گسترش اتحاديهى اروپا و كاستىهاى آن
۱۳۸۵ دی ۱۳, چهارشنبهانتظار خوشامدگويى دوستانهترى مىرفت. اما جشن پيوستن رومانى و بلغارستان به اتحاديهى اروپا، فقط در اين دو كشور برگزار شد. اين با جشن باشكوه همراه با آتشبازى در همهى پايتختهاى اروپا كه دو سال و نيم پيش به مناسبت پيوستن ده عضو جديد برپا شد، قابل مقايسه نبود.
و اين ربطى هم به اين موضوع نداشت كه اين بار «فقط» دو كشور در آستانه ايستاده بودند. ربطى به اين هم نداشت كه اين دو كشور بلغارستان و رومانى بودند. اگر چه ايرادهايى وجود دارد كه مبارزه با فساد و تبهكارى سازمانيافته در هر دو كشور با كاستىهايى همراه است، اما دليل واقعى براى ناخرسندى در جاى ديگرى است.
بسيارى از شهروندان اتحاديهى اروپا اين احساس را دارند كه شخصا بايد هزينهى گسترش اين اتحاديه را بپردازند: نيروهاى كار ارزان از كشورهاى جديد عضو اتحاديهى اروپا، با ميل به كشورهاى غرب مهاجرت مىكنند، زيرا سرانجام اجازه دارند محل سكونت و اشتغال خود را آزادانه انتخاب كنند. همزمان شركتها خود را به شرق منتقل مىكنند، زيرا در آنجا مىتوانند با هزينهى كمترى توليد كنند. در پايان در كشورهاى قديمى و ثروتمند اتحاديهى اروپا، شمار بيكاران افزايش مىيابد. شگفتآور هم نيست كه اين ترس در گردش است. هر چه باشد از تصميم براى تبديل اتحاديهى اروپا به «فضاى اقتصادى پويا»ى جهان هنوز چيزى ديده نمىشود. براى نمونه آلمان: شايد پيشگويان اقتصادى، اعتلاى مختصرى از لابلاى آمار خوانده باشند، اما اين بهبود هنوز به كيف پول شهروندان نرسيده است.
افزون بر آن، قايق اروپا در خطر آن است كه قابليت مانوور خود را از دست بدهد. با اعضاى همواره بيشتر، همواره دشوارتر هم مىتوان تصميمى گرفت و گامى به پيش برداشت. اين امر را مىتوان در مورد قانون اساسى اتحاديهى اروپا مشاهده كرد كه پس از راى منفى فرانسويان و هلندىها، به بنبست رانده شده است و هيچكس به درستى نمىداند چگونه میتوان آن را نجات داد. اين در حالى است كه اتحاديهى اروپا به قرارداد پايهاى جديدى نيازمند است، زيرا قرارداد قديمى نيس در واقع ديگر براى گسترش اتحاديهى اروپا با بلغارستان و رومانى كافى نيست.
خود را به گونهاى در ميان جمع بر زدن، به توافقى ناگفته در اتحاديهى اروپا تبديل شده است. سالها پيش تاريخ پيوستن بلغارستان و رومانى تعيين شده بود، اما متاسفانه اين دو كشور تكاليف خانگى خود را تا روز مقرر شده انجام ندادند. بنابراين اتحاديهى اروپا اعضاى جديد را زير نظر مىگيرد، چيزى كه البته تفاوت چندانى با كنترل پيش از پيوستن آنها ندارد. اين تضمينى براى آن نيست كه دولتهاى صوفيه و بوخارست بيلان تبهكارى را در كشورهاىخود واقعا بهبود بخشند.
سياستمداران اروپا با اين راهحلهاى موقت نمىتوانند اعتماد شهروندان را جلب كنند. اما بدون اعتماد، هيچ سياستمدارى جرئت نخواهد كرد واژهى «گسترش» را بر زبان آورد.
Klaus Dahmann