گرانى نفت و مسابقه براى توليد انرژى‌هاى جايگزين
۱۳۸۵ فروردین ۲۳, چهارشنبه
براساس پيش بينى كارشناسان، روند افزايش بهاى نفت خام، در روزهاى آينده ادامه خواهد يافت و نرخ انواع نفت تكزاس و برنت مرز ۷۰ دلار را نيز پشت سر خواهد نهاد. در اين ميان، عربستان سعودى اعلام كرد كه براى كمك به تثبيت بهاى نفت، تصميم دارد ۴۱ ميليارد دلار در تاسيسات نفتى خود سرمايه گذارى كند. با اين اقدام، مهمترين عضو اوپك، خواهد توانست ظرفيت توليد خود را از ۹ ميليون و ۵۰۰ هزار بشكه، به ۱۲ ميليون و ۵۰۰ هزار بشكه در روز افزايش دهد.
نتيجه فورى بالا رفتن بهاى نفت، كاهش ارزش سهام بورس‌هاى غرب و افزايش نرخ فلزات قيمتى مثل طلا، نقره و همچنين مس بود. نرخ هر اونس طلا، براى نخستين بار ظرف ۲۶ سال گذشته، به ۶۰۰ دلار رسيد و بهاى نقره نيز، در بورس هاى جهانى ركورد ۲۳ سال گذشته را شكست.
نوسانات شديد نرخ نفت و گاز، اكنون كشورهاى صنعتى جهان را وادار به تلاش بيشتر در راه استفاده از انرژى هاى غير فسيلى كرده است. مهمترين نمونه، سوئد است كه بر اساس يك برنامه تازه مى خواهد تا سال ۲۰۲۰ خود را به طور كلى از نفت بى نياز كند. ”گوران پرسون” نخست وزير سوئد، اين هفته، شخصا رياست كميسيونى را به عهده گرفت كه براى تحقق اين هدف برنامه ريزى مى‌كند.
سهم نفت، در تامين انرژى سوئد، هم اكنون نيز، از بيشتر كشورهاى صنعتى جهان كمتر است. در زمينه توليد اتومبيل هائى با سوخت غير فسيلى نيز، سوئدى ها سرآمد رقباى غربى خود هستند. آن ها از مدت ها پيش ساخت اتومبيل هائى را آغاز كرده اند كه مى توانند هم با بنزين و هم با تركيبى از ۸۵ درصد اتانول و ۱۵ درصد بنزين به حركت در آيند. كنسرن خودروسازى فورد، در اين امر پيشقدم بود، اما اكنون ولوو و ساب نيز به اين جنبش پيوسته اند. بر اساس آمار رسمى، هم اكنون ۳۰ هزار اتومبيل الكل سوز در سوئد مورد استفاده قرار مى گيرند و ۵۰۰ پمپ اتانول در اين كشور ايجاد شده است.
سوئدى‌ها، در واقع پس از بحران نفتى سال ۱۹۷۳ ميلادى، براى كاهش نيازهاى نفتى خود برنامه ريزى كردند و در اين زمينه تا امروز بسيار موفق بوده‌اند. در اين كشور، مصرف گازوئيل براى گرم كردن ساختمان‌ها، نسبت به سال ۱۹۷۳ هفتاد و پنج درصد كاهش يافته است. علاوه بر اين، صنايع كشور موفق شده‌اند مصرف نفت خود را از سال ۱۹۹۴ تاكنون ثابت نگه دارند، در حالى كه ظرف همين مدت ۷۰ درصد بر حجم توليد خود افزوده‌اند.
در سال ۱۹۸۰ مردم سوئد با شركت در يك همه پرسى راى به تعطيل كليه نيروگاه‌هاى برق هسته‌اى خود دادند. اين امر مى بايست تا سال ۲۰۱۵ تحقق يابد. اما بى‌نيازى از انرژى‌هاى فسيلى، بدون استفاده از انرژى هسته‌اى عملى نيست. به همين دليل، تاكنون، تنها دو رآكتور اتمى تعطيل و بر ظرفيت رآكتورهاى ديگر افزوده شده است.
در آلمان، بحران انرژى، سبب رويكرد مردم به استفاده از يك تكنولوژى جديد شده است كه استفاده از گرماى زمين را، در مصارف خانگى ممكن مى‌سازد. پيش بينى مى‌شود كه در سال جارى ۱۵ هزار تا ۲۰ هزار واحد ساختمانى جديد به بهره بردارى از اين نوع انرژى روى آورند. نه تنها كسانى كه دست اندركار ايجاد ساختمان‌هاى جديد هستند، بلكه صاحبان خانه‌هاى قديمى نيز، به تدريج متوجه مزاياى اقتصادى استفاده از گرماى زمين مى‌شوند. براى استفاده از گرماى زمين، چاهى كنده مى‌شود و پمپى در عمق آن نصب مى‌شود كه انرژى حاصل از گرما را، به تاسيسات كوچك مستقر در محوطه ساختمان انتقال مى‌دهد. اين تاسيسات، گرماى زمين را به سوخت تبديل مى‌كند. به اين ترتيب، ساختمان از سوخت‌هاى فسيلى بى‌نياز مى‌شود و صاحب آن مى تواند تا ۷۵ درصد در هزينه‌هاى گرمايش و آب گرم خود صرفه جوئى كند.