کابینه‌ی اوباما در جستجوی شیوه‌ی مناسب برای آغاز مذاکرات با ایران
۱۳۸۷ بهمن ۱۵, سه‌شنبه
با توجه به اینکه دولت ایران از همان ابتدا اعلام کرده است که تحت هیچ شرایطی حاضر به متوقف کردن غنی سازی اورانیوم نیست، کابینه‌ی اوباما چه خواسته‌های دیگری را می تواند در مقابل ایران بگذارد که نزد افکار عمومی آمریکا «عقب نشینی» به شمار نیاید؟ احتمال توافق بر سر چه اصولی بیشتر است؟
یک تحلیلگر روزنامه‌ی نیویورک تایمز می پرسد، «فرض کنید مذاکره با ایران را شروع کردیم؛ بعد چه؟» این تحلیلگر معتقد است اگر مثل همیشه نخستین درخواست ایالات متحده این باشد که ایران قطعنامه‌ی شورای امنیت سازمان ملل را بپذیرد و غنی‌سازی را به حال تعلیق درآورد، این درخواست در همان گام اول از سوی ایران رد خواهد شد. آنگاه گام دوم ایالات متحده چه باید باشد؟
اکثر مفسران در آمریکا بر این نکته توافق دارند که به احتمال نزدیک به یقین ایران در موضع خود تغییری نخواهد داد.
طبق گزارش هفته‌نامه‌ی تایم، علی لاریجانی که قرار است آخر این هفته در چهل وپنجمین کنفرانس امنیت در مونیخ شرکت کند به خبرنگاران گفت اگر در حاشیه‌ی این کنفرانس فرصتی به دست آید حاضر به صحبت‌های غیررسمی با مقامات آمریکایی خواهد بود اما شرط آن است که آمریکا دوباره «پیش شرط های نامربوط» را مطرح نکند.
آقای لاریجانی از اینکه باراک اوباما در دوران کارزار انتخاباتی خود صحبت از «هویچ‌های بزرگ و چماق‌های بزرگ» کرده بود، ابراز ناخرسندی کرد و گفت آمریکا برای نشان دادن حسن نیت خود باید نخست چند «گام عملی» بردارد، نظیر ترخیص سپرده‌های بانکی ایران و آزادکردن مأموران ایرانی‌ای که در عراق توسط ارتش آمریکا دستگیر شده‌اند.
خطر تشدید رقابت هسته‌ای در منطقه
برخی از نزدیکان لیبرال کاخ سفید به این نتیجه رسیده اند که گام دوم از سوی آمریکا باید پذیرش حق ایران به غنی‌سازی باشد اما به عنوان یک پروژه چندملیتی؛ یعنی مالکیت و اداره‌ی صنعت هسته‌ای ایران در اختیار یک کنسرسیوم متشکل از چند کشور قرار گیرد. چنین طرحی امر نظارت و کنترل را تسهیل می کند.
اما مخالفان این طرح معتقدند حتا اگر ایران به آن رغبت پیدا کند، کشورهای سهیم تنها به شرطی در این طرح سرمایه‌گذاری خواهند کرد که این صنعت از حالت بدوی کنونی بیرون آید و به آخرین تکنولوژی هسته‌ای مجهز گردد. چنین حالتی همه‌ی کشورهای منطقه را برمی‌انگیزد که آنها نیز هرچه سریع تر در همین راه گام بگذارند و نتیجه‌ی کار مسابقه‌ای خطرناک در خاورمیانه برای کسب تکنولوژی هسته‌ای خواهد بود. تا زمانی که سیاست هسته‌ای ایران فاقد مشروعیت بین‌المللی و از لحاظ فنی عقب‌مانده باقی بماند، سایر کشورها آنرا الگوی جذابی تلقی نخواهند کرد.
برخی از مفسران لیبرال در آمریکا بر این عقیده‌اند که آمریکا با هر طرحی که جلو برود، گام نخست باید نامه‌ای رسمی از سوی باراک اوباما به آیت الله علی خامنه‌ای باشد که در آن رئیس جمهور ایالات متحده تضمین دهد که آمریکا در صدد تغییر رژیم در ایران نیست.