گام‌های محتاطانه ایران برای نزدیکی با آمریکا
۱۳۸۸ فروردین ۷, جمعه
گزارش‌هایی که از بروکسل و مسکو می‌رسند، از تهیه‌ی گام به گام مقدمات مذاکرات مستقیم میان ایران و آمریکا حکایت دارند. از یک سو دفتر پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در بروکسل فاش می‌کند که هفته گذشته یکی از معاونان وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران در بروکسل با نماینده دبیرکل این پیمان دیدار و مذاکره کرده است. از سوی دیگر، خبرگزاری فرانسه روز پنجشنبه (۲۶ مارس) از آمادگی مسکو برای کمک به آمریکا در زمینه‌ی گشایش باب گفت‌وگو با تهران خبر می‌دهد.
یک دیدار مهم
یک نماینده ناتو در بروکسل به خبرگزاری فرانسه گفته است: «مذاکرات هفته‌ی گذشته میان نمایندگان ناتو و جمهوری اسلامی ایران، مباحث کلی را در بر می‌گرفت و در مورد مسائل پایه‌ای صحبتی نشد».
اما یک نماینده‌ی دیگر پیمان آتلانتیک شمالی دیدار دیپلماتیک بروکسل را بسیار مهم دانست و به خبرگزاری فرانسه گفت: « دیدار یک دیپلمات ایرانی از مرکز ناتو، نخستین تماس از زمان تأسیس جمهوری اسلامی در سال ۱۹۷۹ است. تهران به همکاری احتمالی در امور افغانستان علاقمند است. این کشور، هم با مهاجرت گروه بی‌شماری از پناهندگان افغانی به خاک خود در گیر است و هم با مساله قاچاق مواد مخدر از افغانستان.»
ایران در کنفرانس افغانستان
کنفرانس بین‌المللی افغانستان قرار است روز سه‌شنبه هفته‌ی آینده (۳۱ مارس) در لاهه هلند برپا شود. جمهوری اسلامی ایران، با تأخیر زیاد سرانجام روز پنجشنبه‌ی این هفته آمادگی خود را برای شرکت در این کنفرانس اعلام کرد. وزارت خارجه جمهوری اسلامی اعلام کرد که یک نماینده‌ی ایران در لاهه حضور خواهد یافت.
کنفرانس بین‌المللی افغانستان به پیشنهاد هیلاری کلینتون وزیر خارجه‌ی ایالات متحدهی آمریکا به سرپرستی سازمان ملل متحد برپا می‌شود. خانم کلینتون با اصرار از همتای ایرانی خود خواسته بود در کنفرانس شرکت کند. اما هنوز روشن نیست که آیا وزیر خارجه‌ی جمهوری اسلامی به لاهه خواهد رفت یا یکی از معاونان خود را اعزام خواهد کرد.
خبرگزاری‌های غربی، دعوت کلینتون از وزیر خارجه‌ی ایران را بخشی از سیاست تازه‌ی باراک اوباما در برابر ایران ارزیابی کردند. باراک اوباما در پیام نوروزی خود به مردم و رهبران ایران "آغازی نو" در مناسبات دوجانبه میان ایران و آمریکا را پیشنهاد کرد. رئیس‌جمهور‌ی آمریکا گفت: «ایالات متحدهی آمریکا مایل است که جمهوری اسلامی ایران جایگاه واقعی خود را در جامعه ملل کسب کند.»
میانجیگری روسیه
روز جمعه (۲۷ مارس) در مسکو مذاکرات مربوط به افغانستان صورت می‌گیرد که نمایندگان ایران و آمریکا نیز در آن شرکت دارند. یک سخنگوی وزارت خارجه روسیه بامداد امروز اعلام کرد که اگر نمایندگان دو کشور مایل به گفت‌وگو با یکدیگر باشند، روسیه حاضر است با علاقه به عنوان کشور میزبان به انجام این مذاکرات کمک کند.
نشست امروز مسکو از سوی پیمان شانگهای سازماندهی شده است. علاوه بر روسیه و چین، جمهوری‌های تاجیکستان، ازبکستان، قزاقستان و قرقیزستان نیز عضو این پیمان هستند. ایران به عنوان عضو ناظر پیمان شانگهای، چندین سال است برای پذیرش عضویت دائمی خود در آن می‌کوشد، اما تاکنون موفق به تحقق این هدف نشده است. یکی از موانع عضویت ایران، اختلافات این کشور با جهان غرب است. بنابراین، درصورت آغاز مذاکره با آمریکا، عضویت جمهوری اسلامی در پیمان شانگهای نیز تسهیل خواهد شد.
آخرین فرصت؟
دیوید میلیبند وزیر خارجه بریتانیا در لندن به خبرگزاری فرانسه گفت: «پیشنهاد مذاکره‌ی دولت آمریکا یک موقعیت یگانه برای ایران است تا جایگاه خود را در میان جامعه ملل بازیابد. اما تهران باید در گام نخست اعتمادسازی کند. این اعتماد، در پی پنهان‌‌کاری‌ها در برنامه اتمی ایران شکسته شده است.»