توان اندیشیدن و درک سیاسی به سن و سال مربوط نیستند، معضل نسل‌ها که به هیچ‌وجه». یولی تسه افزود، گراس ثابت کرده که این امکان همیشه وجود دارد که انسان شجاعانه بر باورهای خود تکیه کند.

قدردانی گراس از همسرش

گونتر گراس در این مراسم به نقش همسرش نیز در زندگی خود اشاره کرد؛ به اینکه فعالیت‌هایش گرچه گاهی طاقت‌فرسا هستند، اما امکان‌پذیرند، زیرا او همسرش «اوته» را در کنار خود دارد. گراس گفت: "او مرا تشویق می‌کرد، زمانی که بی‌حالی و خمودگی در برم می‌گرفت، و مرا ترمز می‌کرد، وقتی که بسیار پرشتاب جولان می‌دادم. بدین‌خاطر از او ممنونم. من بدون او اصلا نمی‌توانستم کارهایی را که کرده‌ام به ثمر برسانم".