کنیا و آمیزش سیاست با منش قبیلهای
۱۳۸۶ دی ۱۱, سه‌شنبه
ریشه‌ی این ناآرامیها را باید در اختلافات قومی و قبیلهای جست که در تقسیم ثروت ملی، مشاغل و بسیاری دیگر امکانات نقشی اساسی دارند.
بافت قومی و قبیلهای کشور
اموای کیباکی، که پیروزی‌اش در انتخابات ریاست جمهوری بطور مناقشه‌برانگیزی اعلام شد، متعلق به بزرگترین گروه قومی کیکویو است. دیگر قبایل و گروه‌های قومی کیکویو را متهم می‌کنند که رتق و فتق تمامی امور اقتصادی و نیز قدرت سیاسی را در این کشور واقع در شرق آفریقا در انحصار خود گرفته است. قوم لوئو (Luo) که کاندیدای اپوزیسیون رایلا اودینگا به آن تعلق دارد، همواره از منتقدان سرسخت قوم کیکویو بوده است.
در کنیا ۴۲ گروه قومی و قبیلهای وجود دارند، از جمله قوم ماسای که بطور عمده گله‌دار هستند. اغلب ایشان هنوز بطور ایلاتی و نیمه ایلاتی در مناطق جنوبی می‌زیند.
مردمان قوم کالِنجین که در دره‌ی ریفت اسکان گزیده‌اند، برای دوندگان دوی استقامت خود شهرت جهان دارند و تاکنون برای کنیا شمار زیادی مدال‌های رکورد جهانی را به ارمغان آورده‌اند. دانیل آراب موئی که میان سال‌های ۱۹۷۸ تا ۲۰۰۲ میلادی رئیس جمهوری کنیا بود نیز به این قوم تعلق داشت.
مردمان قوم کیکویو که بطور سنتی کشاورز هستند، در دوره‌ی استعمار بریتانیا از مناطق سنتی خود رانده شدند تا برای اسکان‌یافتگان بریتانیایی جای باز کنند. در مبارزات استقلال‌طلبانه‌ی کنیا کیکویو که به قوم بانتو تعلق داشت، نقش پراهمیتی را ایفا کرد.
قوم لوئو در غرب آفریقا، با ۱۳ درصد جمعیت کشور در منطقه‌ی دریاچه‌ی ویکتوریا اسکان دارد و یکی از بزرگترین گروه‌های قومی است. آنها از رقبای دیرین کیکویو در عرصه‌ی دست‌یازی به قدرت سیاسی و در سطح جامعه‌ی کنیا می‌باشند و همواره بر روی پشتیبانی قبیله‌ها و گروه‌های قومی مختلف خویشاوند خود حساب می‌کنند.
انتخابات
در سال ۱۹۹۲ برای اینکه کاندیداهای ریاست جمهوری را وادارند به دیگر قبایل نیز اتکا جویند، قانون اساسی کشور را تغییر دادند. بر اساس این تغییر، کاندیدای برنده نه تنها می‌‌بایستی به بالاترین آرا دست یابد، بلکه دستکم ۲۵ درصد آرای او بایستی از پنج استان، از میان مجموعا هشت استان، اخذ شده باشد. در نخستین انتخابات چندحزبی در سال ۱۹۹۲ بود که ۹ تن از کاندیداهای احزاب اپوزیسیون آرای خود را بطور عمده از گروه قومی متعلق به خود گرفته بودند. در آن هنگام در اثر برخوردهای شدید رقابتی میان‌قبیله‌ای چند صد نفر کشته و صدها هزار نفر دیگر از خانه‌های خود رانده شدند. بسیار از ایشان هنوز به زادگاه خود بازنگشته‌اند.
در پی مناقشات چهار روز گذشته، ناآرامیها در اولین روز سال نوی میلادی ۲۰۰۸ تا اندازه‌ای فروکش کرده بود. از محله‌های فقیرنشین نایروبی تنها برخی درگیری‌های پراکنده گزارش شده است، بطوریکه نایروبی بیشتر به یک شهر اشباح مانند است. به گفته‌ی مقامات پلیس، حدود ۳۳ هزار نفر در سراسر کشور از خانه‌های خود رانده و آواره شده‌اند. در اثر غارت و تخریب فروشگاه‌ها، کشور دچار کمبود مواد غذایی شده است.
در حالیکه رئیس جمهوری اموای کیباکی در پیام سال نوی خود، برخورد قاطع با آشوبگران را وعده داده است، رقیب شکست‌خورده‌ی وی رایلا اودینگا از پذیرش نتایج انتخابات سر باز می‌زند.
داود خدابخش