گزارش سالانه سازمان يونيسف در باره وضعيت كودكان در جهان
۱۳۸۳ دی ۲۳, چهارشنبه
در گزارش سالانه يونيسف آمده است كه كودكى ميليونها كودك در حال رشد چپاول مى‌شود، چون اين كودكان از خشونتى كه بر آنها اعمال مى‌شود يا از ابتلا به بيماريهاى كشنده‌اى چون ايدز در رنج‌اند. نه تنها در كشورهاى فقير، بلكه در كشورهاى صنعتى غنى نيز فقر در ميان كودكان گسترش يافته است. يونيسف در جمع‌بند خود از وضعيت كودكان در سال ۲۰۰۴ ميلادى نشان مى‌دهد كه چگونه فقر، جنگ و ايدز به طور متقابل يكديگر را تقويت كرده، آينده كودكان را به تباهى مى‌كشانند.
در سراسر جهان بيش از ۶۴۰ ميليون كودك بدون سقفى درست بالاى سرشان زندگى مى‌كنند. بيش از ۵۰۰ ميليون دختر و پسر محروم از داشتن حمام و توالت‌اند و ۴۰۰ ميليون كودك دسترسى به آب پاكيزه ندارند. ديتر گارليشز، مدير شاخه آلمان سازمان يونيسف در باره تاثير اين همه بر زندگى كودكان مى‌گويد: ”كودكانى كه از اين آثار فقر رنج مى‌كشند بيشتر در معرض ابتلا به بيماريها هستند و ميزان مرگ و مير در ميانشان بيشتر است. همچنين اين كودكان هستند كه در معرض غارت و چپاول‌اند، چه از طريق كارى كه از راه آن پول درمياورند، چه به لحاظ جنسى. كودكان فقير بيشتر از مدرسه غيبت مى‌كنند و بيشتر به ايدز مبتلا مى‌شوند.“
به گزارش سازمان يونيسف بسيارى از كودكان در مناطق جنگى قربانى عمليات تروريستى مى‌شوند. نمونه آن در سپتامبر سال گذشته ميلادى گروگان‌گيرى دانش‌آموزان در مدرسه‌اى در شهر بسلان، واقع در جمهورى خودمختار اوستياى روسيه بود كه موجب مرگ بيش از ۳۳۰ نفر در آن مدرسه شد. نمونه ديگر استان آچه در اندونزى است كه در آن در سال ۲۰۰۳ حين درگيريهايى كه ميان نيروهاى نظامى دولتى و شورشيان وجود داشت، ۴۶۰ مدرسه در آتش سوختند.
كول گاتام، معاون مدير اجرايى سازمان يونيسف، از هزاران مورد كودك‌ربايى به دست گروههاى مسلح ياد مى‌كند كه با هجوم به مدارس كودكان را به زور به سربازى مى‌گيرند. اين تجربه‌اى است كه او از جمله از وطن خود نپال دارد، و البته كودك‌ربايى به اين شكل در كشور كنگو نيز رواج دارد. به گفته گاتام يكى ديگر از مشكلهايى كه بسيارى از كودكان با آن مواجه‌اند تاثيرات واگيرى بيمارى ايدز است: ”در سال پيش در مجموع حدود ۳ ميليون نفر بر اثر بيمارى ايدز جان خود را از دست دادند. در ميان اين عده نيم ميليون كودك زير ۱۸ سال بودند. شمار كودكانى هم كه پدر و مادرشان بر اثر ايدز درگذشتند، به ۱۵ ميليون نفر رسيده است، يعنى به تعداد مجموع كودكانى كه در آلمان وجود دارند.“
به گزارش يونيسف به دليل رشد تفاوتهاى اجتماعى ميان كشورهاى شمال و جنوب و نيز رشد اين تفاوتها در درون خود اين كشورها فقر در ميان كودكان جهان گسترش يافته است. از جمله در جمهوريهاى سابق شوروى و اروپاى شرقى از هر سه كودك يك نفر در فقر به سر مى‌برد. لانگ لانگ پيانونوازى است جوان اهل كشور چين. وى به تازگى همكارى خود را با يونيسف آغاز كرده است. لانگ كه سه ماه پيش در كشور تانزانيا بوده است، در مورد وضعيت كودكان اين كشور مى‌گويد: ”بچه‌هاى زيبا و باهوش زيادى را ديدم كه متاسفانه مبتلا به مالاريا و ايدز و ديگر بيماريهاى زجرآور و كشنده بودند. به سختى مى‌توان تصورش را كرد كه خانواده‌اى شش نفره فقط با ۶۰۰ يورو در ماه زندگى كند. و البته روشن است كه اين پول نمى‌تواند كفاف خريد مواد غذايى، خرج زندگى و تحصيل كودكان را بدهد.“
در سراسر دنيا بيش از ۱۲۰ ميليون كودك در سنين دبستانى هستند كه به مدرسه نمى‌روند. به ويژه اين اكثرا دختران‌اند كه محروم از آموزش‌اند. اينكه تا چه حد آموزش مجانى مى‌تواند تاثير مثبتى براى كودكان داشته باشد را مورد كنيا به روشنى نشان مى‌دهد. در كنيا در طول مدتى بسيار كوتاه يك ميليون و سيصد هزار كودك به مدرسه رفتند، اگر چه اين كار در آغاز براى دستگاه آموزشى كنيا بار سنگينى بود. در كشورهاى ثروتمند نيز مدام بر شمار كودكانى كه در فقر به سر مى‌برند افزوده مى‌شود. تنها در آلمان، طبق آمار يونيسف، تعداد كودكان فقير در فاصله سالهاى ۱۹۹۰ و ۲۰۰۰ ميلادى از ۴ درصد به ۹ درصد رسيد. هم اكنون در آلمان حدود يك ميليون دختر و پسر هستند كه با كمك اجتماعى دولت زندگى مى‌كنند.
خواننده مشهور امريكايى هارى بلافونته، كه از جمله نمايندگان بين‌المللى سازمان يونيسف است، در مصاحبه‌‌اي مطبوعاتى در آلمان با نظر به بسيجى كه در سطح جهان براى مبارزه عليه تروريسم وجود دارد، به انتقاد گفت: ”در حقيقت بزرگترين عمل تروريستى فقر و نادانى است.“ بلافونته در پيامى از همه دولتهاى جهان خواست كه از خود اراده سياسى نشان دهند و وسايل مالى لازم را در اختيار بگذارند تا بتوان با ترورى مقابله كرد كه از سوى فقر و نادانى مردم دنيا را تهديد مى‌كند. بلافونته به ويژه از شهروندان آلمانى خواست كه بيش از اين از سازمان يونيسف پشتيبانى كنند. وى گفت: ”مى‌خواهم فقط يك مقايسه را پيش روى مردم آلمان بگذارم: تنها به اين فكر كنيد كه ۱۵ ميليون كودك يتيم در جهان وجود دارند كه پدر يا مادرشان بر اثر بيمارى ايدز مرده‌اند و اينكه تعداد كل كودكان خردسال در آلمان هم درست به همين اندازه است.“ بلافونته اشاره كرد به اينكه اگر چه آلمان سومين قدرت ثروتمند جهان است، اما در فهرست كشورهاى كمك‌كننده به يونيسف در مقام شانزدهم قرار دارد.
كول گاتام، معاون مدير اجرايى سازمان يونيسف، نيز از آلمان خواست رهبرى مبارزه با فقر كودكان در سطح جهان را بر عهده گيرد. گاتام معتقد است كه آلمان قادر به رهبرى اين مبارزه است چون پس از جنگ جهانى دوم نشان داد مى‌تواند تواناييها و انرژيهاى انسانى را به درستى بسيج و سازماندهى كند، براى همين آلمانيها توانستند به سرعت خرابيهاى كشورشان را آباد كنند. به نظر گاتام آلمانيها مى‌توانند با طرحى مشابه وضع كودكان را در جهان سامان ببخشند.
با وجود پيمان‌نامه‌هاى بين‌المللى‌اى چون كنوانسيون حقوق كودك سازمان ملل متحد هيچگاه كودكى انسانها به اندازه روزگار كنونى مورد تهديد نبوده است. در اين ميان طول عمر بسيارى از كودكان كوتاهتر از طول عمر پدران و مادران و اجدادشان شده است. از اين رو يونيسف تاكيد مى‌كند بر اينكه اهداف سازمان ملل متحد در جهت بهبود وضعيت كودكان بايد متحقق شوند. طبق اين اهداف، هر دولتى بايد تا سال ۲۰۱۵ ميلادى در مجموع هفت دهم درصد درآمد ناخالص ملى خود را براى كمكهاى عمرانى به كشورهاى در حال رشد در اختيار سازمان ملل قرار دهد. به منظور بهبود بخشيدن به وضعيت كودكان در سراسر جهان نياز به ۴۰ تا ۷۰ ميليارد دلار در سال وجود دارد. بايد همه كودكان به آب پاكيزه دسترسى داشته باشند، بايد همه آنان مصون از بيمارى ايدز باشند، و اين در مقايسه با اينكه سالانه در جهان ۹۵۶ ميليارد دلار خرج خريد اسلحه مى‌شود، چيزى نيست.