گزارش سالانه دولت آمريكا درباره وضع حقوق بشر در جهان

جرج دبليو بوش، رئيس جمهور آمريكا در نطق سالانه خود در آغاز سال جارى ميلادى تاكيد كرده بود، در دنيائى كه حقوق بشر و آزاديهاى اساسى رعايت و حفظ شوند، زورگوئى و تروريسم امكان رشد نخواهند يافت.

حال كالين پاول وزير خارجه آمريكا نيز در گزارش سالانه ايالات متحده درباره وضع حقوق بشر در جهان، به اين نكته پرداخته و از دو كشور افغانستان و عراق، به عنوان نمونه هائى ياد كرده است كه در طى سالهاى گذشته شاهد نقض شديد حقوق بشر بوده اند و اكنون دستخوش دگرگونيهاى مثبتى شده اند. به گفته وزير خارجه آمريكا، مردم افغانستان و عراق از بند زورگوئى رهائى يافته اند. حال در اين دو كشور تلاش ميشود كه بناى آزادى و دمكراسى ساخته شود.

از دهه هفتاد ميلادى دولت آمريكا موظف بوده است، گزارشى سالانه به كنگره اين كشور ارائه دهد كه در آن وضع حقوق بشر هر يك از كشورهاى جهان بطور مجزا، مورد بررسى و ارزيابى قرار گرفته است. بر اساس اين گزارش است كه براى نمونه در اين مورد تصميگيرى ميشود كه كشورى كمكهاى عمرانى و يا تسهيلات تجارى دريافت كند يا نه.

در گزارش مزبور، از چين به عنوان كشورى ياد شده كه انتظارات مربوط به بهبود وضع حقوق بشر را برآورده نكرده است. بازداشت فعلان سياسى و هواداران دمكراسى و يا كسانى كه دست به انتشار عقايد و نظراتى خلاف ميل دولت چين ميزنند، در اين گزارش مورد انتقاد قرار گرفته است. افزون بر اين، دولت آمريكا، عملكرد چين در قبال تبت را غيرقابل قبول ميداند.

در گزارش سالانه حقوق بشر، در كنار چين، بويژه ايران و كوبا مورد انتقاد قرار گرفته اند. در اين گزارش آمده است كه طرفداران نيروهاى اصلاح طلب در ايران مورد پيگرد قرار گرفته اند و آزادى عقيده و بيان زيرپا گذاشته شده است. در مورد موقعيت نگران كننده حقوق بشر در كوبا نيز، از جمله به محكوميت ۷۵ تظاهركننده صلحجو كه به حبس ابد محكوم شده اند، اشاره شده است.

كره شمالى از ديگر كشورهاى جهان است كه از ديد تهيه كنندگان اين گزارش سالانه، در آنجا، بدترين موارد نقض حقوق بشر صورت ميگيرد. كشور روسيه، اينبار نيز به تفصيل ارزيابى شده و به خاطر عملكردش در جمهورى چچن و همچنين محدوديت آزادى مطبوعات در اين كشور، مورد انتقاد قرار گرفته است.

البته در گزارش سالانه دولت آمريكا، روند و جريانات مثبت در جهان نيز ذكر شده است. براى نمونه، با تاكيد به اين نكته اشاره ميشود كه دولت تركيه، مجموعه قوانينى اصلاحى به تصويب رسانده كه حقوق مدنى شهروندان اين كشور را تقويت ميكند، اگر چه در گزارش مزبور، ياد شده است كه هنوز تمامى اين قوانين، به مورد اجرا گذاشته نشده اند.

در بخشى از اين گزارش كه در آن وضع حقوق بشر در آلمان بررسى و ارزيابى شده، به تخطى ماموران پليس اين كشور و همچنين سياست پرمحدوديت دولت آلمان در امور پناهندگان اشاره ميشود. افزون بر اين فهرستى از تعدى گروه هاى افراطگرا عليه اقليتها، از جمله هتك حرمت گروه هاى راست افراطى آلمان به آرامگاه هاى يهوديان آورده شده است. البته از اين نكته نه بعنوان انتقاد از دولت آلمان، بلكه به عنوان رويدادهائى ذكر شده است كه از سوى دولت آلمان تحت پيگرد قرار ميگريد.